Viti shtunor
1 Zoti i tha Moisiut në malin e Sinait: 2 «Fol me izraelitët e thuaju: kur të hyni në tokën që po ju jap, edhe toka të bëjë pushim shtunor në nder të Zotit. 3 Mbille arën për gjashtë vjet, krasite vreshtin për gjashtë vjet e vilja prodhimet, 4 por vitin e shtatë edhe toka të bëjë pushim shtunor në nder të Zotit. Mos e mbill arën e mos e krasit vreshtin. 5 Mos korr çka prodhon vetvetiu toka e mos e vil rrushin e vreshtit të pakrasitur. Është vit pushimi shtunor për tokën. 6 Ushqehuni me atë që toka prodhon vetvetiu gjatë vitit të pushimit shtunor, ti, shërbëtori yt, shërbëtorja jote, mëditësi yt dhe i huaji që banon mes popullit tënd. 7 Me atë që toka prodhon vetvetiu të ushqehen edhe bagëtitë e kafshët e tua».
Pesëdhjetëvjetori
8 «Numëro shtatë javë vitesh, domethënë shtatë herë shtatë. Këto shtatë javë vitesh bëjnë dyzet e nëntë vjet. 9 Atëherë bjeri borisë në ditën e dhjetë të muajit të shtatë. Është dita e shlyerjes, prandaj bjerini borisë anembanë vendit. 10 Vitin e pesëdhjetë shpalleni si vit të shenjtë dhe kumtoni në mbarë vendin lirinë për të gjithë banorët. Ky vit le të jetë për ju pesëdhjetëvjetor. Gjithkush le të kthehet në pronën e vet dhe në fisin e vet. 11 Viti i pesëdhjetë le të jetë pesëdhjetëvjetor për ju. Mos mbillni e mos korrni ç'ka mbirë vetvetiu dhe vreshtat e pakrasitura mos i vilni, 12 sepse është pesëdhjetëvjetor. Ai është i shenjtë për ju. Hani ç'të ketë mbirë vetvetiu.
13 Në këtë pesëdhjetëvjetor, secili të kthehet në pronën e vet. 14 Kur t'i shesësh ndonjë gjë të afërtit apo kur të blesh prej tij, mos e mashtroni njëri-tjetrin. 15 Bli prej të afërtit sipas numrit të viteve pas pesëdhjetëvjetorit dhe ai të të shesë sipas numrit të viteve deri në pesëdhjetëvjetor. 16 Sa më shumë vite të mbeten aq më shumë të rritet çmimi dhe sa më pak vite të mbeten aq më shumë të ulet çmimi, sepse po të shet numrin e korrjeve. 17 Mos përfito prej të afërtit dhe druaje Perëndinë tënd, sepse unë jam Zoti, Perëndia yt.
18 Zbatojini rregullat e mia dhe mbajini vendimet e mia. Zbatojini ato, që të jetoni të sigurt në vendin tuaj. 19 Kështu, toka do të japë prodhimet e veta, ju do të hani e do të ngiheni dhe do të banoni të sigurt në të. 20 Ju mund të thoni: “Çfarë do të hamë vitin e shtatë, nëse nuk mbjellim e nuk korrim?”. 21 E, pra, unë do ta bekoj për ju vitin e gjashtë, që të japë prodhimin e tre viteve. 22 Vitin e tetë do të mbillni e do të ushqeheni me prodhimet e vjetra deri në vitin e nëntë. Derisa të vijë prodhimi i ri do të hani prodhimin e vjetër».
Pronësia
23 «Toka nuk mund të shitet përgjithmonë, sepse është e imja. Ju jeni të huaj e banorë të përkohshëm. 24 Kështu, në mbarë vendin që do të merrni në pronësi, do të jepni të drejtën e shpengimit të tokës. 25 Nëse ndonjë nga vëllezërit tuaj varfërohet dhe i duhet të shesë një pjesë të pronës, shpenguesi më i afërt të shpengojë çfarë shiti i vëllai. 26 Nëse nuk ka shpengues më të afërt, por ia del të gjejë shumën për shpengimin, 27 të numërojë vitet që kanë kaluar nga blerja dhe t'i japë blerësit shumën e mbetur, që prona t'i kthehet sërish atij. 28 Nëse nuk ia del të gjejë shumën për shpengimin, prona i mbetet blerësit deri në pesëdhjetëvjetor. Në pesëdhjetëvjetor prona e shitur i kthehet të zotit.
29 Nëse dikush shet shtëpinë brenda një qyteti të rrethuar me mure, mund ta shpengojë deri një vit pas shitjes së saj. 30 Por, nëse nuk e shpengon shtëpinë brenda qytetit të rrethuar me mure dhe viti kalon, atëherë shtëpia i përket brez pas brezi atij që e bleu dhe nuk mund të shpengohet as në pesëdhjetëvjetor. 31 Shtëpitë e fshatrave pa mure rrethuese mund të shiten si arat, mund të shpengohen dhe në pesëdhjetëvjetor i kthehen të zotit. 32 Shtëpitë e levitëve që ndodhen në qytetet e levitëve, mund të shpengohen prej tyre në çdo kohë. 33 Edhe nëse e shpengon një tjetër levit, në pesëdhjetëvjetor ajo shtëpi në atë qytet i kthehet të zotit, sepse shtëpitë e qyteteve të levitëve mbahen ndër izraelitë si pronë e levitëve. 34 Kullotat e qyteteve të tyre nuk mund të shiten, sepse janë pronë e tyre përgjithmonë».
