The Coming of the Holy Spirit
1 Καὶ ἐν τῷ συμπληροῦσθαι τὴν ἡμέραν τῆς πεντηκοστῆς ἦσαν πάντες ὁμοῦ ἐπὶ τὸ αὐτό. 2 καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας καὶ ἐπλήρωσεν ὅλον τὸν οἶκον οὗ ἦσαν καθήμενοι 3 καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρὸς καὶ ἐκάθισεν ἐφ᾽ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν, 4 καὶ ἐπλήσθησαν πάντες πνεύματος ἁγίου καὶ ἤρξαντο λαλεῖν ἑτέραις γλώσσαις καθὼς τὸ πνεῦμα ἐδίδου ἀποφθέγγεσθαι αὐτοῖς.
5 Ἦσαν δὲ εἰς Ἰερουσαλὴμ κατοικοῦντες Ἰουδαῖοι, ἄνδρες εὐλαβεῖς ἀπὸ παντὸς ἔθνους τῶν ὑπὸ τὸν οὐρανόν. 6 γενομένης δὲ τῆς φωνῆς ταύτης συνῆλθεν τὸ πλῆθος καὶ συνεχύθη, ὅτι ἤκουον εἷς ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ λαλούντων αὐτῶν. 7 ἐξίσταντο δὲ καὶ ἐθαύμαζον λέγοντες, Οὐχ ἰδοὺ ἅπαντες οὗτοί εἰσιν οἱ λαλοῦντες Γαλιλαῖοι; 8 καὶ πῶς ἡμεῖς ἀκούομεν ἕκαστος τῇ ἰδίᾳ διαλέκτῳ ἡμῶν ἐν ᾗ ἐγεννήθημεν; 9 Πάρθοι καὶ Μῆδοι καὶ Ἐλαμῖται καὶ οἱ κατοικοῦντες τὴν Μεσοποταμίαν, Ἰουδαίαν τε καὶ Καππαδοκίαν, Πόντον καὶ τὴν Ἀσίαν, 10 Φρυγίαν τε καὶ Παμφυλίαν, Αἴγυπτον καὶ τὰ μέρη τῆς Λιβύης τῆς κατὰ Κυρήνην, καὶ οἱ ἐπιδημοῦντες Ῥωμαῖοι, 11 Ἰουδαῖοί τε καὶ προσήλυτοι, Κρῆτες καὶ Ἄραβες, ἀκούομεν λαλούντων αὐτῶν ταῖς ἡμετέραις γλώσσαις τὰ μεγαλεῖα τοῦ θεοῦ. 12 ἐξίσταντο δὲ πάντες καὶ διηπόρουν, ἄλλος πρὸς ἄλλον λέγοντες, Τί θέλει τοῦτο εἶναι; 13 ἕτεροι δὲ διαχλευάζοντες ἔλεγον ὅτι Γλεύκους μεμεστωμένοι εἰσίν.
Peter’s Speech at Pentecost
14 Σταθεὶς δὲ ὁ Πέτρος σὺν τοῖς ἕνδεκα ἐπῆρεν τὴν φωνὴν αὐτοῦ καὶ ἀπεφθέγξατο αὐτοῖς, Ἄνδρες Ἰουδαῖοι καὶ οἱ κατοικοῦντες Ἰερουσαλὴμ πάντες, τοῦτο ὑμῖν γνωστὸν ἔστω καὶ ἐνωτίσασθε τὰ ῥήματά μου. 15 οὐ γὰρ ὡς ὑμεῖς ὑπολαμβάνετε οὗτοι μεθύουσιν, ἔστιν γὰρ ὥρα τρίτη τῆς ἡμέρας, 16 ἀλλὰ τοῦτό ἐστιν τὸ εἰρημένον διὰ τοῦ προφήτου Ἰωήλ·
17 Καὶ ἔσται ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις, λέγει ὁ θεός,
ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός μου ἐπὶ πᾶσαν σάρκα,
καὶ προφητεύσουσιν οἱ υἱοὶ ὑμῶν καὶ αἱ θυγατέρες ὑμῶν
καὶ οἱ νεανίσκοι ὑμῶν ὁράσεις ὄψονται
καὶ οἱ πρεσβύτεροι ὑμῶν ἐνυπνίοις ἐνυπνιασθήσονται·
18 καί γε ἐπὶ τοὺς δούλους μου καὶ ἐπὶ τὰς δούλας μου
ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός μου,
καὶ προφητεύσουσιν.
