Barnabas and Saul Commissioned
1 Ἦσαν δὲ ἐν Ἀντιοχείᾳ κατὰ τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν προφῆται καὶ διδάσκαλοι ὅ τε Βαρναβᾶς καὶ Συμεὼν ὁ καλούμενος Νίγερ καὶ Λούκιος ὁ Κυρηναῖος, Μαναήν τε Ἡρῴδου τοῦ τετραάρχου σύντροφος καὶ Σαῦλος. 2 λειτουργούντων δὲ αὐτῶν τῷ κυρίῳ καὶ νηστευόντων εἶπεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, Ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρναβᾶν καὶ Σαῦλον εἰς τὸ ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς. 3 τότε νηστεύσαντες καὶ προσευξάμενοι καὶ ἐπιθέντες τὰς χεῖρας αὐτοῖς ἀπέλυσαν.
The Apostles Preach in Cyprus
4 Αὐτοὶ μὲν οὖν ἐκπεμφθέντες ὑπὸ τοῦ ἁγίου πνεύματος κατῆλθον εἰς Σελεύκειαν, ἐκεῖθέν τε ἀπέπλευσαν εἰς Κύπρον 5 καὶ γενόμενοι ἐν Σαλαμῖνι κατήγγελλον τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἐν ταῖς συναγωγαῖς τῶν Ἰουδαίων. εἶχον δὲ καὶ Ἰωάννην ὑπηρέτην. 6 διελθόντες δὲ ὅλην τὴν νῆσον ἄχρι Πάφου εὗρον ἄνδρα τινὰ μάγον ψευδοπροφήτην Ἰουδαῖον ᾧ ὄνομα Βαριησοῦ 7 ὃς ἦν σὺν τῷ ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ Παύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ. οὗτος προσκαλεσάμενος Βαρναβᾶν καὶ Σαῦλον ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ. 8 ἀνθίστατο δὲ αὐτοῖς Ἐλύμας ὁ μάγος, οὕτως γὰρ μεθερμηνεύεται τὸ ὄνομα αὐτοῦ, ζητῶν διαστρέψαι τὸν ἀνθύπατον ἀπὸ τῆς πίστεως. 9 Σαῦλος δέ, ὁ καὶ Παῦλος, πλησθεὶς πνεύματος ἁγίου ἀτενίσας εἰς αὐτὸν 10 εἶπεν, Ὦ πλήρης παντὸς δόλου καὶ πάσης ῥᾳδιουργίας, υἱὲ διαβόλου, ἐχθρὲ πάσης δικαιοσύνης, οὐ παύσῃ διαστρέφων τὰς ὁδοὺς [τοῦ] κυρίου τὰς εὐθείας; 11 καὶ νῦν ἰδοὺ χεὶρ κυρίου ἐπὶ σὲ καὶ ἔσῃ τυφλὸς μὴ βλέπων τὸν ἥλιον ἄχρι καιροῦ. παραχρῆμά τε ἔπεσεν ἐπ᾽ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος καὶ περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς. 12 τότε ἰδὼν ὁ ἀνθύπατος τὸ γεγονὸς ἐπίστευσεν ἐκπλησσόμενος ἐπὶ τῇ διδαχῇ τοῦ κυρίου.
