Thirrja e urtisë
1 A nuk thërret vallë urtia?
Po mençuria, a nuk e ngre zërin?
2 Majë lartësive, përgjatë rrugës,
në udhëkryqe, aty ajo zë vend.
3 Pranë dyerve të hapura të qytezave,
te hyrja e portaleve, aty ajo bëzan:
4 «Ju, o njerëz, ju po ju thërras
e zëri im u flet bijve të njerëzve.
5 Kuptojeni, o të pamësuar, zgjuarsinë,
e ju, o të marrë, thirrini mendjes.
6 Dëgjoni, se do të them fjalë fisnikërie,
çfarë del nga buzët e mia është drejtësi,
7 se goja ime thotë të vërtetën
e buzëve të mia u pështiret ligësia.
8 Fjalët e gojës sime janë krejt të drejta
e nuk gjendet në to dredhi a prapësi.
9 Të drejta ato janë për kë arsyeton,
të çiltra për atë që ka arritur njohjen.
10 Kapuni pas parimit tim e jo pas parasë,
se duhet zgjedhur njohja e jo ari.
11 Urtia vlen më shumë se gurët e çmuar,
është e pakrahasueshme me asnjë kënaqësi.
Urtia flet për veten
12 Unë, urtia, zotëroj zgjuarsinë,
kam njohjen e jam e arsyeshme.
13 Kush druan Zotin, e urren të keqen.
Unë urrej krenarinë e mendjemadhësinë,
udhët e këqija e gojën e ligë.
14 Mua më përket këshillimi e mençuria,
i imi është kuptimi, e imja forca.
15 Falë meje mbretërit mbretërojnë
e sunduesit ushtrojnë drejtësinë.
16 Falë meje princat sundojnë
e fisnikët mbarë gjykojnë me drejtësi.
17 Unë i dua ata që më duan,
e ata që më kërkojnë, më gjejnë.
18 Me mua janë pasuria e nderi,
të mirat e përhershme dhe drejtësia.
19 Fryti im është më i mirë se ari,
më i mirë se ar i kulluar.
Më mirë begatia ime,
se argjendi i zgjedhur.
20 Unë eci udhës së drejtësisë,
përmes shtigjeve të së drejtës,
21 për t'i bërë, ata që më duan,
trashëgimtarë të të mirave,
e për të mbushur thesaret e tyre.
Urtia krijuese
22 Zoti më bëri fillimin e udhës së tij,
pikënisjen e veprave të tij qëkur.
23 Qëmoti kam qenë caktuar,
që në krye të herës,
para se toka të zinte fill.
24 Kur ende s'kishte humnera,
unë isha lindur.
Kur s'kishte ende gurra me ujë të bollshëm,
25 para se të ngriheshin malet
e para se të ishin kodrat,
unë isha lindur.
26 Ende nuk e kishte krijuar tokën, as fushat,
as të parin pluhur të botës.
27 Kur i nguliti qiejt, unë isha aty.
Kur skajoi humnerën,
28 kur i ngjeshi retë atje lart,
kur i forcoi gurrat e humbëtirës,
29 kur u vuri cakun detit
e ujërave, që të mos vërshojnë,
kur hodhi themelet e tokës,
30 unë isha pranë tij si kryemjeshtër.
Isha ditë për ditë gëzimi i tij,
dëfrehesha para tij përherë,
31 duke luajtur me rruzullin e tokës
e duke u ngazëlluar me bijtë e njerëzve.
Porosia e urtisë
32 Prandaj, bijtë e mi, dëgjomëni:
lum ata që ndjekin udhët e mia!
33 Dëgjojeni porosinë, bëhuni të urtë
e mos e shpërfillni.
34 Lum njeriu që më dëgjon mua,
që vëzhgon përditë dyert e mia
e pret te pragjet e hyrjeve të mia.
35 Kush më gjen mua, gjen jetën
e fiton përkrahjen e Zotit,
36 por kush mëkaton ndaj meje, lëndon veten.
Të gjithë ata që më urrejnë mua,
duan vdekjen».
1 numquid non sapientia clamitat et prudentia dat vocem suam
2 in summis excelsisque verticibus
super viam in mediis semitis stans
3 iuxta portas civitatis in ipsis foribus loquitur dicens
4 o viri ad vos clamito et vox mea ad filios hominum
5 intellegite parvuli astutiam et insipientes animadvertite
6 audite quoniam de rebus magnis locutura sum
et aperientur labia mea ut recta praedicent
7 veritatem meditabitur guttur meum
et labia mea detestabuntur impium
8 iusti sunt omnes sermones mei
non est in eis pravum quid neque perversum
9 recti sunt intellegentibus et aequi invenientibus scientiam
10 accipite disciplinam meam et non pecuniam
doctrinam magis quam aurum eligite
11 melior est enim sapientia cunctis pretiosissimis
et omne desiderabile ei non potest conparari
12 ego sapientia habito in consilio
et eruditis intersum cogitationibus
13 timor Domini odit malum
arrogantiam et superbiam et viam pravam et os bilingue detestor
14 meum est consilium et aequitas
mea prudentia mea est fortitudo
15 per me reges regnant et legum conditores iusta decernunt
16 per me principes imperant et potentes decernunt iustitiam
17 ego diligentes me diligo et qui mane vigilant ad me invenient me
18 mecum sunt divitiae et gloria
opes superbae et iustitia
19 melior est fructus meus auro et pretioso lapide
et genimina mea argento electo
20 in viis iustitiae ambulo in medio semitarum iudicii
21 ut ditem diligentes me et thesauros eorum repleam
22 Dominus possedit me initium viarum
suarum
antequam quicquam faceret a principio
23 ab aeterno ordita sum et ex antiquis
antequam terra fieret
24 necdum erant abyssi et ego iam concepta eram
necdum fontes aquarum eruperant
25 necdum montes gravi mole constiterant
ante colles ego parturiebar
26 adhuc terram non fecerat et flumina et cardines orbis terrae
27 quando praeparabat caelos aderam
quando certa lege et gyro vallabat abyssos
28 quando aethera firmabat sursum et librabat fontes aquarum
29 quando circumdabat mari terminum suum
et legem ponebat aquis ne transirent fines suos
quando adpendebat fundamenta terrae
30 cum eo eram cuncta conponens
et delectabar per singulos dies ludens coram eo omni tempore
31 ludens in orbe terrarum
et deliciae meae esse cum filiis hominum
32 nunc ergo filii audite me
beati qui custodiunt vias meas
33 audite disciplinam et estote sapientes et nolite abicere eam
34 beatus homo qui audit me
qui vigilat ad fores meas cotidie
et observat ad postes ostii mei
35 qui me invenerit inveniet vitam et hauriet salutem a Domino
36 qui autem in me peccaverit laedet animam suam
omnes qui me oderunt diligunt mortem