Huaja për të varfrit
35 «Nëse vëllai yt varfërohet e nuk ka të të shpaguajë, pranoje si të huajin e shtegtarin dhe lëre të jetojë me ty. 36 Mos merr kamatë prej tij e mos përfito prej tij. Druaje Perëndinë tënd dhe lëre vëllanë tënd të jetojë me ty. 37 Nuk do t'i japësh hua me kamatë dhe nuk do t'i japësh ushqim për përfitim. 38 Unë jam Zoti Perëndia juaj, që ju nxori prej tokës së Egjiptit për t'ju dhënë tokën e Kanaanit dhe për të qenë Perëndia juaj.
39 Nëse vëllait yt shitet te ti prej skamjes, mos e detyro të të shërbejë si skllav. 40 Trajtoje si mëditës e si të huaj dhe ai do të të shërbejë deri në pesëdhjetëvjetor. 41 Atëherë të largohet prej teje bashkë me të bijtë e të kthehet te fisi dhe te prona e etërve të vet. 42 Se ata janë shërbëtorët e mi që unë i nxora prej tokës së Egjiptit dhe ata nuk mund të shiten si skllevër. 43 Mos sundo mbi të me ashpërsi, por druaj Perëndinë tënd.
44 Mund të merrni skllevër dhe skllave prej popujve që ju rrethojnë. Vetëm prej tyre mund të blini skllevër e skllave. 45 Mund të blini skllevër edhe prej bijve të të huajve që jetojnë me ju ose prej fiseve të tyre që kanë lindur në tokën tuaj e që jetojnë me ju. Ata mund t'i bëni pronë 46 dhe mund t'ua lini si trashëgim bijve tuaj, që t'i keni përgjithmonë për pronë si skllevër. Mbi vëllezërit tuaj izraelitë mos sundoni me ashpërsi.
47 Nëse ndonjë nga të huajt apo shtegtarët që jetojnë ndër ju pasurohet dhe vëllai juaj i varfër shitet tek ai apo te kushdo prej fisit të tij, 48 ai ka të drejtën të shpengohet pas shitjes. Ta shpengojë njëri prej vëllezërve të tij. 49 Ta shpengojë ungji, i biri i ungjit ose kushdo prej farefisit. Edhe vetë, po t'i ketë mundësitë, ta shpengojë veten. 50 Të llogarisë me blerësin kohën që nga viti i shitjes deri në pesëdhjetëvjetor. Çmimi i shpengimit të llogaritet sipas viteve, duke i vlerësuar ditët si ditë rrogëtari. 51 Nëse vitet e mbetura janë shumë, le ta paguajë shpengimin sipas çmimit të blerjes. 52 Nëse mbeten pak vite deri në pesëdhjetëvjetor, le ta paguajë shpengimin sipas numrit të viteve. 53 Ta trajtojë si rrogëtar të punësuar nga viti në vit dhe të mos sundojë ashpër mbi të faqe jush. 54 Nëse nuk mund të shpaguhet në këtë mënyrë, në pesëdhjetëvjetor të largohet bashkë me bijtë e vet, 55 sepse bijtë e Izraelit janë shërbëtorët e mi, të cilët unë i nxora prej tokës së Egjiptit. Unë jam Zoti, Perëndia juaj».
