A Warning against Hypocrisy
1 Ἐν οἷς ἐπισυναχθεισῶν τῶν μυριάδων τοῦ ὄχλου, ὥστε καταπατεῖν ἀλλήλους, ἤρξατο λέγειν πρὸς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ πρῶτον, Προσέχετε ἑαυτοῖς ἀπὸ τῆς ζύμης, ἥτις ἐστὶν ὑπόκρισις, τῶν Φαρισαίων. 2 οὐδὲν δὲ συγκεκαλυμμένον ἐστὶν ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται. 3 ἀνθ᾽ ὧν ὅσα ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτὶ ἀκουσθήσεται, καὶ ὃ πρὸς τὸ οὖς ἐλαλήσατε ἐν τοῖς ταμείοις κηρυχθήσεται ἐπὶ τῶν δωμάτων.
Whom to Fear
(Mt 10.28‑31)4 Λέγω δὲ ὑμῖν τοῖς φίλοις μου, μὴ φοβηθῆτε ἀπὸ τῶν ἀποκτεινόντων τὸ σῶμα καὶ μετὰ ταῦτα μὴ ἐχόντων περισσότερόν τι ποιῆσαι. 5 ὑποδείξω δὲ ὑμῖν τίνα φοβηθῆτε· φοβήθητε τὸν μετὰ τὸ ἀποκτεῖναι ἔχοντα ἐξουσίαν ἐμβαλεῖν εἰς τὴν γέενναν. ναὶ λέγω ὑμῖν, τοῦτον φοβήθητε. 6 οὐχὶ πέντε στρουθία πωλοῦνται ἀσσαρίων δύο; καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐκ ἔστιν ἐπιλελησμένον ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. 7 ἀλλὰ καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς ὑμῶν πᾶσαι ἠρίθμηνται. μὴ φοβεῖσθε· πολλῶν στρουθίων διαφέρετε.
Confessing Christ before Men
(Mt 10.32‑33Mt 12.32Mt 10.19‑20)8 Λέγω δὲ ὑμῖν, πᾶς ὃς ἂν ὁμολογήσῃ ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁμολογήσει ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τῶν ἀγγέλων τοῦ θεοῦ· 9 ὁ δὲ ἀρνησάμενός με ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων ἀπαρνηθήσεται ἐνώπιον τῶν ἀγγέλων τοῦ θεοῦ. 10 καὶ πᾶς ὃς ἐρεῖ λόγον εἰς τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, ἀφεθήσεται αὐτῷ· τῷ δὲ εἰς τὸ ἅγιον πνεῦμα βλασφημήσαντι οὐκ ἀφεθήσεται. 11 ὅταν δὲ εἰσφέρωσιν ὑμᾶς ἐπὶ τὰς συναγωγὰς καὶ τὰς ἀρχὰς καὶ τὰς ἐξουσίας, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί ἀπολογήσησθε ἢ τί εἴπητε· 12 τὸ γὰρ ἅγιον πνεῦμα διδάξει ὑμᾶς ἐν αὐτῇ τῇ ὥρᾳ ἃ δεῖ εἰπεῖν.
The Parable of the Rich Fool
13 Εἶπεν δέ τις ἐκ τοῦ ὄχλου αὐτῷ, Διδάσκαλε, εἰπὲ τῷ ἀδελφῷ μου μερίσασθαι μετ᾽ ἐμοῦ τὴν κληρονομίαν. 14 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, Ἄνθρωπε, τίς με κατέστησεν κριτὴν ἢ μεριστὴν ἐφ᾽ ὑμᾶς; 15 εἶπεν δὲ πρὸς αὐτούς, Ὁρᾶτε καὶ φυλάσσεσθε ἀπὸ πάσης πλεονεξίας, ὅτι οὐκ ἐν τῷ περισσεύειν τινὶ ἡ ζωὴ αὐτοῦ ἐστιν ἐκ τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ. 16 Εἶπεν δὲ παραβολὴν πρὸς αὐτοὺς λέγων, Ἀνθρώπου τινὸς πλουσίου εὐφόρησεν ἡ χώρα. 17 καὶ διελογίζετο ἐν ἑαυτῷ λέγων, Τί ποιήσω, ὅτι οὐκ ἔχω ποῦ συνάξω τοὺς καρπούς μου; 18 καὶ εἶπεν, Τοῦτο ποιήσω, καθελῶ μου τὰς ἀποθήκας καὶ μείζονας οἰκοδομήσω καὶ συνάξω ἐκεῖ πάντα τὸν σῖτον καὶ τὰ ἀγαθά μου 19 καὶ ἐρῶ τῇ ψυχῇ μου, Ψυχή, ἔχεις πολλὰ ἀγαθὰ κείμενα εἰς ἔτη πολλά· ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου. 20 εἶπεν δὲ αὐτῷ ὁ θεός, Ἄφρων, ταύτῃ τῇ νυκτὶ τὴν ψυχήν σου ἀπαιτοῦσιν ἀπὸ σοῦ· ἃ δὲ ἡτοίμασας, τίνι ἔσται; 21 οὕτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ καὶ μὴ εἰς θεὸν πλουτῶν.
