Ëndrra e faraonit
1 Pas plot dy vjetësh, faraoni pa një ëndërr: po qëndronte pranë lumit Nil, 2 kur nga lumi po dilnin shtatë lopë të hijshme e të majme e po kullotnin ndër xunkthe. 3 Pas tyre dolën nga lumi edhe shtatë lopë të tjera. Ato ishin të ligshta e të dobëta. Qëndruan pranë lopëve në breg të lumit Nil, 4 e i hëngrën lopët e hijshme e të majme. Atëherë faraoni u zgjua. 5 Pastaj e zuri gjumi e pa përsëri një ëndërr: shtatë kallinj të plotë e të mirë po dilnin nga një kërcell. 6 Pas tyre dolën shtatë kallinj të hollë e të tharë nga era e lindjes, 7 që i përpinë shtatë kallinjtë e plotë. Atëherë faraoni u zgjua. Kishte qenë në ëndërr! 8 Në mëngjes, shpirtin e kishte të trazuar. Dërgoi njerëz e thirri të gjithë magjistarët e dijetarët e Egjiptit. Ua tregoi ëndrrat, por askush nuk mund t'ia shpjegonte.
9 Atëherë i pari i kupëmbajtësve i tha faraonit: «Sot po më kujtohet faji im. 10 Kur faraoni u zemërua me shërbëtorët e tij, na futi në burg, mua dhe të parin e bukëpjekësve, nën ruajtjen e komandantit të truprojës. 11 Një natë, që të dy pamë nga një ëndërr e secila ëndërr kishte kuptimin e vet. 12 Atje, bashkë me ne, ishte një djalosh hebre, skllav i komandantit të truprojës. Ia treguam atij dhe ai na e shpjegoi secilit ëndrrën. 13 Siç na i shpjegoi ai, ashtu edhe ndodhi. Unë u riktheva në detyrë, ndërsa tjetri u var».
14 Atëherë faraoni dërgoi njerëz e thirri Jozefin. Ata e nxorën me të shpejtë nga burgu. Jozefi u rrua, ndërroi rrobat e doli para faraonit. 15 Faraoni i tha Jozefit: «Kam parë një ëndërr e s'ka kush të ma shpjegojë. Kam dëgjuar se ti mund të shpjegosh çdo ëndërr që dëgjon». 16 Jozefi iu përgjigj: «Jo unë, por Perëndia do t'i japë faraonit një përgjigje të mirë». 17 Faraoni i tha: «Në ëndërr po qëndroja në breg të lumit Nil, 18 kur nga lumi po dilnin shtatë lopë të majme e të hijshme e po kullotnin ndër xunkthe. 19 Pas tyre dolën edhe shtatë lopë të tjera. Ato ishin të këputura, shumë të ligshta e të dobëta. Lopë kaq të këqija nuk kisha parë kurrë në tërë tokën e Egjiptit. 20 Ato i hëngrën shtatë lopët e para që ishin të majme, 21 i përlanë, por nuk merrej vesh që i kishin ngrënë, sepse ishin po aq të ligshta sa në fillim. Atëherë u zgjova. 22 Pastaj pashë në ëndërr shtatë kallinj të plotë e të mirë që po dilnin nga një kërcell. 23 Pas tyre dolën shtatë kallinj të fishkur, të hollë e të tharë nga era e lindjes 24 e i përpinë shtatë kallinjtë e mirë. Ua tregova magjistarëve, por askush nuk mundi të m'i shpjegojë».
25 Atëherë Jozefi i tha faraonit: «Ëndrrat e faraonit janë të njëjta. Faraonit i është treguar se çfarë do të bëjë Perëndia. 26 Shtatë lopët e mira e shtatë kallinjtë e mirë janë shtatë vjet. Ëndrrat janë të njëjta. 27 Shtatë lopët e dobëta e të ligshta që dolën pas tyre dhe shtatë kallinjtë bosh e të tharë nga era e lindjes janë shtatë vjet zi buke. 28 Këtë gjë i them faraonit: atij i është zbuluar se çfarë do të bëjë Perëndia. 29 Ja, tërë Egjipti do të ketë shtatë vite të begatshme. 30 Pas tyre do të vijnë shtatë vite zi buke dhe gjithë begatia do të harrohet në tokën e Egjiptit. Zia e bukës do ta shkatërrojë vendin. 31 Begatia e tokës nuk do të mbahet më mend, se zia që do të vijë më pas do të jetë shumë e madhe. 32 Sa për ëndrrën që t'u përsërit dy herë, do të thotë se vendimi është marrë nga Perëndia dhe se ai ka për të vepruar shumë shpejt. 33 Prandaj, faraoni të kërkojë një njeri të zgjuar e të ditur që ta vendosë në krye të Egjiptit. 34 Faraoni të caktojë mbikëqyrës në tokën e Egjiptit që, gjatë shtatë viteve të begatshme, të marrë të pestën e prodhimeve. 35 Mbikëqyrësit të mbledhin të gjitha ushqimet e këtyre viteve të mbara që po vijnë. Të grumbullojnë grurë në emër të faraonit e ta ruajnë si ushqim për qytetet. 36 Kjo, do të jetë tëmotje për vendin gjatë shtatë viteve të zisë që do të mbulojë tokën e Egjiptit. Kështu, vendi nuk do të marrë fund nga zia e bukës».