19 καὶ δώσω τέρατα ἐν τῷ οὐρανῷ ἄνω
καὶ σημεῖα ἐπὶ τῆς γῆς κάτω,
αἷμα καὶ πῦρ καὶ ἀτμίδα καπνοῦ ·
20 ὁ ἥλιος μεταστραφήσεται εἰς σκότος
καὶ ἡ σελήνη εἰς αἷμα,
πρὶν ἐλθεῖν ἡμέραν κυρίου τὴν μεγάλην καὶ ἐπιφανῆ.
21 καὶ ἔσται πᾶς ὃς ἂν ἐπικαλέσηται τὸ ὄνομα κυρίου σωθήσεται.
22 Ἄνδρες Ἰσραηλῖται, ἀκούσατε τοὺς λόγους τούτους· Ἰησοῦν τὸν Ναζωραῖον, ἄνδρα ἀποδεδειγμένον ἀπὸ τοῦ θεοῦ εἰς ὑμᾶς δυνάμεσιν καὶ τέρασιν καὶ σημείοις οἷς ἐποίησεν δι᾽ αὐτοῦ ὁ θεὸς ἐν μέσῳ ὑμῶν καθὼς αὐτοὶ οἴδατε, 23 τοῦτον τῇ ὡρισμένῃ βουλῇ καὶ προγνώσει τοῦ θεοῦ ἔκδοτον διὰ χειρὸς ἀνόμων προσπήξαντες ἀνείλατε, 24 ὃν ὁ θεὸς ἀνέστησεν λύσας τὰς ὠδῖνας τοῦ θανάτου, καθότι οὐκ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι αὐτὸν ὑπ᾽ αὐτοῦ. 25 Δαυὶδ γὰρ λέγει εἰς αὐτόν,
Προορώμην τὸν κύριον ἐνώπιόν μου διὰ παντός,
ὅτι ἐκ δεξιῶν μού ἐστιν ἵνα μὴ σαλευθῶ.
26 διὰ τοῦτο ηὐφράνθη ἡ καρδία μου καὶ ἠγαλλιάσατο ἡ γλῶσσά μου,
ἔτι δὲ καὶ ἡ σάρξ μου κατασκηνώσει ἐπ᾽ ἐλπίδι,
27 ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδην
οὐδὲ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν.
28 ἐγνώρισάς μοι ὁδοὺς ζωῆς,
πληρώσεις με εὐφροσύνης μετὰ τοῦ προσώπου σου.
29 Ἄνδρες ἀδελφοί, ἐξὸν εἰπεῖν μετὰ παρρησίας πρὸς ὑμᾶς περὶ τοῦ πατριάρχου Δαυὶδ ὅτι καὶ ἐτελεύτησεν καὶ ἐτάφη, καὶ τὸ μνῆμα αὐτοῦ ἔστιν ἐν ἡμῖν ἄχρι τῆς ἡμέρας ταύτης. 30 προφήτης οὖν ὑπάρχων, καὶ εἰδὼς ὅτι ὅρκῳ ὤμοσεν αὐτῷ ὁ θεὸς ἐκ καρποῦ τῆς ὀσφύος αὐτοῦ καθίσαι ἐπὶ τὸν θρόνον αὐτοῦ , 31 προϊδὼν ἐλάλησεν περὶ τῆς ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ὅτι
οὔτε ἐγκατελείφθη εἰς ᾅδην
οὔτε ἡ σὰρξ αὐτοῦ εἶδεν διαφθοράν.
