The Parable of the Sower
(Mt 13.1‑9Lk 8.4‑8)1 Καὶ πάλιν ἤρξατο διδάσκειν παρὰ τὴν θάλασσαν· καὶ συνάγεται πρὸς αὐτὸν ὄχλος πλεῖστος, ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐμβάντα καθῆσθαι ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος πρὸς τὴν θάλασσαν ἐπὶ τῆς γῆς ἦσαν. 2 καὶ ἐδίδασκεν αὐτοὺς ἐν παραβολαῖς πολλὰ καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ἐν τῇ διδαχῇ αὐτοῦ, 3 Ἀκούετε. ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων σπεῖραι. 4 καὶ ἐγένετο ἐν τῷ σπείρειν ὃ μὲν ἔπεσεν παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἦλθεν τὰ πετεινὰ καὶ κατέφαγεν αὐτό. 5 καὶ ἄλλο ἔπεσεν ἐπὶ τὸ πετρῶδες ὅπου οὐκ εἶχεν γῆν πολλήν, καὶ εὐθὺς ἐξανέτειλεν διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς· 6 καὶ ὅτε ἀνέτειλεν ὁ ἥλιος ἐκαυματίσθη καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ῥίζαν ἐξηράνθη. 7 καὶ ἄλλο ἔπεσεν εἰς τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ συνέπνιξαν αὐτό, καὶ καρπὸν οὐκ ἔδωκεν. 8 καὶ ἄλλα ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπὸν ἀναβαίνοντα καὶ αὐξανόμενα καὶ ἔφερεν ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν. 9 καὶ ἔλεγεν, Ὃς ἔχει ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
The Purpose of the Parables
(Mt 13.10‑17Lk 8.9‑10)10 Καὶ ὅτε ἐγένετο κατὰ μόνας, ἠρώτων αὐτὸν οἱ περὶ αὐτὸν σὺν τοῖς δώδεκα τὰς παραβολάς. 11 καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Ὑμῖν τὸ μυστήριον δέδοται τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ· ἐκείνοις δὲ τοῖς ἔξω ἐν παραβολαῖς τὰ πάντα γίνεται, 12 ἵνα
βλέποντες βλέπωσιν καὶ μὴ ἴδωσιν,
καὶ ἀκούοντες ἀκούωσιν καὶ μὴ συνιῶσιν,
μήποτε ἐπιστρέψωσιν καὶ ἀφεθῇ αὐτοῖς.
The Parable of the Sower Explained
(Mt 13.18‑23Lk 8.11‑15)13 Καὶ λέγει αὐτοῖς, Οὐκ οἴδατε τὴν παραβολὴν ταύτην, καὶ πῶς πάσας τὰς παραβολὰς γνώσεσθε; 14 ὁ σπείρων τὸν λόγον σπείρει. 15 οὗτοι δέ εἰσιν οἱ παρὰ τὴν ὁδόν· ὅπου σπείρεται ὁ λόγος καὶ ὅταν ἀκούσωσιν, εὐθὺς ἔρχεται ὁ Σατανᾶς καὶ αἴρει τὸν λόγον τὸν ἐσπαρμένον εἰς αὐτούς. 16 καὶ οὗτοί εἰσιν οἱ ἐπὶ τὰ πετρώδη σπειρόμενοι, οἳ ὅταν ἀκούσωσιν τὸν λόγον εὐθὺς μετὰ χαρᾶς λαμβάνουσιν αὐτόν, 17 καὶ οὐκ ἔχουσιν ῥίζαν ἐν ἑαυτοῖς ἀλλὰ πρόσκαιροί εἰσιν, εἶτα γενομένης θλίψεως ἢ διωγμοῦ διὰ τὸν λόγον εὐθὺς σκανδαλίζονται. 18 καὶ ἄλλοι εἰσὶν οἱ εἰς τὰς ἀκάνθας σπειρόμενοι· οὗτοί εἰσιν οἱ τὸν λόγον ἀκούσαντες, 19 καὶ αἱ μέριμναι τοῦ αἰῶνος καὶ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου καὶ αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐπιθυμίαι εἰσπορευόμεναι συμπνίγουσιν τὸν λόγον καὶ ἄκαρπος γίνεται. 20 καὶ ἐκεῖνοί εἰσιν οἱ ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν σπαρέντες, οἵτινες ἀκούουσιν τὸν λόγον καὶ παραδέχονται καὶ καρποφοροῦσιν ἓν τριάκοντα καὶ ἓν ἑξήκοντα καὶ ἓν ἑκατόν.
