Paul at Ephesus
1 Ἐγένετο δὲ ἐν τῷ τὸν Ἀπολλῶ εἶναι ἐν Κορίνθῳ Παῦλον διελθόντα τὰ ἀνωτερικὰ μέρη [κατ]ελθεῖν εἰς Ἔφεσον καὶ εὑρεῖν τινας μαθητὰς 2 εἶπέν τε πρὸς αὐτούς, Εἰ πνεῦμα ἅγιον ἐλάβετε πιστεύσαντες; οἱ δὲ πρὸς αὐτόν, Ἀλλ᾽ οὐδ᾽ εἰ πνεῦμα ἅγιον ἔστιν ἠκούσαμεν. 3 εἶπέν τε, Εἰς τί οὖν ἐβαπτίσθητε; οἱ δὲ εἶπαν, Εἰς τὸ Ἰωάννου βάπτισμα. 4 εἶπεν δὲ Παῦλος, Ἰωάννης ἐβάπτισεν βάπτισμα μετανοίας τῷ λαῷ λέγων εἰς τὸν ἐρχόμενον μετ᾽ αὐτὸν ἵνα πιστεύσωσιν, τοῦτ᾽ ἔστιν εἰς τὸν Ἰησοῦν. 5 ἀκούσαντες δὲ ἐβαπτίσθησαν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ, 6 καὶ ἐπιθέντος αὐτοῖς τοῦ Παύλου [τὰς] χεῖρας ἦλθεν τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐπ᾽ αὐτούς, ἐλάλουν τε γλώσσαις καὶ ἐπροφήτευον. 7 ἦσαν δὲ οἱ πάντες ἄνδρες ὡσεὶ δώδεκα.
8 Εἰσελθὼν δὲ εἰς τὴν συναγωγὴν ἐπαρρησιάζετο ἐπὶ μῆνας τρεῖς διαλεγόμενος καὶ πείθων [τὰ] περὶ τῆς βασιλείας τοῦ θεοῦ. 9 ὡς δέ τινες ἐσκληρύνοντο καὶ ἠπείθουν κακολογοῦντες τὴν ὁδὸν ἐνώπιον τοῦ πλήθους, ἀποστὰς ἀπ᾽ αὐτῶν ἀφώρισεν τοὺς μαθητὰς καθ᾽ ἡμέραν διαλεγόμενος ἐν τῇ σχολῇ Τυράννου. 10 τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ ἔτη δύο, ὥστε πάντας τοὺς κατοικοῦντας τὴν Ἀσίαν ἀκοῦσαι τὸν λόγον τοῦ κυρίου, Ἰουδαίους τε καὶ Ἕλληνας.
The Sons of Sceva
11 Δυνάμεις τε οὐ τὰς τυχούσας ὁ θεὸς ἐποίει διὰ τῶν χειρῶν Παύλου, 12 ὥστε καὶ ἐπὶ τοὺς ἀσθενοῦντας ἀποφέρεσθαι ἀπὸ τοῦ χρωτὸς αὐτοῦ σουδάρια ἢ σιμικίνθια καὶ ἀπαλλάσσεσθαι ἀπ᾽ αὐτῶν τὰς νόσους, τά τε πνεύματα τὰ πονηρὰ ἐκπορεύεσθαι. 13 ἐπεχείρησαν δέ τινες καὶ τῶν περιερχομένων Ἰουδαίων ἐξορκιστῶν ὀνομάζειν ἐπὶ τοὺς ἔχοντας τὰ πνεύματα τὰ πονηρὰ τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ λέγοντες, Ὁρκίζω ὑμᾶς τὸν Ἰησοῦν ὃν Παῦλος κηρύσσει. 14 ἦσαν δέ τινος Σκευᾶ Ἰουδαίου ἀρχιερέως ἑπτὰ υἱοὶ τοῦτο ποιοῦντες. 