Barnabas and Saul Commissioned
1 Ἦσαν δὲ ἐν Ἀντιοχείᾳ κατὰ τὴν οὖσαν ἐκκλησίαν προφῆται καὶ διδάσκαλοι ὅ τε Βαρναβᾶς καὶ Συμεὼν ὁ καλούμενος Νίγερ καὶ Λούκιος ὁ Κυρηναῖος, Μαναήν τε Ἡρῴδου τοῦ τετραάρχου σύντροφος καὶ Σαῦλος. 2 λειτουργούντων δὲ αὐτῶν τῷ κυρίῳ καὶ νηστευόντων εἶπεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον, Ἀφορίσατε δή μοι τὸν Βαρναβᾶν καὶ Σαῦλον εἰς τὸ ἔργον ὃ προσκέκλημαι αὐτούς. 3 τότε νηστεύσαντες καὶ προσευξάμενοι καὶ ἐπιθέντες τὰς χεῖρας αὐτοῖς ἀπέλυσαν.
The Apostles Preach in Cyprus
4 Αὐτοὶ μὲν οὖν ἐκπεμφθέντες ὑπὸ τοῦ ἁγίου πνεύματος κατῆλθον εἰς Σελεύκειαν, ἐκεῖθέν τε ἀπέπλευσαν εἰς Κύπρον 5 καὶ γενόμενοι ἐν Σαλαμῖνι κατήγγελλον τὸν λόγον τοῦ θεοῦ ἐν ταῖς συναγωγαῖς τῶν Ἰουδαίων. εἶχον δὲ καὶ Ἰωάννην ὑπηρέτην. 6 διελθόντες δὲ ὅλην τὴν νῆσον ἄχρι Πάφου εὗρον ἄνδρα τινὰ μάγον ψευδοπροφήτην Ἰουδαῖον ᾧ ὄνομα Βαριησοῦ 7 ὃς ἦν σὺν τῷ ἀνθυπάτῳ Σεργίῳ Παύλῳ, ἀνδρὶ συνετῷ. οὗτος προσκαλεσάμενος Βαρναβᾶν καὶ Σαῦλον ἐπεζήτησεν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ. 8 ἀνθίστατο δὲ αὐτοῖς Ἐλύμας ὁ μάγος, οὕτως γὰρ μεθερμηνεύεται τὸ ὄνομα αὐτοῦ, ζητῶν διαστρέψαι τὸν ἀνθύπατον ἀπὸ τῆς πίστεως. 9 Σαῦλος δέ, ὁ καὶ Παῦλος, πλησθεὶς πνεύματος ἁγίου ἀτενίσας εἰς αὐτὸν 10 εἶπεν, Ὦ πλήρης παντὸς δόλου καὶ πάσης ῥᾳδιουργίας, υἱὲ διαβόλου, ἐχθρὲ πάσης δικαιοσύνης, οὐ παύσῃ διαστρέφων τὰς ὁδοὺς [τοῦ] κυρίου τὰς εὐθείας; 11 καὶ νῦν ἰδοὺ χεὶρ κυρίου ἐπὶ σὲ καὶ ἔσῃ τυφλὸς μὴ βλέπων τὸν ἥλιον ἄχρι καιροῦ. παραχρῆμά τε ἔπεσεν ἐπ᾽ αὐτὸν ἀχλὺς καὶ σκότος καὶ περιάγων ἐζήτει χειραγωγούς. 12 τότε ἰδὼν ὁ ἀνθύπατος τὸ γεγονὸς ἐπίστευσεν ἐκπλησσόμενος ἐπὶ τῇ διδαχῇ τοῦ κυρίου.