Jozefi mbikëqyrës i Egjiptit
37 Kjo gjë i pëlqeu faraonit e gjithë shërbëtorëve të tij. 38 Atëherë faraoni u tha shërbëtorëve: «A mund të gjejmë një njeri të tillë, në të cilin është shpirti i Perëndisë?!». 39 Faraoni i tha Jozefit: «Meqë Perëndia t'i ka bërë të ditura të gjitha këto, nuk ka njeri më të zgjuar e të ditur se ty. 40 Ti do të jesh përgjegjës për shtëpinë time e gjithë populli im do t'i bindet fjalës sate. Unë do të jem më i madh se ti vetëm sa i përket fronit». 41 Faraoni i tha Jozefit: «Ja, të kam vënë në krye të gjithë tokës së Egjiptit». 42 Pastaj hoqi unazën e ia vuri në gisht Jozefit. E veshi me rroba liri e i vuri në qafë një varëse të artë. 43 E vuri në karrocë si të dytë dhe para tij thërrisnin: «Gjunjëzohuni!». Kështu, faraoni e vuri në krye të tokës së Egjiptit. 44 Pastaj i tha: «Unë jam faraoni. Pa lejen tënde askush në tokën e Egjiptit nuk do të luajë as dorë e as këmbë». 45 Faraoni e quajti Jozefin, Cafenat Paneah e i dha për grua Asenatën, bijën e Potiferait, priftit të Onit. Pastaj Jozefi doli nëpër Egjipt.
46 Jozefi ishte tridhjetë vjeç kur doli para faraonit, mbretit të Egjiptit. Jozefi u largua nga faraoni dhe përshkoi tërë tokën e Egjiptit. 47 Gjatë shtatë viteve të begatshme, toka prodhoi plot. 48 Jozefi i mblodhi gjithë ushqimet gjatë shtatë viteve të begata që gëzoi Egjipti e i grumbulloi nëpër qytete. Në çdo qytet mblodhi ushqimet e fushave përreth. 49 Ai mblodhi shumë grurë, aq shumë sa rëra e detit, saqë ndaloi së mbajturi llogari, se ishte e pamundur.
50 Para se të fillonin vitet e zisë, Jozefit i lindën dy djem prej Asenatës, bijës së Potiferait, priftit të Onit. 51 Të parëlindurin e quajti Manase, sepse tha: «Perëndia më bëri t'i harroj të gjitha mundimet dhe shtëpinë e atit tim». 52 Të dytin e quajti Efraim, sepse tha: «Perëndia më bëri të frytshëm në tokën e mjerimit».
53 Si shkuan shtatë vitet e begatshme në tokën e Egjiptit, 54 filluan shtatë vitet e zisë, ashtu siç kishte thënë Jozefi. Në të gjitha vendet pllakosi zia e bukës, por në tërë tokën e Egjiptit kishte bukë. 55 Kur tërë vendin e Egjiptit e zuri uria, populli i kërkoi bukë faraonit. Atëherë ai u tha: «Shkoni te Jozefi e bëni çfarë t'ju thotë». 56 Kur zia e bukës mbuloi gjithë faqen e dheut, Jozefi hapi të gjithë drithnikët e u shiti grurë egjiptianëve, se zia e bukës ishte e rëndë në tokën e Egjiptit. 57 Njerëz nga të gjitha anët vinin në Egjipt për të blerë grurë nga Jozefi, se zia e bukës ishte e rëndë në të gjithë tokën.