15 ἀποκριθὲν δὲ τὸ πνεῦμα τὸ πονηρὸν εἶπεν αὐτοῖς, Τὸν [μὲν] Ἰησοῦν γινώσκω καὶ τὸν Παῦλον ἐπίσταμαι, ὑμεῖς δὲ τίνες ἐστέ; 16 καὶ ἐφαλόμενος ὁ ἄνθρωπος ἐπ᾽ αὐτοὺς ἐν ᾧ ἦν τὸ πνεῦμα τὸ πονηρόν, κατακυριεύσας ἀμφοτέρων ἴσχυσεν κατ᾽ αὐτῶν ὥστε γυμνοὺς καὶ τετραυματισμένους ἐκφυγεῖν ἐκ τοῦ οἴκου ἐκείνου. 17 τοῦτο δὲ ἐγένετο γνωστὸν πᾶσιν Ἰουδαίοις τε καὶ Ἕλλησιν τοῖς κατοικοῦσιν τὴν Ἔφεσον καὶ ἐπέπεσεν φόβος ἐπὶ πάντας αὐτοὺς καὶ ἐμεγαλύνετο τὸ ὄνομα τοῦ κυρίου Ἰησοῦ. 18 πολλοί τε τῶν πεπιστευκότων ἤρχοντο ἐξομολογούμενοι καὶ ἀναγγέλλοντες τὰς πράξεις αὐτῶν. 19 ἱκανοὶ δὲ τῶν τὰ περίεργα πραξάντων συνενέγκαντες τὰς βίβλους κατέκαιον ἐνώπιον πάντων, καὶ συνεψήφισαν τὰς τιμὰς αὐτῶν καὶ εὗρον ἀργυρίου μυριάδας πέντε. 20 Οὕτως κατὰ κράτος τοῦ κυρίου ὁ λόγος ηὔξανεν καὶ ἴσχυεν.
The Riot at Ephesus
21 Ὡς δὲ ἐπληρώθη ταῦτα, ἔθετο ὁ Παῦλος ἐν τῷ πνεύματι διελθὼν τὴν Μακεδονίαν καὶ Ἀχαΐαν πορεύεσθαι εἰς Ἱεροσόλυμα εἰπὼν ὅτι Μετὰ τὸ γενέσθαι με ἐκεῖ δεῖ με καὶ Ῥώμην ἰδεῖν. 22 ἀποστείλας δὲ εἰς τὴν Μακεδονίαν δύο τῶν διακονούντων αὐτῷ, Τιμόθεον καὶ Ἔραστον, αὐτὸς ἐπέσχεν χρόνον εἰς τὴν Ἀσίαν.
23 Ἐγένετο δὲ κατὰ τὸν καιρὸν ἐκεῖνον τάραχος οὐκ ὀλίγος περὶ τῆς ὁδοῦ. 24 Δημήτριος γάρ τις ὀνόματι, ἀργυροκόπος, ποιῶν ναοὺς ἀργυροῦς Ἀρτέμιδος παρείχετο τοῖς τεχνίταις οὐκ ὀλίγην ἐργασίαν, 25 οὓς συναθροίσας καὶ τοὺς περὶ τὰ τοιαῦτα ἐργάτας εἶπεν, Ἄνδρες, ἐπίστασθε ὅτι ἐκ ταύτης τῆς ἐργασίας ἡ εὐπορία ἡμῖν ἐστιν 26 καὶ θεωρεῖτε καὶ ἀκούετε ὅτι οὐ μόνον Ἐφέσου ἀλλὰ σχεδὸν πάσης τῆς Ἀσίας ὁ Παῦλος οὗτος πείσας μετέστησεν ἱκανὸν ὄχλον λέγων ὅτι οὐκ εἰσὶν θεοὶ οἱ διὰ χειρῶν γινόμενοι. 27 οὐ μόνον δὲ τοῦτο κινδυνεύει ἡμῖν τὸ μέρος εἰς ἀπελεγμὸν ἐλθεῖν ἀλλὰ καὶ τὸ τῆς μεγάλης θεᾶς Ἀρτέμιδος ἱερὸν εἰς οὐθὲν λογισθῆναι, μέλλειν τε καὶ καθαιρεῖσθαι τῆς μεγαλειότητος αὐτῆς ἣν ὅλη ἡ Ἀσία καὶ ἡ οἰκουμένη σέβεται.