A Light under a Bushel
(Lk 8.16‑18)21 Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Μήτι ἔρχεται ὁ λύχνος ἵνα ὑπὸ τὸν μόδιον τεθῇ ἢ ὑπὸ τὴν κλίνην; οὐχ ἵνα ἐπὶ τὴν λυχνίαν τεθῇ; 22 οὐ γάρ ἐστιν κρυπτὸν ἐὰν μὴ ἵνα φανερωθῇ, οὐδὲ ἐγένετο ἀπόκρυφον ἀλλ᾽ ἵνα ἔλθῃ εἰς φανερόν. 23 εἴ τις ἔχει ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
24 Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Βλέπετε τί ἀκούετε. ἐν ᾧ μέτρῳ μετρεῖτε μετρηθήσεται ὑμῖν καὶ προστεθήσεται ὑμῖν. 25 ὃς γὰρ ἔχει, δοθήσεται αὐτῷ· καὶ ὃς οὐκ ἔχει, καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ᾽ αὐτοῦ.
The Parable of the Growing Seed
26 Καὶ ἔλεγεν, Οὕτως ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ ὡς ἄνθρωπος βάλῃ τὸν σπόρον ἐπὶ τῆς γῆς 27 καὶ καθεύδῃ καὶ ἐγείρηται νύκτα καὶ ἡμέραν, καὶ ὁ σπόρος βλαστᾷ καὶ μηκύνηται ὡς οὐκ οἶδεν αὐτός. 28 αὐτομάτη ἡ γῆ καρποφορεῖ, πρῶτον χόρτον εἶτα στάχυν εἶτα πλήρη[ς] σῖτον ἐν τῷ στάχυϊ. 29 ὅταν δὲ παραδοῖ ὁ καρπός, εὐθὺς ἀποστέλλει τὸ δρέπανον, ὅτι παρέστηκεν ὁ θερισμός.
The Parable of the Mustard Seed
(Mt 13.31‑32Lk 13.18‑19)30 Καὶ ἔλεγεν, Πῶς ὁμοιώσωμεν τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ ἢ ἐν τίνι αὐτὴν παραβολῇ θῶμεν; 31 ὡς κόκκῳ σινάπεως, ὃς ὅταν σπαρῇ ἐπὶ τῆς γῆς, μικρότερον ὂν πάντων τῶν σπερμάτων τῶν ἐπὶ τῆς γῆς, 32 καὶ ὅταν σπαρῇ, ἀναβαίνει καὶ γίνεται μεῖζον πάντων τῶν λαχάνων καὶ ποιεῖ κλάδους μεγάλους, ὥστε δύνασθαι ὑπὸ τὴν σκιὰν αὐτοῦ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνοῦν.
The Use of Parables
(Mt 13.34‑35)33 Καὶ τοιαύταις παραβολαῖς πολλαῖς ἐλάλει αὐτοῖς τὸν λόγον καθὼς ἠδύναντο ἀκούειν· 34 χωρὶς δὲ παραβολῆς οὐκ ἐλάλει αὐτοῖς, κατ᾽ ἰδίαν δὲ τοῖς ἰδίοις μαθηταῖς ἐπέλυεν πάντα.
