The Parable of the Marriage Feast
(Lk 14.15‑24)1 Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς πάλιν εἶπεν ἐν παραβολαῖς αὐτοῖς λέγων, 2 Ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ βασιλεῖ, ὅστις ἐποίησεν γάμους τῷ υἱῷ αὐτοῦ. 3 καὶ ἀπέστειλεν τοὺς δούλους αὐτοῦ καλέσαι τοὺς κεκλημένους εἰς τοὺς γάμους, καὶ οὐκ ἤθελον ἐλθεῖν. 4 πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους λέγων, Εἴπατε τοῖς κεκλημένοις, Ἰδοὺ τὸ ἄριστόν μου ἡτοίμακα, οἱ ταῦροί μου καὶ τὰ σιτιστὰ τεθυμένα καὶ πάντα ἕτοιμα· δεῦτε εἰς τοὺς γάμους. 5 οἱ δὲ ἀμελήσαντες ἀπῆλθον, ὃς μὲν εἰς τὸν ἴδιον ἀγρόν, ὃς δὲ ἐπὶ τὴν ἐμπορίαν αὐτοῦ· 6 οἱ δὲ λοιποὶ κρατήσαντες τοὺς δούλους αὐτοῦ ὕβρισαν καὶ ἀπέκτειναν. 7 ὁ δὲ βασιλεὺς ὠργίσθη καὶ πέμψας τὰ στρατεύματα αὐτοῦ ἀπώλεσεν τοὺς φονεῖς ἐκείνους καὶ τὴν πόλιν αὐτῶν ἐνέπρησεν. 8 τότε λέγει τοῖς δούλοις αὐτοῦ, Ὁ μὲν γάμος ἕτοιμός ἐστιν, οἱ δὲ κεκλημένοι οὐκ ἦσαν ἄξιοι· 9 πορεύεσθε οὖν ἐπὶ τὰς διεξόδους τῶν ὁδῶν καὶ ὅσους ἐὰν εὕρητε καλέσατε εἰς τοὺς γάμους. 10 καὶ ἐξελθόντες οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι εἰς τὰς ὁδοὺς συνήγαγον πάντας οὓς εὗρον, πονηρούς τε καὶ ἀγαθούς· καὶ ἐπλήσθη ὁ γάμος ἀνακειμένων. 11 εἰσελθὼν δὲ ὁ βασιλεὺς θεάσασθαι τοὺς ἀνακειμένους εἶδεν ἐκεῖ ἄνθρωπον οὐκ ἐνδεδυμένον ἔνδυμα γάμου, 12 καὶ λέγει αὐτῷ, Ἑταῖρε, πῶς εἰσῆλθες ὧδε μὴ ἔχων ἔνδυμα γάμου; ὁ δὲ ἐφιμώθη. 13 τότε ὁ βασιλεὺς εἶπεν τοῖς διακόνοις, Δήσαντες αὐτοῦ πόδας καὶ χεῖρας ἐκβάλετε αὐτὸν εἰς τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον· ἐκεῖ ἔσται ὁ κλαυθμὸς καὶ ὁ βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. 14 πολλοὶ γάρ εἰσιν κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.
Paying Taxes to Caesar
(Mk 12.13‑17Lk 20.20‑26)15 Τότε πορευθέντες οἱ Φαρισαῖοι συμβούλιον ἔλαβον ὅπως αὐτὸν παγιδεύσωσιν ἐν λόγῳ. 16 καὶ ἀποστέλλουσιν αὐτῷ τοὺς μαθητὰς αὐτῶν μετὰ τῶν Ἡρῳδιανῶν λέγοντες, Διδάσκαλε, οἴδαμεν ὅτι ἀληθὴς εἶ καὶ τὴν ὁδὸν τοῦ θεοῦ ἐν ἀληθείᾳ διδάσκεις καὶ οὐ μέλει σοι περὶ οὐδενός· οὐ γὰρ βλέπεις εἰς πρόσωπον ἀνθρώπων. 17 εἰπὲ οὖν ἡμῖν τί σοι δοκεῖ· ἔξεστιν δοῦναι κῆνσον Καίσαρι ἢ οὔ; 18 γνοὺς δὲ ὁ Ἰησοῦς τὴν πονηρίαν αὐτῶν εἶπεν, Τί με πειράζετε, ὑποκριταί; 19 ἐπιδείξατέ μοι τὸ νόμισμα τοῦ κήνσου. οἱ δὲ προσήνεγκαν αὐτῷ δηνάριον. 20 καὶ λέγει αὐτοῖς, Τίνος ἡ εἰκὼν αὕτη καὶ ἡ ἐπιγραφή; 21 λέγουσιν αὐτῷ, Καίσαρος. τότε λέγει αὐτοῖς, Ἀπόδοτε οὖν τὰ Καίσαρος Καίσαρι καὶ τὰ τοῦ θεοῦ τῷ θεῷ. 22 καὶ ἀκούσαντες ἐθαύμασαν, καὶ ἀφέντες αὐτὸν ἀπῆλθαν.