32 τοῦτον τὸν Ἰησοῦν ἀνέστησεν ὁ θεός, οὗ πάντες ἡμεῖς ἐσμεν μάρτυρες· 33 τῇ δεξιᾷ οὖν τοῦ θεοῦ ὑψωθείς, τήν τε ἐπαγγελίαν τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου λαβὼν παρὰ τοῦ πατρός, ἐξέχεεν τοῦτο ὃ ὑμεῖς [καὶ] βλέπετε καὶ ἀκούετε. 34 οὐ γὰρ Δαυὶδ ἀνέβη εἰς τοὺς οὐρανούς, λέγει δὲ αὐτός,
Εἶπεν [ὁ] κύριος τῷ κυρίῳ μου,
Κάθου ἐκ δεξιῶν μου,
35 ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου.
36 ἀσφαλῶς οὖν γινωσκέτω πᾶς οἶκος Ἰσραὴλ ὅτι καὶ κύριον αὐτὸν καὶ Χριστὸν ἐποίησεν ὁ θεός, τοῦτον τὸν Ἰησοῦν ὃν ὑμεῖς ἐσταυρώσατε.
37 Ἀκούσαντες δὲ κατενύγησαν τὴν καρδίαν εἶπόν τε πρὸς τὸν Πέτρον καὶ τοὺς λοιποὺς ἀποστόλους, Τί ποιήσωμεν, ἄνδρες ἀδελφοί; 38 Πέτρος δὲ πρὸς αὐτούς, Μετανοήσατε, [φησίν,] καὶ βαπτισθήτω ἕκαστος ὑμῶν ἐπὶ τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν τῶν ἁμαρτιῶν ὑμῶν καὶ λήμψεσθε τὴν δωρεὰν τοῦ ἁγίου πνεύματος. 39 ὑμῖν γάρ ἐστιν ἡ ἐπαγγελία καὶ τοῖς τέκνοις ὑμῶν καὶ πᾶσιν τοῖς εἰς μακράν, ὅσους ἂν προσκαλέσηται κύριος ὁ θεὸς ἡμῶν. 40 ἑτέροις τε λόγοις πλείοσιν διεμαρτύρατο καὶ παρεκάλει αὐτοὺς λέγων, Σώθητε ἀπὸ τῆς γενεᾶς τῆς σκολιᾶς ταύτης. 41 οἱ μὲν οὖν ἀποδεξάμενοι τὸν λόγον αὐτοῦ ἐβαπτίσθησαν καὶ προσετέθησαν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ψυχαὶ ὡσεὶ τρισχίλιαι. 42 ἦσαν δὲ προσκαρτεροῦντες τῇ διδαχῇ τῶν ἀποστόλων καὶ τῇ κοινωνίᾳ, τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου καὶ ταῖς προσευχαῖς.
Life among the Believers
43 Ἐγίνετο δὲ πάσῃ ψυχῇ φόβος, πολλά τε τέρατα καὶ σημεῖα διὰ τῶν ἀποστόλων ἐγίνετο. 44 πάντες δὲ οἱ πιστεύοντες ἦσαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ καὶ εἶχον ἅπαντα κοινὰ 45 καὶ τὰ κτήματα καὶ τὰς ὑπάρξεις ἐπίπρασκον καὶ διεμέριζον αὐτὰ πᾶσιν καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν· 46 καθ᾽ ἡμέραν τε προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδὸν ἐν τῷ ἱερῷ, κλῶντές τε κατ᾽ οἶκον ἄρτον, μετελάμβανον τροφῆς ἐν ἀγαλλιάσει καὶ ἀφελότητι καρδίας 47 αἰνοῦντες τὸν θεὸν καὶ ἔχοντες χάριν πρὸς ὅλον τὸν λαόν. ὁ δὲ κύριος προσετίθει τοὺς σῳζομένους καθ᾽ ἡμέραν ἐπὶ τὸ αὐτό.
KAPTINA II.
