The Tradition of the Elders
(Mk 7.1‑23)1 Τότε προσέρχονται τῷ Ἰησοῦ ἀπὸ Ἱεροσολύμων Φαρισαῖοι καὶ γραμματεῖς λέγοντες, 2 Διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων; οὐ γὰρ νίπτονται τὰς χεῖρας [αὐτῶν] ὅταν ἄρτον ἐσθίωσιν. 3 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Διὰ τί καὶ ὑμεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν; 4 ὁ γὰρ θεὸς εἶπεν, Τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, καί, Ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω. 5 ὑμεῖς δὲ λέγετε, Ὃς ἂν εἴπῃ τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί, Δῶρον ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς, 6 οὐ μὴ τιμήσει τὸν πατέρα αὐτοῦ· καὶ ἠκυρώσατε τὸν λόγον τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν. 7 ὑποκριταί, καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἠσαΐας λέγων,
8 Ὁ λαὸς οὗτος τοῖς χείλεσίν με τιμᾷ,
ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾽ ἐμοῦ·
9 μάτην δὲ σέβονταί με
διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλματα ἀνθρώπων.
10 Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον εἶπεν αὐτοῖς, Ἀκούετε καὶ συνίετε· 11 οὐ τὸ εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον, ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. 12 Τότε προσελθόντες οἱ μαθηταὶ λέγουσιν αὐτῷ, Οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν; 13 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται. 14 ἄφετε αὐτούς· τυφλοί εἰσιν ὁδηγοὶ [τυφλῶν]· τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται. 15 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ, Φράσον ἡμῖν τὴν παραβολὴν [ταύτην]. 16 ὁ δὲ εἶπεν, Ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε; 17 οὐ νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται; 18 τὰ δὲ ἐκπορευόμενα ἐκ τοῦ στόματος ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχεται, κἀκεῖνα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. 19 ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, πορνεῖαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι. 20 ταῦτά ἐστιν τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον, τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν οὐ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
The Canaanite Women’s Faith
(Mk 7.24‑30)21 Καὶ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος. 22 καὶ ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα ἔκραζεν λέγουσα, Ἐλέησόν με, κύριε υἱὸς Δαυίδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται. 23 ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτουν αὐτὸν λέγοντες, Ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν. 24 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ. 25 ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνει αὐτῷ λέγουσα, Κύριε, βοήθει μοι. 26 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐκ ἔστιν καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις. 27 ἡ δὲ εἶπεν, Ναὶ κύριε, καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν. 28 τότε ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ, Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις· γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.
The Healing of Many People
29 Καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἦλθεν παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ ὄρος ἐκάθητο ἐκεῖ. 30 καὶ προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἔχοντες μεθ᾽ ἑαυτῶν χωλούς, τυφλούς, κυλλούς, κωφούς, καὶ ἑτέρους πολλοὺς καὶ ἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς· 31 ὥστε τὸν ὄχλον θαυμάσαι βλέποντας κωφοὺς λαλοῦντας, κυλλοὺς ὑγιεῖς καὶ χωλοὺς περιπατοῦντας καὶ τυφλοὺς βλέποντας· καὶ ἐδόξασαν τὸν θεὸν Ἰσραήλ.
The Feeding of the Four Thousand
(Mk 8.1‑10)32 Ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν, Σπλαγχνίζομαι ἐπὶ τὸν ὄχλον, ὅτι ἤδη ἡμέραι τρεῖς προσμένουσίν μοι καὶ οὐκ ἔχουσιν τί φάγωσιν· καὶ ἀπολῦσαι αὐτοὺς νήστεις οὐ θέλω, μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ. 33 καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταί, Πόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον; 34 καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Πόσους ἄρτους ἔχετε; οἱ δὲ εἶπαν, Ἑπτὰ καὶ ὀλίγα ἰχθύδια. 35 καὶ παραγγείλας τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν ἐπὶ τὴν γῆν 36 ἔλαβεν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις. 37 καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν. καὶ τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις. 38 οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι ἄνδρες χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. 39 Καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἐνέβη εἰς τὸ πλοῖον καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια Μαγαδάν.
1 Atëhere vinjënë te Jisuj shkronjësit’ edhe Farisenjtë nga Jerusalimi, e i thonë:
2 “Përse nxënësit’ e tu shkelënë fialënë që kanë lënë pleqtë? Sepse s’lanjënë duart’e tyre, kur hanë bukë”.
3 Po ay u përgjeq e u tha atyre: “Përse edhe ju shkelni porosin’e Perëndisë për fialënë që keni lënë?
4 Sepse Perëndia porositi, tuke thënë: “Ndero t’ët atë, e t’ët ëmë;” edhe: “Ay që flet keq për t’anë a për t’ëmënë le të vritetë.”
5 Po ju thoni, se Kush t’i thotë t’et a s’ëmësë, se çdo të mirë që të shohç prej meje është dhurëti, mjaft , edhe munt të mos nderonjë t’anë a t’ëmënë.