The Question about the Resurrection
(Mk 12.18‑27Lk 20.27‑40)23 Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ προσῆλθον αὐτῷ Σαδδουκαῖοι, λέγοντες μὴ εἶναι ἀνάστασιν, καὶ ἐπηρώτησαν αὐτὸν 24 λέγοντες, Διδάσκαλε, Μωϋσῆς εἶπεν, Ἐάν τις ἀποθάνῃ μὴ ἔχων τέκνα, ἐπιγαμβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ καὶ ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ. 25 ἦσαν δὲ παρ᾽ ἡμῖν ἑπτὰ ἀδελφοί· καὶ ὁ πρῶτος γήμας ἐτελεύτησεν, καὶ μὴ ἔχων σπέρμα ἀφῆκεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ· 26 ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος καὶ ὁ τρίτος ἕως τῶν ἑπτά. 27 ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανεν ἡ γυνή. 28 ἐν τῇ ἀναστάσει οὖν τίνος τῶν ἑπτὰ ἔσται γυνή; πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν· 29 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ θεοῦ· 30 ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται, ἀλλ᾽ ὡς ἄγγελοι ἐν τῷ οὐρανῷ εἰσιν. 31 περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ῥηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ θεοῦ λέγοντος, 32 Ἐγώ εἰμι ὁ θεὸς Ἀβραὰμ καὶ ὁ θεὸς Ἰσαὰκ καὶ ὁ θεὸς Ἰακώβ; οὐκ ἔστιν [ὁ] θεὸς νεκρῶν ἀλλὰ ζώντων. 33 καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ.
The Great Commandment
(Mk 12.28‑34Lk 10.25‑28)34 Οἱ δὲ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες ὅτι ἐφίμωσεν τοὺς Σαδδουκαίους συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτό, 35 καὶ ἐπηρώτησεν εἷς ἐξ αὐτῶν [νομικὸς] πειράζων αὐτόν, 36 Διδάσκαλε, ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ; 37 ὁ δὲ ἔφη αὐτῷ, Ἀγαπήσεις κύριον τὸν θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου· 38 αὕτη ἐστὶν ἡ μεγάλη καὶ πρώτη ἐντολή. 39 δευτέρα δὲ ὁμοία αὐτῇ, Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. 40 ἐν ταύταις ταῖς δυσὶν ἐντολαῖς ὅλος ὁ νόμος κρέμαται καὶ οἱ προφῆται.
The Question about David’s Son
(Mk 12.35‑37Lk 20.41‑44)41 Συνηγμένων δὲ τῶν Φαρισαίων ἐπηρώτησεν αὐτοὺς ὁ Ἰησοῦς 42 λέγων, Τί ὑμῖν δοκεῖ περὶ τοῦ Χριστοῦ; τίνος υἱός ἐστιν; λέγουσιν αὐτῷ, Τοῦ Δαυίδ. 43 λέγει αὐτοῖς, Πῶς οὖν Δαυὶδ ἐν πνεύματι καλεῖ αὐτὸν κύριον λέγων,
44 Εἶπεν κύριος τῷ κυρίῳ μου,
Κάθου ἐκ δεξιῶν μου,
ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποκάτω τῶν ποδῶν σου;
45 εἰ οὖν Δαυὶδ καλεῖ αὐτὸν κύριον, πῶς υἱὸς αὐτοῦ ἐστιν; 46 καὶ οὐδεὶς ἐδύνατο ἀποκριθῆναι αὐτῷ λόγον οὐδὲ ἐτόλμησέν τις ἀπ᾽ ἐκείνης τῆς ἡμέρας ἐπερωτῆσαι αὐτὸν οὐκέτι.
Krie XXII.
1 E pe rgjegjur Džesúi, papâ θa atire me pe rralez, tue θẽ n:
2 U‐gja rregje ría e kjíelvet njeríut rregje , tše be ri dárse met birit tîje .
3 E de rgói šerbe tore t e tîje te θe rrísie n atá tše kiše n kjẽ n θe rritur te dárse met, e ẽ ng diše n te veje n.
4 Papâ de rgói te tiêr šerbe tore , tue θẽ n: Θúani atire tše kjên θe rritur: Ši se tríese n time e de rtova, tere t tim e animálje te tše máje ta kjên te θêrtur, e gjiθséi i ndrekjur: ngani te dárse met.