Paul and Barnabas at Antioch of Pisidia
13 Ἀναχθέντες δὲ ἀπὸ τῆς Πάφου οἱ περὶ Παῦλον ἦλθον εἰς Πέργην τῆς Παμφυλίας, Ἰωάννης δὲ ἀποχωρήσας ἀπ᾽ αὐτῶν ὑπέστρεψεν εἰς Ἱεροσόλυμα. 14 αὐτοὶ δὲ διελθόντες ἀπὸ τῆς Πέργης παρεγένοντο εἰς Ἀντιόχειαν τὴν Πισιδίαν, καὶ [εἰσ]ελθόντες εἰς τὴν συναγωγὴν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων ἐκάθισαν. 15 μετὰ δὲ τὴν ἀνάγνωσιν τοῦ νόμου καὶ τῶν προφητῶν ἀπέστειλαν οἱ ἀρχισυνάγωγοι πρὸς αὐτοὺς λέγοντες, Ἄνδρες ἀδελφοί, εἴ τίς ἐστιν ἐν ὑμῖν λόγος παρακλήσεως πρὸς τὸν λαόν, λέγετε. 16 ἀναστὰς δὲ Παῦλος καὶ κατασείσας τῇ χειρὶ εἶπεν·
Ἄνδρες Ἰσραηλῖται καὶ οἱ φοβούμενοι τὸν θεόν, ἀκούσατε. 17 ὁ θεὸς τοῦ λαοῦ τούτου Ἰσραὴλ ἐξελέξατο τοὺς πατέρας ἡμῶν καὶ τὸν λαὸν ὕψωσεν ἐν τῇ παροικίᾳ ἐν γῇ Αἰγύπτου καὶ μετὰ βραχίονος ὑψηλοῦ ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐξ αὐτῆς, 18 καὶ ὡς τεσσερακονταετῆ χρόνον ἐτροποφόρησεν αὐτοὺς ἐν τῇ ἐρήμῳ 19 καὶ καθελὼν ἔθνη ἑπτὰ ἐν γῇ Χανάαν κατεκληρονόμησεν τὴν γῆν αὐτῶν 20 ὡς ἔτεσιν τετρακοσίοις καὶ πεντήκοντα. καὶ μετὰ ταῦτα ἔδωκεν κριτὰς ἕως Σαμουὴλ [τοῦ] προφήτου. 21 κἀκεῖθεν ᾐτήσαντο βασιλέα καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ θεὸς τὸν Σαοὺλ υἱὸν Κίς, ἄνδρα ἐκ φυλῆς Βενιαμίν, ἔτη τεσσεράκοντα, 22 καὶ μεταστήσας αὐτὸν ἤγειρεν τὸν Δαυὶδ αὐτοῖς εἰς βασιλέα ᾧ καὶ εἶπεν μαρτυρήσας, Εὗρον Δαυὶδ τὸν τοῦ Ἰεσσαί, ἄνδρα κατὰ τὴν καρδίαν μου, ὃς ποιήσει πάντα τὰ θελήματά μου. 23 τούτου ὁ θεὸς ἀπὸ τοῦ σπέρματος κατ᾽ ἐπαγγελίαν ἤγαγεν τῷ Ἰσραὴλ σωτῆρα Ἰησοῦν, 24 προκηρύξαντος Ἰωάννου πρὸ προσώπου τῆς εἰσόδου αὐτοῦ βάπτισμα μετανοίας παντὶ τῷ λαῷ Ἰσραήλ. 25 ὡς δὲ ἐπλήρου Ἰωάννης τὸν δρόμον, ἔλεγεν, Τί ἐμὲ ὑπονοεῖτε εἶναι; οὐκ εἰμὶ ἐγώ· ἀλλ᾽ ἰδοὺ ἔρχεται μετ᾽ ἐμὲ οὗ οὐκ εἰμὶ ἄξιος τὸ ὑπόδημα τῶν ποδῶν λῦσαι.