6 Edhe s’mbajtëtë porosin’ e Perëndisë për fialënë që keni lënë ju.
7 Ipokritërë, mirë profitepsi Isaia për ju, tuke thënë:
8 “Kyj llaus [më afëronetë me gojën’ e ti, edhe] më nderon me buzëtë; po zëmër’ e atyre është lark prej meje.
9 Edhe kot më nderonjënë, tuke mësuarë mësime që janë porosia njerëzish”.
10 Edhe si thirri gjëndëjenë, u tha: “Dëgjoni edhe kupëtoni.
11 Ç’hyn ndë gojët nukë pëgër njerinë, po ç’del nga goja, këjo pëgër njerinë”.
12 Atëhere u afruanë nxënësit’ e ati, e i thanë: A e di se Farisenjtë kur dëgjuanë këtë fialë u skandhalisnë?
13 Edhe ay u përgjeq e tha: “Çdo bimë që nuk’ e ka mbiellë im atë qiellori, do të shkuletë.
14 Leni ata; se janë të verburë që u heqin’ udhënë të verburëvet; edhe ndë qoftë se i verburi i heq udhënë të verburit, të dy do të bienë ndë gropët”.
15 Edhe Pietri u përgjeq e i tha ati:
16 “Dëfte-na këtë paravoli”. Edhe Jisuj tha:
17 “Edhe po pa mënt jeni ju? Edhe nukë po kupëtoni, se çdo gjë që hyn ndë gojët, sbret ndë barkut, edhe nxiretë ndë të dalurit?
18 Po ato që dalënë nga goja, dalënë nga zëmëra, edhe ato ndynjënë njerinë.
19 Sepse nga zemëra dalënë mendime të liga, vrasie, ndyrësia, kurvëria, të viedhura, martiri të rreme, vllasfimia.
20 Këto jan ato që ndynjënë njerinë; po të hajë ndonjë me duar të palara nukë ndyn njerinë”.
21 Edhe Jisuj dolli andej, e iku ndë anët të Tyrës’ e të Sidhonësë.
22 Edhe ja një grua Hanane tek dolli nga ata sinore, e i thërriste tuke thënë: Përdëlle-më, o Zot, bir’i Dhavidhit; se ime bijë mundonetë keq prej diallit.
23 Po ay nuk’ iu përgjeq asaj ndonjë fialë. Edhe nxënësit’ e ati erthnë përanë e i luteshinë, tuke thënë: Lësho-je atë, sepse po bërtet prapa nesh.
24 Po ay u përgjeq e tha: “Nukë u dërguaç ngjetiu, veç te dhënt’ e humbura të shtëpisë Israilit”.
25 Pastaj ajo erdhi e i falej ati, tuke thënë: Zot, ndih-më.
26 Po ay u përgjeq e tha: “Nuk’ është mirë të marrë njeri bukën ’e dielmvet, e t’ua hedhë këlyshvet qenëvet”.
27 Edhe ajo tha: “Po, Zot; sepse edhe këlysht’ e qenvet hanë nga thërrimetë që bienë nga truvez’e zotërinjvet”.
28 Atëhere Jisuj u përgjeq e i tha asaj: “O grua, besa jote ësht’ e madhe; t’u bëftë si do”. Edhe e bija u shërua që mb’atë herë.
29 Edhe Jisuj iku andej, e erdhi përamë detit Galilesë, edhe hipi ndë malt, e rrinte atie.
30 Edhe erthnë tek ay shumë gjëndëje, që kishinë me vetëhe çala, të verburë, shurdha, doracë, edhe shumë të tierë; edhe i hothnë përanë këmbëvet të Jisujt, edhe ay i shëroj,
31 Kaqë sa u çuditnë gjëndëja, kur panë shurdha të flasënë, doracë të shëndoshurë, çala të ecënjënë, edhe të verburë të shohënë; edhe lavduruanë Perëndin’ e Israilit.
32 Atëhere Jisuj thirri përanë nxënësit’e ti, e tha: “Më dhëmbetë gjëndëja, sepse kanë tri dit ndashti që mbesënë përanë meje, e s’kanë ç’të hanë; edhe nukë dua t’i lëshonj ata pa ngrënë, se mos lodhenë udhësë”.
33 Edhe nxënësit’ e ati i thon’ ati: “Ku na gjëndenë këtu ndë shkretëtirët kaqë bukë, sa të nginjenë kaqë gjëndëje?”
34 Edhe Jisuj u tha atyre: “Sa bukë keni?” Edhe ata thanë: “Shtatë, edhe pak pishqe të vegjëlë.”
35 Edhe ay urdhëroj gjëndëjenë të ungjenë përdhe.
36 Edhe si mori të shtatë bukëtë edhe pishqetë, u fal ndersë, e i theu, e ua dha nxënësëvet ti, edhe nxënësitë gjëndëjesë.
37 Edhe hëngrrë të gjithë, e u nginjën; edhe ngritnë tepëricën’e copavet, shtatë shporta plot.
38 Edhe ata që hëngrrë ishinë katrë mijë burra, veç gravet e çunavet vegjëlë.
39 Edhe si lëshoj gjëndëjenë, hyri ndë lundrët edhe erdhi ndë sinoret të Magdhallasë.