28 Ἀκούσαντες δὲ καὶ γενόμενοι πλήρεις θυμοῦ ἔκραζον λέγοντες, Μεγάλη ἡ Ἄρτεμις Ἐφεσίων. 29 καὶ ἐπλήσθη ἡ πόλις τῆς συγχύσεως, ὥρμησάν τε ὁμοθυμαδὸν εἰς τὸ θέατρον συναρπάσαντες Γάϊον καὶ Ἀρίσταρχον Μακεδόνας, συνεκδήμους Παύλου. 30 Παύλου δὲ βουλομένου εἰσελθεῖν εἰς τὸν δῆμον οὐκ εἴων αὐτὸν οἱ μαθηταί· 31 τινὲς δὲ καὶ τῶν Ἀσιαρχῶν, ὄντες αὐτῷ φίλοι, πέμψαντες πρὸς αὐτὸν παρεκάλουν μὴ δοῦναι ἑαυτὸν εἰς τὸ θέατρον. 32 ἄλλοι μὲν οὖν ἄλλο τι ἔκραζον· ἦν γὰρ ἡ ἐκκλησία συγκεχυμένη καὶ οἱ πλείους οὐκ ᾔδεισαν τίνος ἕνεκα συνεληλύθεισαν. 33 ἐκ δὲ τοῦ ὄχλου συνεβίβασαν Ἀλέξανδρον, προβαλόντων αὐτὸν τῶν Ἰουδαίων· ὁ δὲ Ἀλέξανδρος κατασείσας τὴν χεῖρα ἤθελεν ἀπολογεῖσθαι τῷ δήμῳ. 34 ἐπιγνόντες δὲ ὅτι Ἰουδαῖός ἐστιν, φωνὴ ἐγένετο μία ἐκ πάντων ὡς ἐπὶ ὥρας δύο κραζόντων, Μεγάλη ἡ Ἄρτεμις Ἐφεσίων. 35 καταστείλας δὲ ὁ γραμματεὺς τὸν ὄχλον φησίν, Ἄνδρες Ἐφέσιοι, τίς γάρ ἐστιν ἀνθρώπων ὃς οὐ γινώσκει τὴν Ἐφεσίων πόλιν νεωκόρον οὖσαν τῆς μεγάλης Ἀρτέμιδος καὶ τοῦ διοπετοῦς; 36 ἀναντιρρήτων οὖν ὄντων τούτων δέον ἐστὶν ὑμᾶς κατεσταλμένους ὑπάρχειν καὶ μηδὲν προπετὲς πράσσειν. 37 ἠγάγετε γὰρ τοὺς ἄνδρας τούτους οὔτε ἱεροσύλους οὔτε βλασφημοῦντας τὴν θεὸν ἡμῶν. 38 εἰ μὲν οὖν Δημήτριος καὶ οἱ σὺν αὐτῷ τεχνῖται ἔχουσιν πρός τινα λόγον, ἀγοραῖοι ἄγονται καὶ ἀνθύπατοί εἰσιν, ἐγκαλείτωσαν ἀλλήλοις. 39 εἰ δέ τι περαιτέρω ἐπιζητεῖτε, ἐν τῇ ἐννόμῳ ἐκκλησίᾳ ἐπιλυθήσεται. 40 καὶ γὰρ κινδυνεύομεν ἐγκαλεῖσθαι στάσεως περὶ τῆς σήμερον, μηδενὸς αἰτίου ὑπάρχοντος περὶ οὗ [οὐ] δυνησόμεθα ἀποδοῦναι λόγον περὶ τῆς συστροφῆς ταύτης. καὶ ταῦτα εἰπὼν ἀπέλυσεν τὴν ἐκκλησίαν.