26 Ἄνδρες ἀδελφοί, υἱοὶ γένους Ἀβραὰμ καὶ οἱ ἐν ὑμῖν φοβούμενοι τὸν θεόν, ἡμῖν ὁ λόγος τῆς σωτηρίας ταύτης ἐξαπεστάλη. 27 οἱ γὰρ κατοικοῦντες ἐν Ἰερουσαλὴμ καὶ οἱ ἄρχοντες αὐτῶν τοῦτον ἀγνοήσαντες καὶ τὰς φωνὰς τῶν προφητῶν τὰς κατὰ πᾶν σάββατον ἀναγινωσκομένας κρίναντες ἐπλήρωσαν, 28 καὶ μηδεμίαν αἰτίαν θανάτου εὑρόντες ᾐτήσαντο Πιλᾶτον ἀναιρεθῆναι αὐτόν. 29 ὡς δὲ ἐτέλεσαν πάντα τὰ περὶ αὐτοῦ γεγραμμένα, καθελόντες ἀπὸ τοῦ ξύλου ἔθηκαν εἰς μνημεῖον. 30 ὁ δὲ θεὸς ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν, 31 ὃς ὤφθη ἐπὶ ἡμέρας πλείους τοῖς συναναβᾶσιν αὐτῷ ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας εἰς Ἰερουσαλήμ, οἵτινες [νῦν] εἰσιν μάρτυρες αὐτοῦ πρὸς τὸν λαόν. 32 καὶ ἡμεῖς ὑμᾶς εὐαγγελιζόμεθα τὴν πρὸς τοὺς πατέρας ἐπαγγελίαν γενομένην, 33 ὅτι ταύτην ὁ θεὸς ἐκπεπλήρωκεν τοῖς τέκνοις [αὐτῶν] ἡμῖν ἀναστήσας Ἰησοῦν ὡς καὶ ἐν τῷ ψαλμῷ γέγραπται τῷ δευτέρῳ,
Υἱός μου εἶ σύ,
ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε.
34 ὅτι δὲ ἀνέστησεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν μηκέτι μέλλοντα ὑποστρέφειν εἰς διαφθοράν, οὕτως εἴρηκεν ὅτι
Δώσω ὑμῖν τὰ ὅσια Δαυὶδ τὰ πιστά.
35 διότι καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει,
Οὐ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν.
36 Δαυὶδ μὲν γὰρ ἰδίᾳ γενεᾷ ὑπηρετήσας τῇ τοῦ θεοῦ βουλῇ ἐκοιμήθη καὶ προσετέθη πρὸς τοὺς πατέρας αὐτοῦ καὶ εἶδεν διαφθοράν· 37 ὃν δὲ ὁ θεὸς ἤγειρεν, οὐκ εἶδεν διαφθοράν. 38 γνωστὸν οὖν ἔστω ὑμῖν, ἄνδρες ἀδελφοί, ὅτι διὰ τούτου ὑμῖν ἄφεσις ἁμαρτιῶν καταγγέλλεται, [καὶ] ἀπὸ πάντων ὧν οὐκ ἠδυνήθητε ἐν νόμῳ Μωϋσέως δικαιωθῆναι, 39 ἐν τούτῳ πᾶς ὁ πιστεύων δικαιοῦται. 40 βλέπετε οὖν μὴ ἐπέλθῃ τὸ εἰρημένον ἐν τοῖς προφήταις,
41 Ἴδετε, οἱ καταφρονηταί,
καὶ θαυμάσατε καὶ ἀφανίσθητε,
ὅτι ἔργον ἐργάζομαι ἐγὼ ἐν ταῖς ἡμέραις ὑμῶν,
ἔργον ὃ οὐ μὴ πιστεύσητε ἐάν τις ἐκδιηγῆται ὑμῖν.
42 Ἐξιόντων δὲ αὐτῶν παρεκάλουν εἰς τὸ μεταξὺ σάββατον λαληθῆναι αὐτοῖς τὰ ῥήματα ταῦτα. 43 λυθείσης δὲ τῆς συναγωγῆς ἠκολούθησαν πολλοὶ τῶν Ἰουδαίων καὶ τῶν σεβομένων προσηλύτων τῷ Παύλῳ καὶ τῷ Βαρναβᾷ, οἵτινες προσλαλοῦντες αὐτοῖς ἔπειθον αὐτοὺς προσμένειν τῇ χάριτι τοῦ θεοῦ.