1 locutusque est Dominus ad Mosen in monte Sinai dicens
2 loquere filiis Israhel et dices ad eos
quando ingressi fueritis terram quam ego dabo vobis
sabbatizet sabbatum Domini
3 sex annis seres agrum tuum
et sex annis putabis vineam tuam colligesque fructus eius
4 septimo autem anno sabbatum erit terrae requietionis Domini
agrum non seres et vineam non putabis
5 quae sponte gignit humus non metes
et uvas primitiarum tuarum non colliges quasi vindemiam
annus enim requietionis terrae est
6 sed erunt vobis in cibum
tibi et servo tuo ancillae et mercennario tuo
et advenae qui peregrinantur apud te
7 iumentis tuis et pecoribus
omnia quae nascuntur praebebunt cibum
8 numerabis quoque tibi septem ebdomades annorum
id est septem septies
quae simul faciunt annos quadraginta novem
9 et clanges bucina mense septimo decima
die mensis
propitiationis tempore in universa terra vestra
10 sanctificabisque annum quinquagesimum
et vocabis remissionem cunctis habitatoribus terrae tuae
ipse est enim iobeleus
revertetur homo ad possessionem suam
et unusquisque rediet ad familiam
pristinam
11 quia iobeleus est et quinquagesimus annus
non seretis neque metetis
sponte in agro nascentia et primitias vindemiae non colligetis
12 ob sanctificationem iobelei
sed statim ablata comedetis
13 anno iobelei redient omnes ad possessiones suas
14 quando vendes quippiam civi tuo vel emes ab eo
ne contristes fratrem tuum
sed iuxta numerum annorum iobelei emes ab eo
15 et iuxta supputationem frugum vendet tibi
16 quanto plus anni remanserint post iobeleum
tanto crescet et pretium
et quanto minus temporis numeraveris
tanto minoris et emptio constabit
tempus enim frugum vendet tibi
17 nolite adfligere contribules vestros
sed timeat unusquisque Deum suum quia ego Dominus Deus vester
18 facite praecepta mea et iudicia custodite et implete ea
ut habitare possitis in terra absque ullo pavore
19 et gignat vobis humus fructus suos
quibus vescamini usque ad saturitatem nullius impetum formidantes
20 quod si dixeritis quid comedemus anno septimo
si non seruerimus neque collegerimus fruges
nostras
21 dabo benedictionem meam vobis anno sexto
et faciet fructus trium annorum
22 seretisque anno octavo
et comedetis veteres fruges usque ad nonum annum
donec nova nascantur edetis vetera
23 terra quoque non veniet in
perpetuum
quia mea est et vos advenae et coloni mei estis
24 unde cuncta regio possessionis vestrae
sub redemptionis condicione vendetur
25 si adtenuatus frater tuus vendiderit possessiunculam suam
et voluerit propinquus eius potest redimere quod
ille vendiderat
26 sin autem non habuerit proximum
et ipse pretium ad redimendum potuerit invenire
27 conputabuntur fructus ex eo tempore quo vendidit
et quod reliquum est reddet emptori
sicque recipiet possessionem suam
28 quod si non invenerit manus eius ut reddat pretium
habebit emptor quod emerat usque ad annum iobeleum
in ipso enim omnis venditio redit ad
dominum et ad possessorem pristinum
29 qui vendiderit domum intra urbis muros
habebit licentiam redimendi donec unus impleatur annus
30 si non redemerit et anni circulus fuerit evolutus
emptor possidebit eam et posteri eius in perpetuum
et redimi non poterit etiam in iobeleo
31 sin autem in villa fuerit domus quae muros non habet
agrorum iure vendetur
si ante redempta non fuerit in iobeleo revertetur ad dominum
32 aedes Levitarum quae in urbibus sunt semper possunt redimi
33 si redemptae non fuerint in iobeleo revertentur ad dominos
quia domus urbium leviticarum pro possessionibus
sunt inter filios Israhel
34 suburbana autem eorum non venient
quia possessio sempiterna est
35 si adtenuatus fuerit frater tuus et infirmus manu
et susceperis eum quasi advenam et peregrinum et vixerit tecum
36 ne accipias usuras ab eo nec amplius quam
dedisti
time Deum tuum ut vivere possit frater tuus apud te
37 pecuniam tuam non dabis ei ad usuram
et frugum superabundantiam non exiges
38 ego Dominus Deus vester qui eduxi vos de terra Aegypti
ut darem vobis terram Chanaan et essem vester Deus
39 si paupertate conpulsus vendiderit se tibi frater tuus
non eum opprimes servitute famulorum
40 sed quasi mercennarius et colonus erit
usque ad annum iobeleum operabitur apud te
41 et postea egredietur cum liberis suis
et revertetur ad cognationem et ad possessionem patrum suorum
42 mei enim servi sunt et ego eduxi eos de terra Aegypti
non venient condicione servorum
43 ne adfligas eum per potentiam sed metuito Deum tuum
44 servus et ancilla sint vobis de nationibus quae in circuitu vestro sunt
45 et de advenis qui peregrinantur apud vos
vel qui ex his nati fuerint in terra vestra
hos habebitis famulos
46 et hereditario iure transmittetis ad posteros ac possidebitis in
aeternum
fratres autem vestros filios Israhel ne opprimatis per potentiam
47 si invaluerit apud vos manus advenae atque peregrini
et adtenuatus frater tuus vendiderit se ei aut cuiquam de stirpe eius
48 post venditionem potest redimi
qui voluerit ex fratribus suis redimet eum
49 et patruus et patruelis et consanguineus et adfinis
sin autem et ipse potuerit redimet se
50 supputatis dumtaxat annis
a tempore venditionis suae usque ad annum iobeleum
et pecunia qua venditus fuerat
iuxta annorum numerum et rationem mercennarii supputata
51 si plures fuerint anni qui remanent usque ad iobeleum
secundum hos reddet et pretium
52 si pauci ponet rationem cum eo iuxta annorum numerum
et reddet emptori quod reliquum est annorum
53 quibus ante servivit mercedibus inputatis
non adfliget eum violenter in conspectu tuo
54 quod si per haec redimi non potuerit
anno iobeleo egredietur cum liberis suis
55 mei sunt enim servi filii Israhel quos eduxi de
terra Aegypti