1 post duos annos vidit Pharao somnium
putabat se stare super fluvium
2 de quo ascendebant septem boves pulchrae et crassae nimis
et pascebantur in locis palustribus
3 aliae quoque septem emergebant de flumine foedae confectaeque macie
et pascebantur in ipsa amnis ripa in locis virentibus
4 devoraveruntque eas quarum mira species et habitudo corporum erat
expergefactus Pharao
5 rursum dormivit et vidit alterum somnium
septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque formonsae
6 aliae quoque totidem spicae tenues et percussae uredine oriebantur
7 devorantes omnem priorum pulchritudinem
evigilans post quietem
8 et facto mane pavore perterritus
misit ad coniectores Aegypti cunctosque sapientes
et accersitis narravit somnium nec erat qui interpretaretur
9 tunc demum reminiscens pincernarum magister ait
confiteor peccatum meum
10 iratus rex servis suis
me et magistrum pistorum retrudi iussit in carcerem
principis militum
11 ubi una nocte uterque vidimus somnium praesagum futurorum
12 erat ibi puer hebraeus eiusdem ducis militum famulus
cui narrantes somnia
13 audivimus quicquid postea rei probavit eventus
ego enim redditus sum officio meo et ille suspensus est in cruce
14 protinus ad regis imperium eductum de carcere Ioseph totonderunt
ac veste mutata obtulerunt ei
15 cui ille ait vidi somnia nec est qui edisserat
quae audivi te prudentissime conicere
16 respondit Ioseph absque me Deus respondebit prospera Pharaoni
17 narravit ergo ille quod viderat
putabam me stare super ripam fluminis
18 et septem boves de amne conscendere pulchras nimis et obesis carnibus
quae in pastu paludis virecta carpebant
19 et ecce has sequebantur aliae septem boves
in tantum deformes et macilentae
ut numquam tales in terra Aegypti viderim
20 quae devoratis et consumptis prioribus
21 nullum saturitatis dedere vestigium
sed simili macie et squalore torpebant
evigilans rursum sopore depressus
22 vidi somnium
septem spicae pullulabant in culmo uno plenae atque pulcherrimae
23 aliae quoque septem tenues et percussae uredine oriebantur stipula
24 quae priorum pulchritudinem devorarunt
narravi coniectoribus somnium
et nemo est qui edisserat
25 respondit Ioseph somnium regis unum est
quae facturus est Deus ostendit Pharaoni
26 septem boves pulchrae et septem spicae plenae
septem ubertatis anni sunt
eandemque vim somnii conprehendunt
27 septem quoque boves tenues atque macilentae
quae ascenderunt post eas
et septem spicae tenues et vento urente percussae
septem anni sunt venturae famis
28 qui hoc ordine conplebuntur
29 ecce septem anni venient fertilitatis magnae in universa terra Aegypti
30 quos sequentur septem anni alii tantae sterilitatis
ut oblivioni tradatur cuncta retro abundantia
consumptura est enim fames omnem terram
31 et ubertatis magnitudinem perditura inopiae
magnitudo
32 quod autem vidisti secundo ad eandem rem pertinens somnium
firmitatis indicium est
eo quod fiat sermo Dei et velocius impleatur
33 nunc ergo provideat rex virum sapientem et industrium
et praeficiat eum terrae Aegypti
34 qui constituat praepositos per singulas regiones
et quintam partem fructuum
per septem annos fertilitatis
35 qui iam nunc futuri sunt
congreget in horrea
et omne frumentum sub Pharaonis potestate condatur
serveturque in urbibus
36 et paretur futurae septem annorum fami
quae pressura est Aegyptum
et non consumetur terra inopia
37 placuit Pharaoni consilium et cunctis ministris eius
38 locutusque est ad eos
num invenire poterimus talem virum qui spiritu Dei plenus sit
39 dixit ergo ad Ioseph
quia ostendit Deus tibi omnia quae locutus es
numquid sapientiorem et similem tui invenire potero
40 tu eris super domum meam
et ad tui oris imperium cunctus populus oboediet
uno tantum regni solio te praecedam
41 dicens quoque rursum Pharao ad Ioseph
ecce constitui te super universam terram Aegypti
42 tulit anulum de manu sua et dedit in manu eius
vestivitque eum stola byssina
et collo torquem auream circumposuit
43 fecitque ascendere super currum suum secundum
clamante praecone ut omnes coram eo genu flecterent
et praepositum esse scirent universae terrae Aegypti
44 dixit quoque rex ad Ioseph ego sum Pharao
absque tuo imperio non movebit quisquam manum aut pedem
in omni terra Aegypti
45 vertitque nomen illius
et vocavit eum lingua aegyptiaca Salvatorem mundi
dedit quoque illi uxorem
Aseneth filiam Putiphare sacerdotis Heliopoleos
egressus itaque Ioseph ad terram Aegypti
46 triginta autem erat annorum
quando stetit in conspectu regis Pharaonis
circuivit omnes regiones Aegypti
47 venitque fertilitas septem annorum
et in manipulos redactae segetes congregatae sunt in horrea Aegypti
48 omnis etiam frugum abundantia in singulis urbibus condita est
49 tantaque fuit multitudo tritici
ut harenae maris coaequaretur
et copia mensuram excederet
50 nati sunt autem Ioseph filii duo antequam veniret fames
quos ei peperit Aseneth filia Putiphare
sacerdotis Heliopoleos
51 vocavitque nomen primogeniti Manasse dicens
oblivisci me fecit Deus omnium laborum meorum et domum patris mei
52 nomen quoque secundi appellavit Ephraim dicens
crescere me fecit Deus in terra paupertatis meae
53 igitur transactis septem annis ubertatis
qui fuerant in Aegypto
54 coeperunt venire septem anni inopiae quos praedixerat Ioseph
et in universo orbe fames praevaluit
in cuncta autem terra Aegypti erat panis
55 qua esuriente clamavit populus ad Pharaonem alimenta petens
quibus ille respondit ite ad Ioseph
et quicquid vobis dixerit facite
56 crescebat autem cotidie fames in omni terra
aperuitque Ioseph universa horrea et vendebat Aegyptiis
nam et illos oppresserat fames
57 omnesque provinciae veniebant in Aegyptum ut emerent escas
et malum inopiae temperarent