Care and Anxiety
(Mt 6.25‑34, 19‑21)22 Εἶπεν δὲ πρὸς τοὺς μαθητὰς [αὐτοῦ], Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν· μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ τί φάγητε, μηδὲ τῷ σώματι τί ἐνδύσησθε. 23 ἡ γὰρ ψυχὴ πλεῖόν ἐστιν τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος. 24 κατανοήσατε τοὺς κόρακας ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν, οἷς οὐκ ἔστιν ταμεῖον οὐδὲ ἀποθήκη, καὶ ὁ θεὸς τρέφει αὐτούς· πόσῳ μᾶλλον ὑμεῖς διαφέρετε τῶν πετεινῶν. 25 τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ προσθεῖναι πῆχυν; 26 εἰ οὖν οὐδὲ ἐλάχιστον δύνασθε, τί περὶ τῶν λοιπῶν μεριμνᾶτε; 27 κατανοήσατε τὰ κρίνα πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾷ οὐδὲ νήθει· λέγω δὲ ὑμῖν, οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων. 28 εἰ δὲ ἐν ἀγρῷ τὸν χόρτον ὄντα σήμερον καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ θεὸς οὕτως ἀμφιέζει, πόσῳ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι. 29 καὶ ὑμεῖς μὴ ζητεῖτε τί φάγητε καὶ τί πίητε καὶ μὴ μετεωρίζεσθε· 30 ταῦτα γὰρ πάντα τὰ ἔθνη τοῦ κόσμου ἐπιζητοῦσιν, ὑμῶν δὲ ὁ πατὴρ οἶδεν ὅτι χρῄζετε τούτων. 31 πλὴν ζητεῖτε τὴν βασιλείαν αὐτοῦ, καὶ ταῦτα προστεθήσεται ὑμῖν. 32 Μὴ φοβοῦ, τὸ μικρὸν ποίμνιον, ὅτι εὐδόκησεν ὁ πατὴρ ὑμῶν δοῦναι ὑμῖν τὴν βασιλείαν. 33 Πωλήσατε τὰ ὑπάρχοντα ὑμῶν καὶ δότε ἐλεημοσύνην· ποιήσατε ἑαυτοῖς βαλλάντια μὴ παλαιούμενα, θησαυρὸν ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ὅπου κλέπτης οὐκ ἐγγίζει οὐδὲ σὴς διαφθείρει· 34 ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ καὶ ἡ καρδία ὑμῶν ἔσται.
Watchful Servants
(Mt 24.45‑51)35 Ἔστωσαν ὑμῶν αἱ ὀσφύες περιεζωσμέναι καὶ οἱ λύχνοι καιόμενοι· 36 καὶ ὑμεῖς ὅμοιοι ἀνθρώποις προσδεχομένοις τὸν κύριον ἑαυτῶν πότε ἀναλύσῃ ἐκ τῶν γάμων, ἵνα ἐλθόντος καὶ κρούσαντος εὐθέως ἀνοίξωσιν αὐτῷ. 37 μακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι, οὓς ἐλθὼν ὁ κύριος εὑρήσει γρηγοροῦντας· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι περιζώσεται καὶ ἀνακλινεῖ αὐτοὺς καὶ παρελθὼν διακονήσει αὐτοῖς. 38 κἂν ἐν τῇ δευτέρᾳ κἂν ἐν τῇ τρίτῃ φυλακῇ ἔλθῃ καὶ εὕρῃ οὕτως, μακάριοί εἰσιν ἐκεῖνοι. 39 τοῦτο δὲ γινώσκετε ὅτι εἰ ᾔδει ὁ οἰκοδεσπότης ποίᾳ ὥρᾳ ὁ κλέπτης ἔρχεται, οὐκ ἂν ἀφῆκεν διορυχθῆναι τὸν οἶκον αὐτοῦ. 40 καὶ ὑμεῖς γίνεσθε ἕτοιμοι, ὅτι ᾗ ὥρᾳ οὐ δοκεῖτε ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται.