The Calming of a Storm
(Mt 8.23‑27Lk 8.22‑25)35 Καὶ λέγει αὐτοῖς ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ὀψίας γενομένης, Διέλθωμεν εἰς τὸ πέραν. 36 καὶ ἀφέντες τὸν ὄχλον παραλαμβάνουσιν αὐτὸν ὡς ἦν ἐν τῷ πλοίῳ, καὶ ἄλλα πλοῖα ἦν μετ᾽ αὐτοῦ. 37 καὶ γίνεται λαῖλαψ μεγάλη ἀνέμου καὶ τὰ κύματα ἐπέβαλλεν εἰς τὸ πλοῖον, ὥστε ἤδη γεμίζεσθαι τὸ πλοῖον. 38 καὶ αὐτὸς ἦν ἐν τῇ πρύμνῃ ἐπὶ τὸ προσκεφάλαιον καθεύδων. καὶ ἐγείρουσιν αὐτὸν καὶ λέγουσιν αὐτῷ, Διδάσκαλε, οὐ μέλει σοι ὅτι ἀπολλύμεθα; 39 καὶ διεγερθεὶς ἐπετίμησεν τῷ ἀνέμῳ καὶ εἶπεν τῇ θαλάσσῃ, Σιώπα, πεφίμωσο. καὶ ἐκόπασεν ὁ ἄνεμος καὶ ἐγένετο γαλήνη μεγάλη. 40 καὶ εἶπεν αὐτοῖς, Τί δειλοί ἐστε; οὔπω ἔχετε πίστιν; 41 καὶ ἐφοβήθησαν φόβον μέγαν καὶ ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους, Τίς ἄρα οὗτός ἐστιν ὅτι καὶ ὁ ἄνεμος καὶ ἡ θάλασσα ὑπακούει αὐτῷ;
1 Pasandaj zu përsëri të mësojë ndaj detit; edhe shumë gjëndëje u mbëlothnë tek ay, kaqë sa ay hyri ndë lundrët, edhe rrinte ndë det; edhe gjithë gjëndëja ishte mbë dhet përanë detit.
2 Edhe mësonte ata me shumë paravolia, edhe u thosh atyre ndë mësim të ti:
3 “Dëgjoni; Na tek dolli mbiellësi të mbiellë; edhe mbë të mbiellurit, një piesë ra mb’ udhë,
4 Edhe shpesët’ [e qiellit] erthnë, edhe e hangrrë.
5 Edhe tiatëra ra mbë vënt gurishtë, ku s’kish dhe shumë, edhe biu përnjëherë, sepse s’kish dhe të thellë.
6 Po kur leu dielli, u doq, edhe sepse s’kish rrënjë, u tha.
7 Edhe tiatra ra ndë drizat; edhe drizatë hipnë edhe e mbytnë, edhe s’dha pemë.
8 Edhe tiatra ra ndë dhe të mirë, edhe epte pemë tuke hipur’ e tuke rriturë, edhe pruri pemë njëra tri-dhietë, e njëra gjashtë-dhietë, e njëra një qint.”
9 – Pasandaj u thoshte atyre: “Ay që ka veshë të dëgjojë, le të dëgjojë.”
10 Edhe kur mbeti vetëmë, ata që ishinë rreth ati bashkë me të dy-mbë-dhietët e pyetnë për paravolinë.
11 Edhe ay u thoshte atyre: “Mbë ju është dhënë të njihni fshehësirën’e mbëretërisë Perëndisë; po mb’ ata që janë jashtë, të gjitha bënenë me paravolia;
12 Që tuke parë të vështrojënë, edhe të mos shohënë; edhe tuke dëgjuarë të dëgjojënë, edhe të mos kupëtojënë, që të mos këthenenë ndonjëherë, e t’u falenë faletë.”
13 Pasandaj u thotë atyre: “Nuk’e dini këtë paravoli? Edhe si do të kupëtoni gjithë paravoliatë?
14 Mbiellësi ësht ’ ay që mbiell fialënë.
15 Edhe këta përan’ udhësë jan’ ata, që mbilletë fiala mb’ ata; po kur dëgjojënë, vien Satanaj përnjëherë, e u merr fialënë që është mbiellë ndë zemërat t’atyreve.
