Thëniet e Agurit
1 Fjalët e Agurit, birit të Jakehut nga Masa. Thëniet e këtij njeriu drejtuar Itielit, për Itielin e Ukalin.
2 Unë jam njeriu më trashanik
e nuk e kam mençurinë njerëzore.
3 Nuk e kam mësuar urtinë
e nuk e kam dijen e të shenjtëve.
4 Kush është ngjitur në qiell e ka zbritur?
Kush e ka mbledhur erën në grusht?
Kush i ka mbështjellë ujërat me petk?
Kush ia ka vënë të tëra caqet tokës?
Si e ka emrin ai dhe si e ka emrin biri i tij,
nëse e njeh?
5 Çdo fjalë e Perëndisë është e sprovuar;
ai është mburojë për kë gjen strehë tek ai.
6 Mos u shto gjë fjalëve të tija,
që mos të të qortojë e të dalësh gënjeshtar.
7 Dy gjëra kërkoj prej teje,
mos m'i moho para se të vdes:
8 mashtrimin e fjalët e rreme largoji prej meje;
mos më jep as skamje, as pasuri,
le të ha aq bukë sa më duhet,
9 që të mos ngopem e të të mohoj
e të them: kush është Zoti;
që të mos varfërohem e të vjedh
e ta përdhos emrin e Perëndisë tim.
10 Mos shpif për shërbëtorin tek i zoti,
se të nëm e të zë nëma.
11 Ka njerëz që mallkojnë etërit e vet
e nuk bekojnë nënat e veta.
12 Ka njerëz që e mbajnë veten për të pastër,
por nuk janë larë nga të pëgërat.
13 Ka njerëz që picërrojnë sytë e vrenjtin vetullat.
14 Ka njerëz që dhëmbët i kanë si shpata e nofullat si thika,
për të shqyer të varfrit nga toka
e të skamurit nga mesi i njerëzve.
15 Ushunjëza ka dy bija: «Jep! Jep!».
Tri gjëra nuk ngopen kurrë,
katër nuk thonë kurrë: «Mjaft!»:
16 skëterra, barku shterpë,
toka e etur për ujë
e zjarri që nuk thonë: «Mjaft!».
17 Sytë e atij që shpotit të atin e s'i bindet të ëmës
do t'i nxjerrin korbat e shpatit
e do t'i hanë zogjtë e shqiponjës.
18 Tri gjëra janë tepër të habitshme për mua,
por katër as që i marr vesh:
19 udhën e shqiponjës në qiell,
udhën e gjarprit nëpër shkrepa,
udhën e anijes në mes të detit
e udhën e njeriut për te një vashë.
20 Ja si sillet gruaja kurorëshkelëse:
ha, lan gojën e thotë:
«S'kam bërë keq».
21 Për tri gjëra dridhet toka,
por katër as që i duron:
22 skllavin që bëhet mbret,
të marrin që ngopet me bukë,
23 gruan e urryer që martohet
e skllaven që i zë vendin të zonjës.
24 Katër janë gjërat e vogla të tokës,
por e kanë nxënë urtinë:
25 thneglat, popull pa fuqi,
që verës përgatisin ushqimin për vete;
26 vjedullat, popull pa pushtet,
që kanë vënë banesat nëpër shkëmbinj;
27 karkalecat, që nuk kanë mbret,
por ecin të tërë në rresht;
28 hardhucat, që kapen me dorë,
por i gjen në pallatin mbretëror.
29 Tri gjëra çapiten hijshëm,
katër ecin hijerëndë:
30 luani, kafsha më e fortë,
që nuk zmbrapset përballë asgjëje;
31 gjeli parzëmfortë,
cjapi dhe mbreti në krye të ushtrisë.
32 Nëse marrëzisht je krenuar,
nëse ke thurur plane,
mbaje gojën me dorë,
33 se duke tundur qumështin, del gjalpi,
duke u fryrë hundëve, del gjaku
e duke i fryrë zemërimit, del grindja.
1 Fialët’ e Agurit, të birit Jakehut, (do me thënë) profitia që i foli njeriu Ithiilit, Ithiilit edhe Ukalit.
2 Me të vërtetë unë jam më i marri i njerëzet, edhe urtësi njeriu nukë (gjëndetë) tek unë;
3 edhe nukë xura diturinë, as nukë di mëndëjen’ e kafshavet shënjtëruara.