KAPTINA XIX.
1 Edhe Apollosi kur ishte ndë Korinthë, Pauli si shkoi ndëpër anët e sipërme, erdhi ndë Efesë, edhe kur gjeti atie disa dishepuj,
2 u tha atyne: Muertë Shpirtinë Shenjt kur besuëtë? Edhe ata i thanë: Por as ndëgjuem kemi, se ashtë Shpirti Shenjt.
3 Edhe ai u tha atyne: Mbë se pra u pagëzuetë? Edhe ata thanë: Mbë pagëzim të Gjionnit.
4 Edhe Pauli tha: Gjionni pagëzoi me pagëzim pendese, tue i thanë popullit, t’i besojn’ ati qi vien mbas ati, do me thanë Iesu-Krishtit.
5 Edhe ata kur ndëgjuenë, u pagëzuenë mb’emënit të Zotit Iesu.
6 Edhe Pauli si vuni duertë mbi ata, erdhi Shpirti Shenjt mbi ata, edhe flisinë gjuhëna, e profetizojinë.
7 Edhe gjith’ ata burra ishin afër dy-mbë-dhetë.
8 Edhe ai hyni ndë synagogët, e fliste me sy çelë, tue lëgjiruem për tre muej, e tue u mbushunë mendien’ atyne për punët e mbëretënisë Perëndisë.
9 Por disa mbassi ishinë të ashpërë, e s’u mbushei mendia, por flisinë keq për udhën’ e Zotit përpara gjindëjesë, u mërgue prei atyneve, edhe dau dishepujtë, tue lëgjiruem përditë ndë shkollë të nji farë Tyranni.
10 Edhe këjo u ba për dy viet; kaqi sa gjith’ ata qi rrijinë ndë Asi ndëgjuenë fjalën’ e Zotit Iesu, Iude e Grekë.
11 Edhe Perëndia bante mërekullia të mëdha me anë të duervet Paulit,
12 kaqi sa biheshinë mbi të sëmunët riza e përparëje prei korpit ati, edhe sëmundat’ ikinë prei atyneve, edhe frymat’ e këqia dilinë prei atyneve.
13 Edhe disa prei atyne përbetorëvet Iudevet qi silleshinë rrotullë, vunë dorë me zanë n’gojë emënin’ e Zotit Iesu mb’ata qi kishinë fryma të këqia, tue thanë: U përbetojmë juve mb’ate Iesunë qi predikon Pauli.
14 Edhe ata qi bajinë këte, ishinë të shtatë bijt’ e nji Skeva Iudeu krye-prifti.
15 Edhe frym’ e keqe u përgjeq, e tha: Iesun’ e ngjof, edhe Paulin’ e dij; por ju cillëtë jeni?
16 Edhe ai nieriu qi kishte frymën’ e keqe u hoth mbi ata, edhe i mundi, e hypi sipër atyneve, kaqi sa ata iknë prei shtëpisë ati sveshun’ e plaguem.
17 Edhe këjo u ba e ditëme mbë gjithë Iudeit e Grekët qi rrijinë ndë Efesë; edhe i muer frika të gjith’ ata, edhe madhënohei emëni i Zotit Iesu.
18 Edhe shumë prei atyneve qi kishinë besuem vijinë tue rrëfyem e tue diftuem punët’ e veta.
19 Edhe shumë vetë prei atyneve qi bajinë magji, bijinë libratë, e i digjinë përpara të gjithëve; edhe numëruenë të çimuemit’ e atyneve, e i gjetnë se vëjejinë pesë-dhetë mijë copa argjandi.
20 Kështu u shtue e u forcue fort fjala e Zotit.
21 Edhe si u mbaruenë këto punë , Pauli e vuni ndër mend me vetëvetëhenë, si të shkojë ndëpër Makedoni , e ndëpër Ahai, të vejë ndë Ierusalem, e tha, se: Si të vete atie, më duhetë me pamë edhe Romënë.