Paul and Barnabas at Antioch of Pisidia
13 Ἀναχθέντες δὲ ἀπὸ τῆς Πάφου οἱ περὶ Παῦλον ἦλθον εἰς Πέργην τῆς Παμφυλίας, Ἰωάννης δὲ ἀποχωρήσας ἀπ᾽ αὐτῶν ὑπέστρεψεν εἰς Ἱεροσόλυμα. 14 αὐτοὶ δὲ διελθόντες ἀπὸ τῆς Πέργης παρεγένοντο εἰς Ἀντιόχειαν τὴν Πισιδίαν, καὶ [εἰσ]ελθόντες εἰς τὴν συναγωγὴν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων ἐκάθισαν. 15 μετὰ δὲ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν ἀπέστειλαν οἱ ἀρχισυνάγωγοι πρὸς αὐτοὺς λέγοντες, Ἄνδρες ἀδελφοί, εἴ τίς ἐστιν ἐν ὑμῖν λόγος παρακλήσεως πρὸς τὸν λαόν, λέγετε. 16 ἀναστὰς δὲ Παῦλος καὶ κατασείσας τῇ χειρὶ εἶπεν·
Ἄνδρες Ἰσραηλῖται καὶ οἱ φοβούμενοι τὸν θεόν, ἀκούσατε. 17 ὁ θεὸς τοῦ λαοῦ τούτου Ἰσραὴλ ἐξελέξατο τοὺς πατέρας ἡμῶν καὶ τὸν λαὸν ὕψωσεν ἐν τῇ παροικίᾳ ἐν γῇ Αἰγύπτου καὶ μετὰ βραχίονος ὑψηλοῦ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐξ αὐτῆς, 18 καὶ ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ 19 καὶ καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χανάαν κατεκληρονόμησεν τὴν γῆν αὐτῶν 20 ὡς ἔτεσιν τετρακοσίοις καὶ πεντήκοντα. καὶ μετὰ ταῦτα ἔδωκεν κριτὰς ἕως Σαμουὴλ [τοῦ] προφήτου. 21 κἀκεῖθεν ᾐτήσαντο βασιλέα καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεὸς τὸν Σαοὺλ υἱὸν Κίς, ἄνδρα ἐκ φυλῆς Βενιαμίν, ἔτη τεσσεράκοντα, 22 καὶ μεταστήσας αὐτὸν ἤγειρεν τὸν Δαυὶδ αὐτοῖς εἰς βασιλέα ᾧ καὶ εἶπεν μαρτυρήσας, Εὗρον Δαυὶδ τὸν τοῦ Ἰεσσαί, ἄνδρα κατὰ τὴν καρδίαν μου, ὃς ποιήσει πάντα τὰ θελήματά μου. 23 τούτου ὁ θεὸς ἀπὸ τοῦ σπέρματος κατ᾽ ἐπαγγελίαν ἤγαγεν τῷ Ἰσραὴλ σωτῆρα Ἰησοῦν, 24 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισμα μετανοίας παντὶ τῷ λαῷ Ἰσραήλ. 25 ὡς δὲ ἐπλήρου Ἰωάννης τὸν δρόμον, ἔλεγεν, Τί ἐμὲ ὑπονοεῖτε εἶναι; οὐκ εἰμὶ ἐγώ· ἀλλ᾽ ἰδοὺ ἔρχεται μετ᾽ ἐμὲ οὗ οὐκ εἰμὶ ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι.
26 Ἄνδρες ἀδελφοί, υἱοὶ γένους Ἀβραὰμ καὶ οἱ ἐν ὑμῖν φοβούμενοι τὸν θεόν, ἡμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἐξαπεστάλη. 27 οἱ γὰρ κατοικοῦντες ἐν Ἰερουσαλὴμ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν τοῦτον ἀγνοήσαντες καὶ τὰς φωνὰς τῶν προφητῶν τὰς κατὰ πᾶν σάββατον ἀναγινωσκομένας κρίναντες ἐπλήρωσαν, 28 καὶ μηδεμίαν αἰτίαν θανάτου εὑρόντες ᾐτήσαντο Πιλᾶτον ἀναιρεθῆναι αὐτόν. 29 ὡς δὲ ἐτέλεσαν πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ γεγραμμένα, καθελόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου ἔθηκαν εἰς μνημεῖον. 30 ὁ δὲ θεὸς ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, 31 ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς Ἰερουσαλήμ, οἵτινες [νῦν] εἰσιν μάρτυρες αὐτοῦ πρὸς τὸν λαόν. 32 καὶ ἡμεῖς ὑμᾶς εὐαγγελιζόμεθα τὴν πρὸς τοὺς πατέρας ἐπαγγελίαν γενομένην, 33 ὅτι ταύτην ὁ θεὸς ἐκπεπλήρωκεν τοῖς τέκνοις [αὐτῶν] ἡμῖν ἀναστήσας Ἰησοῦν ὡς καὶ ἐν τῷ ψαλμῷ γέγραπται τῷ δευτέρῳ,
Υἱός μου εἶ σύ,
ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε.
34 ὅτι δὲ ἀνέστησεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν μηκέτι μέλλοντα ὑποστρέφειν εἰς διαφθοράν, οὕτως εἴρηκεν ὅτι
Δώσω ὑμῖν τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά.
35 διότι καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει,
Οὐ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν.