4 Cili hipi ndë qiell edhe sbriti? Cili mbëlodhi erënë ndër duart të tia? Cili lidhi ujëratë ndë rrobët? Cili forcoi gjith’ anët’ e dheut? Ç’ (ësht’) emëri i ati? Edhe ç’(ësht’) emëri i të birit, ndë e di?
5 Ç’do fialë Perëndie ësht’ e provuarë, është mburonjë ndër ata që shpërenjënë mb’ atë.
6 Mos shto gjë ndër fialët’ t’ati, se mos të provonjë, edhe del gënjeshtar.
7 Dy kafsha kërkonj prej teje, mos m’i mohonjç (këto) përpara se të vdes:
8 të mërgonjç prej meje kotësirë e fialë të rreme; të mos më apsh vobezi e gjë; ushqe-më me pak ushqim:
9 se mos nginjem, e të mohonj, e them: Ç’ (është) Zoti? A se mos ndodhem i vobek, e vieth, e zë emërin’ e Perëndisë t’im (mbë të kotë).
10 Mos zërë n’golë për të keq shërbëtorinë tek i zoti, se mos të mallëkonjë, e të zë fali.
11 (Ka) bres që mallëkon tanë, edhe nukë bekon t’ëmënë.
12 (Ka) bres të këthiellëtë ndër syt të ti, po nuk’ është larë nga ndyrësira e ti.
13 (Ka) bres, të cilit sa të lartë janë sytë, edhe (sa) të ngriturë janë qepallat’ e ati!
14 (Ka) bres, të cilit dhëmbëtë (janë) kordha, edhe dhëmballëtë thika, që të brenjënë të vobeqtë prej dheut, edhe të nevolëshimitë prej njerëzish.
15 Piaveca ka dy bila, (që thërrasënë): Bierë, bierë. Këto të tria s’kanë të nginjurë (kurrë, po më fort këto) të katrëta nukë thonë (kurrë): Mjaft.
16 Varri, edhe shtrati i shterpësë: dheu (që) nukë nginjetë me ujë, edhe zjarri (që nukë) thotë: Mjaft.
17 Syri që përqesh tanë, edhe nukë do t’i dëgjonjë s’ëmësë, korbat’ e shkëmbit do ta hedhënë tej, edhe zoqt’ e shqiponjavet do ta hanë.
18 Këto të tria janë të çudiçime tek unë, po më fort katrë kafsha nukë kupëtonj:
19 Gjurmat’ e shqiponjësë ndë qiell, gjurmat’ e gjarpërit mbi shkëmpt, gjurmat’ e lundrësë ndë mes të detit edhe gjurmat’ e njeriut ndë të rit.
20 E këtillë (ësht’) udha e kurvësë: ha, e mpshin buzët’ e saja, edhe thotë: Nukë bëra ndonjë punë të paudhë.
21 Për tri (punë) përzihetë dheu, po më fort për katrë, (të cilatë) nukë munt të duronjë:
22 për shërbëtorinë, kur mbëretëron; për të marrinë, kur nginjetë me bukë;
23 për (gruan’) e mërziturë, kur martonetë, edhe për shërbëtorenë, kur sbon të zonjënë.
24 Këto të katrëta (janë) fort të vogëla mbë dhet, po janë fort të mënçime:
25 Melingonjatë, (që janë) një gjëndëje e pafuqishime, po ndë verë bënjënë gati të ngrënët’ e tyre;
26 lepujtë, që janë një gjëndëje e pafuqishime, po bënjënë shtëpit’ e tyre mbi shkëmpt;
27 karkalecatë, që s’kanë mbëret, po të gjithë dalënë bashkë tufë tufë;
28 mirmanga (që) mbahetë për këmbësh, edhe rri ndëpër pallatet të mbëretëret.
29 Këto të tria ecënjënë mirë, po më fort katrë ecënjënë hieshim:
30 Leoni (që është) më i forti i shtëzet, edhe nukë kthenetë nga syt’ e ndonjëj;
31 gjeli, edhe sqapi, edhe mbëreti, që është qarkuarë nga gjëndëja e ti.
32 Ndë paç punuarë pa mënt tuke lartuarë vetëhenë tënde, edhe ndë paç menduarë (keq, vërë) dorënë mbi golët.
33 Sepse kush rreh klumësht, nxier gjalpë, edhe kush shtrëngon hundënë, nxier gjak; edhe kush dhes zëmërim, nxier të zëna.