41 Εἶπεν δὲ ὁ Πέτρος, Κύριε, πρὸς ἡμᾶς τὴν παραβολὴν ταύτην λέγεις ἢ καὶ πρὸς πάντας; 42 καὶ εἶπεν ὁ κύριος, Τίς ἄρα ἐστὶν ὁ πιστὸς οἰκονόμος ὁ φρόνιμος, ὃν καταστήσει ὁ κύριος ἐπὶ τῆς θεραπείας αὐτοῦ τοῦ διδόναι ἐν καιρῷ [τὸ] σιτομέτριον; 43 μακάριος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος, ὃν ἐλθὼν ὁ κύριος αὐτοῦ εὑρήσει ποιοῦντα οὕτως. 44 ἀληθῶς λέγω ὑμῖν ὅτι ἐπὶ πᾶσιν τοῖς ὑπάρχουσιν αὐτοῦ καταστήσει αὐτόν. 45 ἐὰν δὲ εἴπῃ ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, Χρονίζει ὁ κύριός μου ἔρχεσθαι, καὶ ἄρξηται τύπτειν τοὺς παῖδας καὶ τὰς παιδίσκας, ἐσθίειν τε καὶ πίνειν καὶ μεθύσκεσθαι, 46 ἥξει ὁ κύριος τοῦ δούλου ἐκείνου ἐν ἡμέρᾳ ᾗ οὐ προσδοκᾷ καὶ ἐν ὥρᾳ ᾗ οὐ γινώσκει, καὶ διχοτομήσει αὐτὸν καὶ τὸ μέρος αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀπίστων θήσει. 47 ἐκεῖνος δὲ ὁ δοῦλος ὁ γνοὺς τὸ θέλημα τοῦ κυρίου αὐτοῦ καὶ μὴ ἑτοιμάσας ἢ ποιήσας πρὸς τὸ θέλημα αὐτοῦ δαρήσεται πολλάς· 48 ὁ δὲ μὴ γνούς, ποιήσας δὲ ἄξια πληγῶν δαρήσεται ὀλίγας. παντὶ δὲ ᾧ ἐδόθη πολύ, πολὺ ζητηθήσεται παρ᾽ αὐτοῦ, καὶ ᾧ παρέθεντο πολύ, περισσότερον αἰτήσουσιν αὐτόν.
Jesus the Cause of Division
(Mt 10.34‑36)49 Πῦρ ἦλθον βαλεῖν ἐπὶ τὴν γῆν, καὶ τί θέλω εἰ ἤδη ἀνήφθη. 50 βάπτισμα δὲ ἔχω βαπτισθῆναι, καὶ πῶς συνέχομαι ἕως ὅτου τελεσθῇ. 51 δοκεῖτε ὅτι εἰρήνην παρεγενόμην δοῦναι ἐν τῇ γῇ; οὐχί, λέγω ὑμῖν, ἀλλ᾽ ἢ διαμερισμόν. 52 ἔσονται γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν πέντε ἐν ἑνὶ οἴκῳ διαμεμερισμένοι, τρεῖς ἐπὶ δυσὶν καὶ δύο ἐπὶ τρισίν,
53 διαμερισθήσονται πατὴρ ἐπὶ υἱῷ
καὶ υἱὸς ἐπὶ πατρί,
μήτηρ ἐπὶ τὴν θυγατέρα
καὶ θυγάτηρ ἐπὶ τὴν μητέρα,
πενθερὰ ἐπὶ τὴν νύμφην αὐτῆς
καὶ νύμφη ἐπὶ τὴν πενθεράν.