36 Δαυὶδ μὲν γὰρ ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπηρετήσας τῇ τοῦ θεοῦ βουλῇ ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ καὶ εἶδεν διαφθοράν· 37 ὃν δὲ ὁ θεὸς ἤγειρεν, οὐκ εἶδεν διαφθοράν. 38 γνωστὸν οὖν ἔστω ὑμῖν, ἄνδρες ἀδελφοί, ὅτι διὰ τούτου ὑμῖν ἄφεσις ἁμαρτιῶν καταγγέλλεται, [καὶ] ἀπὸ πάντων ὧν οὐκ ἠδυνήθητε ἐν νόμῳ Μωϋσέως δικαιωθῆναι, 39 ἐν τούτῳ πᾶς ὁ πιστεύων δικαιοῦται. 40 βλέπετε οὖν μὴ ἐπέλθῃ τὸ εἰρημένον ἐν τοῖς προφήταις,
41 Ἴδετε, οἱ καταφρονηταί,
καὶ θαυμάσατε καὶ ἀφανίσθητε,
ὅτι ἔργον ἐργάζομαι ἐγὼ ἐν ταῖς ἡμέραις ὑμῶν,
ἔργον ὃ οὐ μὴ πιστεύσητε ἐάν τις ἐκδιηγῆται ὑμῖν.
42 Ἐξιόντων δὲ αὐτῶν παρεκάλουν εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον λαληθῆναι αὐτοῖς τὰ ῥήματα ταῦτα. 43 λυθείσης δὲ τῆς συναγωγῆς ἠκολούθησαν πολλοὶ τῶν Ἰουδαίων καὶ τῶν σεβομένων προσηλύτων τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Βαρναβᾷ, οἵτινες προσλαλοῦντες αὐτοῖς ἔπειθον αὐτοὺς προσμένειν τῇ χάριτι τοῦ θεοῦ.
44 Τῷ δὲ ἐρχομένῳ σαββάτῳ σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ κυρίου. 45 ἰδόντες δὲ οἱ Ἰουδαῖοι τοὺς ὄχλους ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ ἀντέλεγον τοῖς ὑπὸ Παύλου λαλουμένοις βλασφημοῦντες. 46 παρρησιασάμενοί τε ὁ Παῦλος καὶ ὁ Βαρναβᾶς εἶπαν, Ὑμῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ· ἐπειδὴ ἀπωθεῖσθε αὐτὸν καὶ οὐκ ἀξίους κρίνετε ἑαυτοὺς τῆς αἰωνίου ζωῆς, ἰδοὺ στρεφόμεθα εἰς τὰ ἔθνη. 47 οὕτως γὰρ ἐντέταλται ἡμῖν ὁ κύριος,
Τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν
τοῦ εἶναί σε εἰς σωτηρίαν ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς.
48 ἀκούοντα δὲ τὰ ἔθνη ἔχαιρον καὶ ἐδόξαζον τὸν λόγον τοῦ κυρίου καὶ ἐπίστευσαν ὅσοι ἦσαν τεταγμένοι εἰς ζωὴν αἰώνιον· 49 διεφέρετο δὲ ὁ λόγος τοῦ κυρίου δι᾽ ὅλης τῆς χώρας. 50 οἱ δὲ Ἰουδαῖοι παρώτρυναν τὰς σεβομένας γυναῖκας τὰς εὐσχήμονας καὶ τοὺς πρώτους τῆς πόλεως καὶ ἐπήγειραν διωγμὸν ἐπὶ τὸν Παῦλον καὶ Βαρναβᾶν καὶ ἐξέβαλον αὐτοὺς ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. 51 οἱ δὲ ἐκτιναξάμενοι τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ἐπ᾽ αὐτοὺς ἦλθον εἰς Ἰκόνιον, 52 οἵ τε μαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς καὶ πνεύματος ἁγίου.
1 Edhe ndë qishët që ishte ndë Antiohi ishinë ca profitër’ e mësonjës, Varnava edhe Simeoni që qjuhej Niger, edhe Lluqiu Qyrineasi, edhe Manajni që ishte rriturë bashkë me Irodhinë katrurdhëratësinë, edhe Savlli.
2 Edhe ata tek ishinë tuke i shërbyerë Zotit, edhe tuke agjëruarë, Frym’ e Shënjtëruarë tha: “Më ndani veç Varnavën’ edhe Savllinë për atë punë që i kam thërritur’ ata.”
3 Atëhere si agjëruan’ e u falnë, edhe vunë duartë mbi ata, i lëshuanë.
4 Këta pra passi u dërguanë nga Frym’ e Shënjtëruarë, sbritnë ndë Selefqi, edhe prej andyj lundruanë për Qyprë.
5 Edhe kur erthnë ndë Salaminë, leçisninë fialën’ e Perëndisë ndëpër sinagogjitë të Judhenjet; edhe kishin’ edhe Joanninë shërbëtuar.
