Mbretëresha e Shebës
1 Mbretëresha e Shebës kishte dëgjuar për emrin që kishte fituar Solomoni në saje të emrit të Zotit dhe erdhi për ta vënë në provë me pyetje të vështira. 2 Ajo mbërriti në Jerusalem me një shpurë të madhe, me deve të ngarkuara me erëra të mira, me shumë ar e me gurë të çmuar dhe shkoi te Solomoni e bisedoi me të për gjithçka që kishte në zemër. 3 Solomoni iu përgjigj të gjitha pyetjeve dhe asnjë nga pyetjet nuk ishte e panjohur për mbretin, që të mos i jepte përgjigje. 4 Kur mbretëresha e Shebës pa gjithë urtinë e Solomonit, pallatin mbretëror, që ai kishte ndërtuar, 5 gjellët që shtroheshin në tryezën e tij, banesat e zyrtarëve të tij, fisnikërinë e shërbëtorëve të tij, veshjet e kupëmbajtësve të tij dhe flitë e shkrumbimit, që ai kushtonte në tempullin e Zotit, mbeti pa fjalë.
6 Atëherë ajo i tha mbretit: «Paskan qenë të vërteta fjalët që kisha dëgjuar në vendin tim për ty, për veprat e tua dhe për urtinë tënde. 7 Nuk u besoja fjalëve derisa erdha dhe e pashë me sytë e mi. Po shoh se nuk më paskan thënë as gjysmën. Urtia dhe pasuria jote është më e madhe nga ç'kisha dëgjuar unë. 8 Lum njerëzit e tu e lum shërbëtorët e tu që gjenden përherë pranë teje e që dëgjojnë urtinë tënde. 9 Bekuar qoftë Zoti, Perëndia yt, që të ka për zemër e të ka vënë në fronin e Izraelit. Zoti e do Izraelin në amshim, prandaj të caktoi mbret, që të gjykosh drejt e të bësh drejtësi». 10 Ajo i dhuroi mbretit tre tonë e gjysmë ar, erëra të mira me shumicë dhe gurë të çmuar. Në Izrael nuk solli më njeri kurrë aq shumë erëra të mira sa i dha mbretëresha e Shebës mbretit Solomon.
11 Anijet e Hiramit, që kishin sjellë ar nga Ofiri, sollën prej andej edhe dru rrëshinorë me shumicë dhe gurë të çmuar. 12 Me drurët rrëshinorë mbreti bëri trarë mbështetës për tempullin e Zotit dhe për pallatin mbretëror, qeste dhe harpa për këngëtarët. Drurë të tillë rrëshinorë nuk janë sjellë e nuk janë parë më në Izrael deri sot e kësaj dite.
13 Mbreti Solomon, përveç dhuratave mbretërore, i dha mbretëreshës së Shebës gjithçka që ajo kishte dëshiruar e kërkuar. Pastaj ajo bashkë me shërbëtorët u nis për t'u kthyer në vendin e saj.
Pasuria e Solomonit
14 Pesha e arit, që i vinte çdo vit Solomonit, ishte njëzet tonë, 15 përveç arit që mblidhej nga tagrat për hyrjen e mallrave në vend, nga tregtia, nga të gjithë mbretërit e Arabisë dhe nga qeveritarët e vendit. 16 Mbreti Solomon farkëtoi dyqind shqyte prej ari me nga gjashtë kilogramë ar secila 17 dhe treqind shqyte të tjera, po prej ari të rrahur, me nga një kilogram e gjysmë ar secila. Mbreti i vuri shqytet në pallatin e quajtur «Pylli i Libanit». 18 Mbreti Solomon bëri edhe një fron të madh fildishi dhe e veshi me ar të pastër. 19 Froni kishte gjashtë shkallë dhe shpinëzën e kishte me majë të rrumbullakët. Në të dyja anët e fronit kishte mbështetëse për krahët dhe në anë të mbështetëseve gjendej nga një luan i gdhendur. 20 Në gjashtë shkallët e fronit kishte dymbëdhjetë luanë të gdhendur. Një fron i tillë nuk ishte ndërtuar në asnjë mbretëri. 21 Të gjitha kupat, me të cilat pinte mbreti Solomon, ishin prej ari. Edhe enët e pallatit «Pylli i Libanit» ishin prej ari të pastër. Asgjë nuk ishte prej argjendi. Në ditët e mbretit Solomon argjendi nuk kishte asnjë vlerë. 22 Mbreti Solomon kishte në det anijet e Tarshishit bashkë me flotën e Hiramit dhe një herë në tre vjet ato ktheheshin e sillnin ar, argjend, fildish, majmunë dhe pallonj.
23 Kështu, mbreti Solomon u bë mbreti më i pasur e më i urtë ndër gjithë mbretërit e tokës. 24 Mbarë bota dëshironte ta shihte Solomonin, për të dëgjuar urtinë që i kishte vënë në zemër Perëndia. 25 Të gjithë i sillnin dhurata, sende argjendi e ari, veshje, armë, erëra të mira, kuaj e mushka dhe kjo ndodhte çdo vit.