22 Edhe dërgoi ndë Makedoni dy vetë prei atyneve qi i shërbejinë, Timothenë edhe Erastinë, por ai vetë ndenji disa kohë ndë Asi.
23 Edhe nd’ate kohë u ba shumë të përziem për këte u dhë.
24 Sepse nji farë argjandari qi quhei Demetër, i cilli ndërtonte tempuj t’argjanttë të Dianësë, e u bante shumë fitim mieshtravet;
25 kyi si mbëlodhi këta, edhe ata qi punojinë kësosh, tha: O burra, e dini mirë se fitimi ynë ashtë prei kësai pune;
26 edhe veni ore, e ndëgjoni, se jo vetëmë ndë Efesë, por afër ndëpër gjith Asinë, kyi Pauli u mbushi mendien’ atyne, e këtheu shumë gjindëje, tue thanë, se nukë janë perëndina ata qi ndërtohenë prei duersh.
27 Edhe jo vetëmë këjo mieshtria jonë ashtë mbë rrezik me ranë poshtë, por edhe tempulli i perëndieshësë madhe Dianësë të mos zihetë për gja, edhe ka me u vdierrë madhënia e asai, të cillën’ e ka për nder gjith’ Asia edhe bota.
28 Edhe ata kur ndëgjuenë, u mbushnë me zemërim, e bërtisinë, tue thanë: E madhe ashtë Diana e Efesianëvet.
29 Edhe gjithë qyteti u mbush me të përziem; edhe si zunë të gjithë bashkë Gainë edhe Aristarhunë, nierës Makedonas, qi bajin’ udhë bashkë me Paulinë, u turrnë me nji zemërë ndë theatër.
30 Edhe Pauli kur donte me hynë ndër gjindëjenë, dishepujtë nuk’ e lijinë.
31 Edhe disa prei të parëvet Asisë, qi ishinë miqt’ e ati, dërguenë tek ai, e i luteshinë mos e api vetëhenë ndë theatër.
32 Disa pra bërtisinë kështu , e disa tietërazi, sepse ishte trubulluem përmbëledhëja, edhe ma të shumëtë nukë dijinë për ç’punë ishinë mbëledhunë.
33 Edhe ata nxuernë Aleksandrinë përpara gjindëjesë qi të flasi , sepse Iudeit’ e kishinë vumë përpara. Edhe Aleksandri tundi dorënë, e desh me i dhanë fjalë gjindëjesë.
34 Por mbassi e ngjofnë se ashtë Iude, u ba nji za prei së gjithëve, tue bërtitun’ afër dy orë: E madhe ashtë Diana e Efesianëvet.
35 Edhe shkruisi si pushoi gjindëjenë, tha: O burra Efesianë, cilli nieri asht’ ai qi s’e di se qyteti i Efesianëvet ashtë tempull-rueitës i Dianësë perëndieshësë madhe, edhe idhullit qi sdrypi prei Ejtesë?
36 Mbassi s’gjindetë nieri pra me folunë kundrë këtyneve, ju duhetë të mbëlithni vetëhenë, e të mos bani ndonji punë pa mend.
37 Sepse keni prumë këta nierës, qi as kanë viedhunë gja kishe, as kanë vlasfimuem perëndieshënë tuei.
38 Ndë qoftë pra se Demetri edhe mieshtritë qi janë bashkë me ate, kanë fjalë kundrë kuit, janë ditt qi bahetë gjyq, edhe janë prokonsulla; le të ngrenë njiani tietrinë.
39 Por ndë kërkoni ndonji gja për të tiera punë , ka për me u sgjidhunë ndë përmbëledhëje qi ashtë me udhë.
40 Sepse jemi ndë rrezik mos na përflasinë se ngritëm krye për të përziemit’ e ditësë sotshime, pa qenunë ndonji punë, qi të mundemi me dhanë fjalë për këte mbëledhëje.
41 Edhe si tha këto, përdau përmbëledhëjenë.