6 Edhe si kapëtuan’ ujdhezënë gjer ndë Pafë, gjetnë një farë magjistari profit të rrem Judhe, që e kishte emërinë Var-jisu,
7 I cili ishte bashkë me Sergjinë Pavël prokonsullinë,një burr’ të mënçim. Kyj thirri Varnavën’ edhe Savllinë, edhe kërkoj të dëgjonjë fialën’ e Perëndisë.
8 Po Ellyma, do me thënë magjistari, (sepse kështu këthehet’ emër’ i ati) u dilte kundrë atyre, e kërkonte të këthenjë prokonsullinë nga besa.
9 Po Savlli (që qjuhej edhe Pavël), mbushurë me Frymë të Shënjtëruarë, shtyri sytë mbi atë,
10 E tha: “Oti që je plot me çdo kobim e me çdo punë të ligë, i biri diallit, arëmiku i çdo drejtërie, nukë do të pushonjç tuke prishur’ udhët’ e drejta të Zotit?
11 Edhe ndashti ja dor’ e Zotit tek është mbi tyj; edhe do të mbeteç i verbërë, të mos shohç diellinë gjer mbë një kohë.” Edhe përnjëherë ra mbi atë një miegullë e një errësirë, edhe vinte rrotullë tuke kërkuarë njerës që ta hiqinë për dore.
12 Atëhere kur pa prokonsulli se ç’u bë besoj, e çuditej për mësimin’e Zotit.
13 Pavli pra edhe ata që ishinë rreth ati passi u ngritnë nga Pafa, erthnë ndë Pergë të Pamfylisë; edhe Joanni u nda nga ata, edhe u këthye ndë Jerusalim.
14 Edhe ata passi shkuanë prej Pergësë, erthnë ndë Antiohi të Pisidhisë, edhe si hynë ndë sinagogjit ditën’ e shëtunë, ndenjnë aty .
15 Edhe si u këndua nomi edhe profitërit, të parët’ e sinagogjisë dërguanë tek ata, tuke thënë: “O burra vëllezër, ndë kini ndonjë fialë për të mësuarë llausnë, thoni.”
16 Edhe Pavli si u ngrit, bëri me dorë, e tha:
“O burra Israilitë, edhe ju që i kini frikë Perëndisë, pa dëgjoni.
17 Perëndia i këti llauzit Israilit sgjodhi atëritë tanë, edhe ngriti llauzinë që ishte i huajë ndë dhe të Egjyptit, edhe me krahë të lartë i nxori së andejmi.
18 Edhe gjer mbë një kohë dyzet viet duroj mëndyrët’ e atyre ndë shkretërirët.
19 Edhe passi prishi shtatë kombe ndë dhet të Hanaanit, u ndau atyre me shortë dhen’ e atyreve.
20 Edhe pastaj për katrë qint e pesë-dhietë viet u dha atyre gjyqtarë gjer mbë ditë të profitit Samuill.
21 Edhe pastaj lypnë mbëret, edhe Perëndia u dha atyre Saullinë të birr’ e Qisit, një burr prej farësë Veniaminit, dyzet viet.
22 Edhe si e ngriti prej vëndit, u vuri atyre Dhavidhinë për mbëret, për të cilinë martirisi e tha: “Gjeta Dhavidhinë të birr ’e Jesseut, njeri pas zëmrësë sime, i cili do të bënjë gjithë dashurimet’e mia.”
23 Prej farësë këti, sikundrë ishte zotuarë Perëndia, ngriti mbë Israilinë shpëtimtar Jisunë,
24 Për të cilinë Joanni leçiti përpara mbë gjithë llauzin’ e Israilit pagëzim pendimi, para se të vinjë ay.
25 Edhe Joanni kur po mbaronte udhën’ e ti , thoshte: “Ç’kujtoni se jam unë? Unë nukë jam ay ; po ja te vjen pas meje ay , të cilit unë nukë jam i zoti t’i sgjith këpucën’ e këmbëvet.
26 O burra vellezët, të bijt’ e farës’ Avraamit, edhe sa janë ndër ju që i kanë frikë Perëndisë, mbë ju u dërgua fial’ e këti shpëtimi.
27 Sepse ata që rrinë ndë Jerusalim, edhe të parët’ e atyre, passi nuk’ e njohnë këtë, as fialët’ e profitërëvet që këndonenë çdo të shëtunë, i mbushnë ato , kur e gjykuanë për vdekëje .