26 Solomoni mblodhi edhe karroca e kalorës. Ai kishte një mijë e katërqind karroca lufte dhe dymbëdhjetë mijë kalorës. Disa kalorës i mbajti pranë vetes në Jerusalem, ndërsa të tjerët i shpërndau nëpër qytetet ku rrinin karrocat. 27 Mbreti ia kishte dalë ta bënte në Jerusalem argjendin të begatë sa gurin. Druri i cedrit, po ashtu, gjendej me shumicë sa fiku që rritej në Shefelah. 28 Solomonit ia sillnin kuajt nga Egjipti dhe Keveja. Vetë tregtarët e mbretit i blinin kuajt në Keve. 29 Karrocat e luftës që vinin nga Egjipti kushtonin gjashtëqind sikla argjendi secila, ndërsa një kalë njëqind e pesëdhjetë. Ata u shisnin karroca e kuaj edhe të gjithë mbretërve të hititëve e mbretërve të Aramit.
1 sed et regina Saba audita fama Salomonis in nomine Domini
venit temptare eum in enigmatibus
2 et ingressa Hierusalem multo comitatu et divitiis
camelis portantibus aromata
et aurum infinitum nimis et gemmas pretiosas
venit ad Salomonem
et locuta est ei universa quae habebat in corde suo
3 et docuit eam Salomon omnia verba quae proposuerat
non fuit sermo qui regem posset latere et non responderet
ei
4 videns autem regina Saba omnem sapientiam Salomonis
et domum quam aedificaverat
5 et cibos mensae eius
et habitacula servorum et ordinem ministrantium
vestesque eorum et pincernas
et holocausta quae offerebat in domo Domini
non habebat ultra spiritum
6 dixitque ad regem verus est sermo quem audivi in terra mea
7 super sermonibus tuis et super sapientia tua
et non credebam narrantibus mihi
donec ipsa veni et vidi oculis meis et probavi
quod media pars mihi nuntiata non fuerit
maior est sapientia et opera tua quam rumor quem audivi
8 beati viri tui et beati servi tui hii
qui stant coram te semper et audiunt sapientiam tuam
9 sit Dominus Deus tuus benedictus cui placuisti
et posuit te super thronum Israhel
eo quod dilexerit Dominus Israhel in sempiternum
et constituit te regem ut faceres iudicium et iustitiam
10 dedit ergo regi centum viginti talenta auri
et aromata multa nimis et gemmas pretiosas
non sunt adlata ultra aromata tam multa
quam ea quae dedit regina Saba regi Salomoni
11 sed et classis Hiram quae portabat aurum de Ophir
adtulit ex Ophir ligna thyina multa nimis et gemmas pretiosas
12 fecitque rex de lignis thyinis fulchra domus Domini et domus regiae
et citharas lyrasque cantoribus
non sunt adlata huiuscemodi ligna thyina neque visa
usque in praesentem diem
13 rex autem Salomon dedit reginae Saba omnia
quae voluit et petivit ab eo
exceptis his quae ultro obtulerat ei munere regio
quae reversa est et abiit in terram suam cum servis suis
14 erat autem pondus auri
quod adferebatur Salomoni per annos singulos
sescentorum sexaginta sex talentorum auri
15 excepto eo quod offerebant viri qui super vectigalia
erant
et negotiatores universique scruta vendentes
et omnes reges Arabiae ducesque terrae
16 fecit quoque rex Salomon ducenta scuta de auro puro
sescentos auri siclos dedit in lamminas scuti unius
17 et trecentas peltas ex auro probato
trecentae minae auri unam peltam vestiebant
posuitque ea rex in domo silvae Libani
18 fecit etiam rex Salomon thronum de ebore grandem
et vestivit eum auro fulvo nimis
19 qui habebat sex gradus
et summitas throni rotunda erat in parte posteriori
et duae manus hinc atque inde tenentes sedile
et duo leones stabant iuxta manus singulas
20 et duodecim leunculi stantes super sex gradus hinc atque inde
non est factum tale opus in universis regnis
21 sed et omnia vasa de quibus potabat rex Salomon
erant aurea
et universa supellex domus saltus Libani de auro purissimo
non erat argentum nec alicuius pretii putabatur in diebus Salomonis
22 quia classis regis per mare cum classe Hiram semel per tres annos ibat
in Tharsis
deferens inde aurum et argentum
dentes elefantorum et simias et pavos
23 magnificatus est ergo rex Salomon
super omnes reges terrae divitiis et sapientia
24 et universa terra desiderabat vultum Salomonis
ut audiret sapientiam eius quam dederat Deus in corde eius
25 et singuli deferebant ei munera
vasa argentea et aurea vestes et arma bellica
aromata quoque et equos et mulos per annos singulos
26 congregavitque Salomon currus et equites
et facti sunt ei mille quadringenti currus et duodecim milia equitum
et disposuit eos per civitates munitas et cum rege in Hierusalem
27 fecitque ut tanta esset abundantia argenti in Hierusalem
quanta lapidum
et cedrorum praebuit multitudinem
quasi sycomoros quae nascuntur in campestribus
28 et educebantur equi Salomoni de Aegypto et de Coa
negotiatores enim regis emebant de Coa
et statuto pretio perducebant
29 egrediebatur autem quadriga ex Aegypto sescentis siclis argenti
et equus centum quinquaginta
atque in hunc modum cuncti reges Hettheorum et Syriae equos venundabant