44 Τῷ δὲ ἐρχομένῳ σαββάτῳ σχεδὸν πᾶσα ἡ πόλις συνήχθη ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ κυρίου. 45 ἰδόντες δὲ οἱ Ἰουδαῖοι τοὺς ὄχλους ἐπλήσθησαν ζήλου καὶ ἀντέλεγον τοῖς ὑπὸ Παύλου λαλουμένοις βλασφημοῦντες. 46 παρρησιασάμενοί τε ὁ Παῦλος καὶ ὁ Βαρναβᾶς εἶπαν, Ὑμῖν ἦν ἀναγκαῖον πρῶτον λαληθῆναι τὸν λόγον τοῦ θεοῦ· ἐπειδὴ ἀπωθεῖσθε αὐτὸν καὶ οὐκ ἀξίους κρίνετε ἑαυτοὺς τῆς αἰωνίου ζωῆς, ἰδοὺ στρεφόμεθα εἰς τὰ ἔθνη. 47 οὕτως γὰρ ἐντέταλται ἡμῖν ὁ κύριος,
Τέθεικά σε εἰς φῶς ἐθνῶν
τοῦ εἶναί σε εἰς σωτηρίαν ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς.
48 ἀκούοντα δὲ τὰ ἔθνη ἔχαιρον καὶ ἐδόξαζον τὸν λόγον τοῦ κυρίου καὶ ἐπίστευσαν ὅσοι ἦσαν τεταγμένοι εἰς ζωὴν αἰώνιον· 49 διεφέρετο δὲ ὁ λόγος τοῦ κυρίου δι᾽ ὅλης τῆς χώρας. 50 οἱ δὲ Ἰουδαῖοι παρώτρυναν τὰς σεβομένας γυναῖκας τὰς εὐσχήμονας καὶ τοὺς πρώτους τῆς πόλεως καὶ ἐπήγειραν διωγμὸν ἐπὶ τὸν Παῦλον καὶ Βαρναβᾶν καὶ ἐξέβαλον αὐτοὺς ἀπὸ τῶν ὁρίων αὐτῶν. 51 οἱ δὲ ἐκτιναξάμενοι τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ἐπ᾽ αὐτοὺς ἦλθον εἰς Ἰκόνιον, 52 οἵ τε μαθηταὶ ἐπληροῦντο χαρᾶς καὶ πνεύματος ἁγίου.
1 erant autem in ecclesia quae erat Antiochiae prophetae et doctores
in quibus Barnabas et Symeon qui vocabatur Niger
et Lucius Cyrenensis
et Manaen qui erat Herodis tetrarchae conlactaneus et Saulus
2 ministrantibus autem illis Domino et ieiunantibus
dixit Spiritus Sanctus
separate mihi Barnaban et Saulum
in opus quod adsumpsi eos
3 tunc ieiunantes et orantes inponentesque eis manus dimiserunt illos
4 et ipsi quidem missi ab Spiritu Sancto abierunt Seleuciam
et inde navigaverunt Cyprum
5 et cum venissent Salamina
praedicabant verbum Dei in synagogis Iudaeorum
habebant autem et Iohannem in ministerio
6 et cum perambulassent universam insulam usque Paphum
invenerunt quendam virum magum
pseudoprophetam Iudaeum cui nomen erat Bariesu
7 qui erat cum proconsule Sergio Paulo viro prudente
hic accitis Barnaba et Saulo
desiderabat audire verbum Dei
8 resistebat autem illis Elymas magus
sic enim interpretatur nomen eius
quaerens avertere proconsulem a fide
9 Saulus autem qui et Paulus
repletus Spiritu Sancto intuens in eum
10 dixit
o plene omni dolo et omni fallacia fili diaboli
inimice omnis iustitiae
non desinis subvertere vias Domini rectas
11 et nunc ecce manus Domini super te et eris caecus
non videns solem usque ad tempus
et confestim cecidit in eum caligo et tenebrae
et circumiens quaerebat qui ei manum daret
12 tunc proconsul cum vidisset factum
credidit admirans super doctrinam Domini
13 et cum a Papho navigassent Paulus et qui cum eo
venerunt Pergen Pamphiliae
Iohannes autem discedens ab eis reversus est Hierosolymam
14 illi vero pertranseuntes Pergen
venerunt Antiochiam Pisidiae
et ingressi synagogam die sabbatorum sederunt
15 post lectionem autem Legis et Prophetarum
miserunt principes synagogae ad eos dicentes viri fratres
si quis est in vobis sermo exhortationis ad plebem dicite
16 surgens autem Paulus et manu silentium indicens ait
viri israhelitae et qui timetis Deum audite
17 Deus plebis Israhel elegit patres nostros et plebem exaltavit
cum essent incolae in terra Aegypti
et in brachio excelso eduxit eos ex ea
18 et per quadraginta annorum tempus mores eorum sustinuit in deserto
19 et destruens gentes septem in terra Chanaan
sorte distribuit eis terram eorum
20 quasi post quadringentos et quinquaginta annos
et post haec dedit iudices usque ad Samuhel prophetam