Discerning the Time
(Mt 16.2‑3)54 Ἔλεγεν δὲ καὶ τοῖς ὄχλοις, Ὅταν ἴδητε [τὴν] νεφέλην ἀνατέλλουσαν ἐπὶ δυσμῶν, εὐθέως λέγετε ὅτι Ὄμβρος ἔρχεται, καὶ γίνεται οὕτως· 55 καὶ ὅταν νότον πνέοντα, λέγετε ὅτι Καύσων ἔσται, καὶ γίνεται. 56 ὑποκριταί, τὸ πρόσωπον τῆς γῆς καὶ τοῦ οὐρανοῦ οἴδατε δοκιμάζειν, τὸν καιρὸν δὲ τοῦτον πῶς οὐκ οἴδατε δοκιμάζειν;
Settling with Your Accuser
(Mt 5.25‑26)57 Τί δὲ καὶ ἀφ᾽ ἑαυτῶν οὐ κρίνετε τὸ δίκαιον; 58 ὡς γὰρ ὑπάγεις μετὰ τοῦ ἀντιδίκου σου ἐπ᾽ ἄρχοντα, ἐν τῇ ὁδῷ δὸς ἐργασίαν ἀπηλλάχθαι ἀπ᾽ αὐτοῦ, μήποτε κατασύρῃ σε πρὸς τὸν κριτήν, καὶ ὁ κριτής σε παραδώσει τῷ πράκτορι, καὶ ὁ πράκτωρ σε βαλεῖ εἰς φυλακήν. 59 λέγω σοι, οὐ μὴ ἐξέλθῃς ἐκεῖθεν, ἕως καὶ τὸ ἔσχατον λεπτὸν ἀποδῷς.
1 multis autem turbis circumstantibus
ita ut se invicem conculcarent
coepit dicere ad discipulos suos
Adtendite a fermento Pharisaeorum quae est hypocrisis
2 Nihil autem opertum est quod non reveletur
neque absconditum quod non sciatur
3 quoniam quae in tenebris dixistis in lumine dicentur
et quod in aurem locuti estis in cubiculis
praedicabitur in tectis
4 dico autem vobis amicis meis
ne terreamini ab his qui occidunt corpus
et post haec non habent amplius quod faciant
5 ostendam autem vobis quem timeatis
timete eum qui postquam occiderit habet potestatem mittere in gehennam
ita dico vobis hunc timete
6 nonne quinque passeres veneunt dipundio
et unus ex illis non est in oblivione coram Deo
7 sed et capilli capitis vestri omnes numerati sunt
nolite ergo timere multis passeribus pluris estis
8 dico autem vobis
omnis quicumque confessus fuerit in me coram hominibus
et Filius hominis confitebitur in illo coram angelis Dei
9 Qui autem negaverit me coram hominibus
denegabitur coram angelis Dei
10 Et omnis qui dicit verbum in Filium hominis remittetur illi
ei autem qui in Spiritum Sanctum blasphemaverit non remittetur
11 Cum autem inducent vos in synagogas
et ad magistratus et potestates
nolite solliciti esse qualiter aut quid respondeatis aut
quid dicatis
12 Spiritus enim Sanctus docebit vos in ipsa hora
quae oporteat dicere
13 Ait autem quidam ei de turba
magister dic fratri meo ut dividat mecum hereditatem
14 at ille dixit ei
homo quis me constituit iudicem aut divisorem super vos
15 dixitque ad illos videte et cavete ab omni avaritia
quia non in abundantia cuiusquam vita eius est ex his quae possidet
16 dixit autem similitudinem ad illos dicens
hominis cuiusdam divitis uberes fructus ager adtulit
17 et cogitabat intra se dicens quid faciam
quod non habeo quo congregem fructus meos
18 et dixit hoc faciam destruam horrea mea et maiora faciam
et illuc congregabo omnia quae nata sunt mihi et bona mea
19 et dicam animae meae
anima habes multa bona posita in annos plurimos
requiesce comede bibe epulare
20 dixit autem illi Deus
stulte hac nocte animam tuam repetunt a te
quae autem parasti cuius erunt
21 sic est qui sibi thesaurizat et non est in Deum dives
22 Dixitque ad discipulos suos ideo dico vobis
nolite solliciti esse animae quid manducetis
neque corpori quid vestiamini
23 anima plus est quam esca
et corpus quam vestimentum
24 considerate corvos quia non seminant neque metunt
quibus non est cellarium neque horreum
et Deus pascit illos
quanto magis vos pluris estis illis
25 quis autem vestrum cogitando potest adicere ad staturam suam cubitum
unum
26 si ergo neque quod minimum est potestis
quid de ceteris solliciti estis