16 Edhe këta kështu jan’ ata që janë mbiellurë ndë vënde gurishta, të cilëtë kur dëgjojënë fialënë, përnjëherë e marrënë me gëzim;
17 Po s’kanë rrënjë ndë vetëhe të tyre, po janë për pak kohë; pasandaj, kur bënetë shtrëngim a të ndiekurë për fialënë, përnjëherë skandhalisenë.
18 Edhe këta që janë mbiellurë ndër drizat jan’ ata, të cilëtë dëgjojënë fialënë;
19 Po kujdeset’ e kësaj jete, edhe të gënjyerët’ e gjësë, edhe dëshërimetë për të tiera punë , ryjënë e mbytjënë fialënë, edhe bënetë pa pemë.
20 Po këta janë ata që u mbollnë ndë dhe të mirë, të cilëtë dëgjojënë fialënë, edhe e presënë, edhe bienë pemë, për një tri-dhietë, edhe për një gjashtë-dhietë, edhe për një një qint.”
21 Edhe u thoshte atyre: “Sos vien kandili, që të vihetë ndënë shinikt, a ndënë shtratt, e jo që të vihetë mbi kandiler?
22 Sepse s’është gjë e fshehurë, që të mos shpalletë; as nuk’ është bërë ndonjë gjë e fshehurë, që të mos dalë për faqe.
23 Ndë pastë ndonjë veshë të dëgjojë, le të dëgjojë.”
24 Edhe u thoshte atyre: “Vëni re ç’dëgjoni. Me ç’matës matni, do t’ua masënë juve, edhe do të shtonetë mbë ju që dëgjoni.
25 Sëpse ati që ka do t’i epet edhe tiatërë ; edhe ati që s’ka edhe ç’të ketë do të mirretë prej ati.”
26 Edhe thoshte: “Kështu është mbëretëria e Perëndisë, posi një njeri që heth farënë mbë dhet,
27 Edhe fle e ngrihetë nat’e ditë, edhe fara bin, edhe rritetë, kështu që s’e di se qysh.
28 Sepse dheu bie pemë prej vetiu, përpara barë, pastaj kalli, pastaj plot me grurë ndë kallit.
29 Edhe pema kur piqetë, përnjëherë dërgon drapërinë, sepse harriu të korrëtë.”
30 Edhe thoshte: “Me se ta përgjajmë mbëretërin’ e Perëndisë? A me çfarë paravolie ta mbarasojmë?
31 Është posi një koqe sinapi, e cila kur mbilletë mbë dhet, është më e vogëlë se gjithë faratë që janë mbë dhet.
32 Po si mbilletë, rritet’ e bënetë më e madhe se gjithë lakëratë, edhe bën dega të mëdha, kaqë sa shpesët’ e qiellit munt të rrinë ndënë hiet t’asaj.”
33 Edhe me shumë këso paravoliash u fliste fialën’ atyre, sikundrë muntninë të dëgjoninë.
34 Edhe pa paravolia nuk’ u fliste atyre; po nxënëset ti ua sgjithte të gjitha veçanë.
35 Edhe mb’atë ditë, si u ngrys, u thot’ atyre: “Le të hidhemi përtej.”
36 Edhe nxënësitë, si lanë gjëndëjenë, e marrënë pas vetëhesë sikundrë ishte ndë lundrët; edhe ishinë bashkë me atë të tiera lundrëza.
37 Edhe bënetë një thëllim ere i math; edhe valëtë bininë brenda ndë lundrët, kaqë sa ajo tani po mbushej.
38 Edhe ay ishte ndë bisht të lundrësë tuke fjeturë mbi krenaret; edhe ata e sgjuanë, e i thonë: “Mësonjës, s’do me ditë se po humbasëmë?”
39 Edhe ay u ngre, e qërtoj erënë, edhe i tha detit: “Pusho, mbëçilu!” Edhe era pushoj, edhe u bë bunac’ e madhe.
40 Pastaj u tha atyre: “Ç’frikacarë jeni kështu? Si s’keni besë?”
41 Edhe ata u frikësuanë me frikë të mathe, edhe i thoshinë njëri tiatrit: “Vallë kush është kyj, që i dëgjojën’ edhe era edhe deti?