1 Edhe kur erdhi dita e Pentekostisë, ishinë të gjithë me nji zemërë mbi nji vend.
2 Edhe befas u ba nji za prei qiellit, porsi nji er’ e fortë kur fryen, edhe mbushi gjithë shtëpinë ku ishinë ndenjunë.
3 Edhe u duknë mb’ata gjuhëna të dame, porsi të ziarrmta, edhe ndejnë mbë gjithë-se-cillinë prei atyneve.
4 Edhe të gjithë u mbushnë me Shpirtinë Shenjt, e filluenë me folunë gjuhëna të tiera, sikurse Shpirti Shenjt ua epte me lëgjiruem.
5 Edhe ishinë tue ndenjunë ndë Ierusalem Iude, burra besëtarë, prei çdo kombi qi gjindetë ndënë qiell.
6 Edhe kur u ba kyi za, u mbëloth gjindëja, edhe u përzie, sepse gjithë-se-cilli prei atyne ndëgjojin’ ata tue folunë ndë gjuhë të vet.
7 Edhe të gjithë delinë jashtë menç e mërekulloheshinë tue i thanë njiani tietrit: Qe, nukë janë Galileanë gjithë këta qi flasinë?
8 E si gjithë-se-cilli prei nesh ndëgjojmë ndë gjuhët t’onë, qi kemi lemë mb’ate?
9 Parthë, e Medë, e Elamitë, e ata qi rrinë ndë Mesopotami, e ndë Iude, e ndë Kappadoki ndë Pont, e ndë Asi,
10 e ndë Frygi, e ndë Pamfyli, ndë Egjyptë, e ndë anët e Libysë qi ashtë prei Kyrenësë, e Romanët’ e ardhun’, e Iude, e të këthyemitë,
11 Kretas’ e Arabë, ndëgjojm’ ata tue folunë ndë gjuhënat t’ona madhënin’ e Perëndisë!
12 Edhe të gjithë delinë jashtë menç, edhe vritshinë mendienë, tue i thanë njiani tietrit: Qish do me qenunë këjo?
13 Edhe të tierë tue përqeshunë thoshinë, se janë mbushunë me musht vene .
14 Por Pietri qindroi mbë kambë bashkë me të nji-mbë-dhetët, edhe ngriti zanin’ e vet, e lëgjiroi: O burra Iude, edhe gjithë sa rrini ndë Ierusalem, qoft’ e ditunë këjo te ju, edhe mbaniu vesh fjalëvet mia,
15 sepse këta nukë janë të deitunë, sikurse kujtoni ju, sepse tashti asht’ e treta orë e ditësë.
16 Por këjo asht’ ajo qi ashtë thanë prei anësë profetit Ioel:
17 “Edhe ndë ditt e mbrapëme, - thotë Perëndia, - kam me derdhunë prei Shpirtit t’em mbë çdo mish; edhe bijtë tuei edhe bijatë tueja kanë me profetizuem, edhe dialoshëtë tuei kanë me pamë të pame, edhe pleqtë tuei kanë me u andërruem andërra;
18 edhe mbi shërbëtorët e mi edhe mbi shërbëtoret e mia kam me derdhunë prei Shpirtit t’em nd’ato ditt; edhe kanë me profetizuem;
19 edhe kam me dhanë mërekullia nalt ndë qiell, edhe shenje poshtë mbi dhet; gjak, e ziarrm, e avullë tymi;
20 dielli ka me u këthyem mbë errësinë, edhe hana mbë gjak, para se të vijë dita e Zotit e madheja edhe e ndriçimeja;
21 edhe gjithë-se-cilli qi të thërrasi mb’emënit të Zotit ka me u shpëtuem”.
22 O burra Israelitë, pa ndëgjoni këto fjalë: Iesu Nazoreasinë, nieri diftuem prei Perëndisë mbë ju me fuqia e me mërekullia e me shenje, qi bani Perëndia me anë t’ati ndërmiet jush, sikurse e dini edhe ju,
23 këte qi qe dhanë mbas andës’ urdhënueme edhe mbas të para-ngjofëmesë Perëndisë, e zutë, edhe me duer të paligja e mbërthyetë, edhe e vratë,
24 të cillinë Perëndia e ngjalli, mbassi sgjidhi të dhimptunat’ e vdekësë, sepse s’mundei me u mbaitunë prei asai.