27 considerate lilia quomodo crescunt
non laborant non nent
dico autem vobis
nec Salomon in omni gloria sua vestiebatur sicut unum ex
istis
28 si autem faenum quod hodie in agro est
et cras in clibanum mittitur Deus sic vestit
quanto magis vos pusillae fidei
29 et vos nolite quaerere quid manducetis aut quid bibatis
et nolite in sublime tolli
30 haec enim omnia gentes mundi quaerunt
Pater autem vester scit quoniam his indigetis
31 verumtamen quaerite regnum Dei
et haec omnia adicientur vobis
32 Nolite timere pusillus grex
quia conplacuit Patri vestro dare vobis regnum
33 Vendite quae possidetis et date elemosynam
Facite vobis sacculos qui non veterescunt
thesaurum non deficientem in caelis
quo fur non adpropiat neque tinea corrumpit
34 ubi enim thesaurus vester est ibi et cor vestrum erit
35 Sint lumbi vestri praecincti et lucernae ardentes
36 et vos similes hominibus expectantibus dominum suum
quando revertatur a nuptiis
ut cum venerit et pulsaverit confestim aperiant ei
37 Beati servi illi quos cum venerit dominus invenerit vigilantes
amen dico vobis
quod praecinget se et faciet illos discumbere
et transiens ministrabit illis
38 et si venerit in secunda vigilia
et si in tertia vigilia venerit et ita invenerit
beati sunt servi illi
39 Hoc autem scitote
quia si sciret pater familias qua hora fur veniret
vigilaret utique et non sineret perfodiri domum suam
40 et vos estote parati
quia qua hora non putatis Filius hominis venit
41 Ait autem ei Petrus
Domine ad nos dicis hanc parabolam an et ad omnes
42 dixit autem Dominus
quis putas est fidelis dispensator et prudens
quem constituet dominus super familiam
suam
ut det illis in tempore tritici mensuram
43 beatus ille servus
quem cum venerit dominus invenerit ita facientem
44 vere dico vobis
quia supra omnia quae possidet constituet illum
45 Quod si dixerit servus ille in corde suo
moram facit dominus meus venire
et coeperit percutere pueros et ancillas
et edere et bibere et inebriari
46 veniet dominus servi illius in die qua non sperat et hora qua nescit
et dividet eum partemque eius cum infidelibus ponet
47 Ille autem servus qui cognovit voluntatem domini sui
et non praeparavit et non fecit secundum voluntatem eius
vapulabit multas
48 qui autem non cognovit et fecit digna plagis
vapulabit paucis
omni autem cui multum datum est multum quaeretur ab eo
et cui commendaverunt multum plus petent ab eo
49 Ignem veni mittere in terram
et quid volo si accendatur
50 baptisma autem habeo baptizari
et quomodo coartor usque dum perficiatur
51 putatis quia pacem veni dare in terram
non dico vobis sed separationem
52 erunt enim ex hoc quinque in domo una divisi
tres in duo et duo in tres
53 dividentur
pater in filium et filius in patrem suum
mater in filiam et filia in matrem
socrus in nurum suam et nurus in socrum suam
54 Dicebat autem et ad turbas
cum videritis nubem orientem ab occasu
statim dicitis nimbus venit et ita fit
55 et cum austrum flantem
dicitis quia aestus erit et fit
56 hypocritae faciem terrae et caeli nostis probare
hoc autem tempus quomodo non probatis
57 quid autem et a vobis ipsis non iudicatis quod iustum est
58 Cum autem vadis cum adversario tuo ad principem
in via da operam liberari ab illo
ne forte trahat te apud iudicem
et iudex tradat te exactori et exactor mittat te in carcerem
59 dico tibi non exies inde donec etiam novissimum minutum reddas