28 Edhe ndonëse s’gjetnë asndonjë faj për vdekëje, lypnë prej Pillatit që të vritetë.
29 Edhe passi mbaruanë gjith’ ato që ishinë shkruarë për atë, e sbritnë prej drusë, edhe e vunë ndë varr.
30 Po Perëndia e ngjalli prej së vdekurish.
31 I cili u duk për shumë dit mb’ ata që hipnë bashkë me atë prej Galilesë ndë Jerusalim, të cilëtë janë martirët’ e ati te llauzi.
32 Edhe neve po u apëmë juve zën’e mirë për të zotuarëtë që qe bërë mb’ atërit,
33 Se këtë Perëndia e mbushi mbë ne që jemi bijt’ e atyre, tuke ngjallurë Jisunë; sikundrë është shkruar’ edhe ndë Psallmë të dytë: “Ti je biri im; unë sot të kam piellë.”
34 Edhe se e ngjalli atë prej së vdekurish, që të mos këthenetë më ndë prishëje, ka thënë: “Se unë do t’u ap juve të drejtat’ e Dhavidhit që u zotuashë më besë.”
35 Përandaj edhe ndë një tiatërë Psallmë thotë: “Se nukë do të lësh të drejtinë tënt të shohë prishëje.”
36 Sepse Dhavidhi, passi pati shërbyerë pas ëndësë Perëndisë ndë jetët të ti, fjeti, edhe u vu tek atërit’ e ti, edhe pa prishëje.
37 Po atë që e ngjalli Perëndia, nukë pa prishëje.
38 Qoftë e diturë pra mbë ju, o burra vëllezër, se me anë të këti leçitetë ndëjesë fajesh mbë ju,
39 Edhe prej gjith’ atyre punëravet që nukë munt të dilni të drejtë me anë të nomit Mojsiut, me anë të këti kushdo që beson del i drejtë.
40 Shikoni pra se mos vinjë mbë ju ajo që është thënë nga profitëritë:
41 “Shikoni ju që s’e zini për gjë, edhe çudituni, edhe humbisni; sepse unë do të punonj një punë ndër dit tuaja, një punë që nukë do ta besoni, ndë ua tregoftë ndonjë juve.”
42 Edhe kur po dilninë (nga sinagogjia e Judhenjet), u luteshinë (kombetë) t’u fliten’ edhe atyreve këto fialë të shëtunënë që vien.
43 Edhe si u përnda sinagogjia, shumë vetë nga Judhenjtë edhe nga besëtarët’ e këthyerë vanë prapa Pavlit edhe Varnavësë; të cilëtë tuke folur’ atyre u mbushninë mëndëjenë të mbesënë ndë hirt të Perëndisë.
44 Edhe të shëtunënë tiatërë u mbëloth afro gjithë qyteti të dëgjonjënë fialën’ e Perëndisë.
45 Po Judhenjtë, kur panë gjëndëjenë, u mbushnë me zmir, edhe flisninë kundrë atyre punëravet që thoshte Pavli, tuke folurë kundrë e tuke vllasfimisurë.
46 Atëhere Pavli edhe Varnava folnë me sy hapurë, e thanë: “Mbë ju ishte nevojë më përpara të flitej fiala e Perëndisë; po passi e hithni poshtë, edhe nuk’ e gjykoni vetëhenë tuaj që të bëhi të vëjyerët’ e jetësë pasosurë, ja te po këthenemi ndër kombet;
47 Sepse kështu na ka porositurë Zoti, tuke thënë: ”Të kam vënë për dritë kombesh, që të jesh për shpëtim gjer ndë funt të dheut.”
48 Edhe kombetë, kur dëgjuanë, gëzoneshinë, edhe lavdoninë fialën’ e Zotit; edhe gjithë sa ishin’ urdhëruarë për jetën’ e pasosurë besuanë.
49 Edhe fial’ e Zotit përhapej ndëpër gjith’ atë vënt.
50 Po Judhenjtë shtyninë gratë që druaninë Zonë e ishinë me shenjë, edhe të parët’ e qytetit, edhe ngritnë ndiekëje kundrë Pavlit edhe Varnavësë, edhe i nxuarnë nga sinoret’ e tyre.
51 Po ata shkuntnë pluhurin’ e këmbëvet tyre kundrë atyreve, edhe erthnë ndë Ikoni.
52 Edhe nxënësitë mbusheshinë me gëzim e me Frymë të Shënjtëruarë.