21 et exinde postulaverunt regem
et dedit illis Deus Saul filium Cis
virum de tribu Beniamin annis quadraginta
22 et amoto illo suscitavit illis David regem
cui et testimonium perhibens dixit
inveni David filium Iesse virum secundum cor meum
qui faciet omnes voluntates meas
23 huius Deus ex semine secundum promissionem eduxit Israhel salvatorem
Iesum
24 praedicante Iohanne ante faciem adventus eius
baptismum paenitentiae omni populo Israhel
25 cum impleret autem Iohannes cursum suum dicebat
quem me arbitramini esse non sum ego
sed ecce venit post me
cuius non sum dignus calciamenta pedum solvere
26 viri fratres filii generis Abraham et qui in vobis timent Deum
vobis verbum salutis huius missum est
27 qui enim habitabant Hierusalem et principes eius hunc ignorantes
et voces prophetarum quae per omne sabbatum leguntur
iudicantes impleverunt
28 et nullam causam mortis invenientes in eum
petierunt a Pilato ut interficerent eum
29 cumque consummassent omnia quae de eo scripta erant
deponentes eum de ligno posuerunt in monumento
30 Deus vero suscitavit eum a mortuis
qui visus est per dies multos
his
31 qui simul ascenderant cum eo de Galilaea in Hierusalem
qui usque nunc sunt testes eius ad plebem
32 et nos vobis adnuntiamus
ea quae ad patres nostros repromissio facta est
33 quoniam hanc Deus adimplevit filiis nostris resuscitans Iesum
sicut et in psalmo secundo scriptum est
Filius meus es tu ego hodie genui te
34 quod autem suscitaverit eum a mortuis
amplius iam non reversurum in corruptionem
ita dixit quia dabo vobis sancta David fidelia
35 ideoque et alias dicit
non dabis Sanctum tuum videre corruptionem
36 David enim sua generatione
cum administrasset voluntati Dei
dormivit et adpositus est ad patres suos et vidit corruptionem
37 quem vero Deus suscitavit non vidit corruptionem
38 notum igitur sit vobis viri fratres
quia per hunc vobis remissio peccatorum adnuntiatur
ab omnibus quibus non potuistis in lege Mosi
iustificari
39 in hoc omnis qui credit iustificatur
40 videte ergo ne superveniat quod dictum est in
prophetis
41 videte contemptores et admiramini et disperdimini
quia opus operor ego in diebus vestris
opus quod non credetis si quis enarraverit vobis
42 exeuntibus autem illis
rogabant ut sequenti sabbato loquerentur sibi verba haec
43 cumque dimissa esset synagoga
secuti sunt multi Iudaeorum et colentium advenarum Paulum et Barnaban
qui loquentes suadebant eis ut permanerent in gratia Dei
44 sequenti vero sabbato paene universa civitas convenit
audire verbum Domini
45 videntes autem turbas Iudaei repleti sunt zelo
et contradicebant his quae a Paulo dicebantur blasphemantes
46 tunc constanter Paulus et Barnabas dixerunt
vobis oportebat primum loqui verbum Dei
sed quoniam repellitis illud
et indignos vos iudicastis aeternae vitae
ecce convertimur ad gentes
47 sic enim praecepit nobis Dominus
posui te in lumen gentibus
ut sis in salutem usque ad extremum terrae
48 audientes autem gentes gavisae sunt
et glorificabant verbum Domini
et crediderunt quotquot erant praeordinati ad vitam aeternam
49 disseminabatur autem verbum Domini per universam regionem
50 Iudaei autem concitaverunt religiosas mulieres et honestas
et primos civitatis
et excitaverunt persecutionem in Paulum et Barnaban
et eiecerunt eos de finibus suis
51 at illi excusso pulvere pedum in eos venerunt Iconium
52 discipuli quoque replebantur gaudio et Spiritu Sancto