25 Sepse Davidi thotë për ate: “Gjithënji shifiem Zotinë përpara mejet, sepse ashtë prei së diathtësë s’eme, qi të mos tundem,
26 përandai u gëzue zemra eme, edhe u gazmue gjuha eme; por edhe mishi em ka me u prajtunë mbë shpëresë,
27 sepse s’ke me lanë shpirtinë t’em ndë ferr, edhe s’ke me lishuem shenjtinë tand me pamë të vdierrë.
28 Më bane me ngjofun’ udhë jete; ke me më mbushunë me gëzim prei faqesë s’ate”.
29 O burra vëllazën, mundem me u thanë juve ndër sy për krye-atinë David, se ai edhe vdiq edhe u vorrue, edhe vorri i ati ashtë ndër ne deri mbë këte ditë.
30 Por mbassi ishte profet, edhe tue ditunë se Perëndia iu përbetue me be, se prei pemësë miedizit ati, qi ashtë mbas mishit, ka me ngjallunë Krishtinë, qi ta vejë me ndenjunë mbë shkampt t’ati;
31 mbassi e pa çë përpara, foli për të ngjallunit’ e Krishtit, se shpirti i ati nuk’ u la ndë ferr, as mishi i ati nukë pa të vdierrë.
32 Këte Iesun’ e ngjalli Perëndia, të cillit na të gjithë jemi deshmitarë.
33 Mbassi u ngrit nalt pra me të diathtënë dorën ’ e Perëndisë, edhe muer prei Atit të zotuemen’ e Shpirtit Shenjt , e derdhi këte qi ju tashti shifni e ndëgjoni.
34 Sepse Davidi nukë hypi ndë qillt, por ai thotë: “I tha Zoti Zotit t’em: Rri prei së diathtësë s’eme,
35 deri sa të ve anëmiqt’ e tu përposh kambëvet tua”.
36 Le ta dijë pra fort mirë gjithë shtëpia e Israelit, se Perëndia e bani këte Iesunë, qi ju kryqëzuetë, Zot edhe Krisht.
37 Edhe mbassi ndëgjuenë këto , u këthyenë zemërat’ e atyneve , e i thonë Pietrit edhe apostujvet tierë: Qish të bajm’, o burra vëllazën?
38 Atëherë Pietri u tha: Pendohi, edhe gjithë-se-cilli prei jush le të pagëzohetë mb’emënit të Iesu-Krishtit për ndëjesën’ e fajevet, edhe keni me marrë dhunëtin’ e Shpirtit Shenjt.
39 Sepse të zotuemit’ ashtë për ju, edhe për bijt tuei, edhe për gjith’ ata qi janë lark, sado qi ka për me thirrunë Zoti Perëndia ynë.
40 - Edhe me shumë fjalë të tiera epte deshmi, edhe i nguste, tue thanë: Shpëtohi prei këti brezi të shtrembëtë.
41 Ata pra si pritnë fjalën’ e ati me gëzim, u pagëzuenë, edhe atë ditë ushqyenë tri mijë shpirtë.
42 Edhe ishinë tue pritunë ndë mësimt të apostujvet, edhe ndë shoqënit, edhe ndë të thyemit’ e bukësë, edhe ndë të falunat.
43 Edhe çdo nieriu i hyni frikë; edhe shumë mërekullia e shenje baheshinë me anë të apostujvet.
44 Edhe gjith’ ata qi besuenë ishinë bashkë, edhe kishinë të gjitha rëndom;
45 edhe shitshinë pronjet’ e gjanë, e i dajinë mbë të gjithë, për çdo nevojë qi kishte gjithë-se-cilli.
46 Edhe përditë ishinë tue pritunë me një zemërë ndë tempull, e thyejinë bukënë ndëpër shtëpiat, e hajinë haenë me gëzim e me zemërë të këthiellëtë,
47 tue lavduem Perëndinë, e tue pasunë hir përpara gjithë popullit. Edhe Zoti shtonte përditë ndë kishë ata qi shpëtoheshinë.