5 E atá pa‐vẽ n rê, vân, kuš te petku tîje , e kuš te nigodzi tîje :
6 E te tiére t po tše rre mbíen šerbe tore t e tîje , i šáitin, e i vrân.
7 Gjegjur kte rregji, u‐ndze rrâr: e de rgúar suljdete t e tîje , skriárti atá tše i kiše n vrâr šerbe tore t, e χore n e tire e dokje .
8 Aχíerna θot šerbe tóre vet e tîje : Dárse met jân de rtúara, po te θe rríturit nẽ ng iše n te mîr.
9 Prandái étse ni te krerat e úδe vet, e sâ te gje ši, θe rríne ji te dárse met.
10 E dâlje atá šerbe tôre te uδe t, mbióθtin gjiθ sâ gjéte tin, te ljikje e te mîr: e tríesa u‐mbiúa me njere z pe r te χaje n.
11 E χíje tur rregji se te vréneje t’ úljurit te tríesa, pâ atié nje njerî tše ẽ ng kiš ngraχ te véšure dárse meš.
12 E θot atîje : Šok, si χire ke tú pâ pasur te véšure dárse meš? E aí mbet kjetu.
13 Aχíera θa rregji šerbe tóre vet: Po tše i ljíδe ši atîje kẽ mb e dúar, mírre nie e štínie nd’ érre tit te jaše m: atié kâ te jêt te kjâr, e nge rsima δẽ mbeš.
14 Se šûm jân θe rritur, e pak sgjeδur.
15 Aχíera vatur Fariserat, mbáitin ke šîl si te rre mbéje n nde r fiálje t.
16 E i de rgonje n δišípuljit e tire me Eroδiáne te , tue θẽ n: Δáskalje , dimi se jê i ve rtét, e uδe n e Tinzoti me ve rtete n me són, e ẽ ng kê kuidéš pe r mosnjerî: pse nẽ ng rúan nde fakje njére ziš:
17 Andái θúana si te duket, nget te jipet tšensi Tšésarit, o jo?
18 E njoχur Džesúi te ljige n e tire, θa: Pertšé me tsandzanisni, ipókritra?
19 Buθtonmi turreste e tšensit. E atá i buθtúan nje δinâr.
20 E aí θot atire: Kui e št ke jó nine z, e e škrúamja sipe r?
21 Θôn atîje : E Tšésarit. Aχíera θot atire: Andái jipni ató te Tšésarit, Tšésarit: e ató te Tinzoti, Tinzoti.
22 E po tše e gjékje tin u‐mērúan, e ljê r até vân.
23 Nd’ at dit u‐kjáse tin atîje tsa Saδukjera, tše θôn se ẽ ng e št te ngjáltur: e e píeitin,
24 Tue θẽ n: Δáskalje , Moiséu θa: Ne ndonjerî vdekte pa passur bilje , šokjen e tîje kâ te mârr pe r nusse vlau tîje , e kâ te bẽ nje te ljeχet fara te vláut tîje .
25 Iše n pra tek na štat vleze r: e i pari, po tše vû kurôr, vdikje : e pse ẽ ng kiš fe mîlje , lja grúan e tîje vláut tîje .
26 Ke štú eδé i diti, eδé i treti njera tek i štáte ti.
27 E pas gjiθve vdikje eδé grúaja.
28 Naní nde te ngjálturit tsiljit nde te štáte ve ka te jêt šokje? pse gjiθ e páte tin.
29 Pe rgjegjur pra Džesúi, θa atire: E sgarroni, se ẽ ng dini te Škrúamet, mẽ ngu fukjîn e Tinzoti.
30 Pse nde te ngjálturit nẽ ng martônje n, e nẽ ng martonen: po jân si ẽ́ ngje ljit e Tinzoti nde r kjíel.
31 E mbi te ngjálturit e te vdékurvet nẽ ng δiavastit tše kje θẽ n juve ka Inzót tše θot:
32 Ú jam Inzoti i Abramit, e Inzoti i Isakut, e Inzoti i Džakobit? Inzoti ẽ ng e št Inzoti te vdékurvet, po te gjále vet.
33 E po tše e gjékje tin gjínde te , u‐mērúan mbi te me súamit e tîje .
34 E Fariserat po tše gjékje tin se mbe líje ti grike n Saδukjére vet, u‐mbióθtin bašk:
35 E nje nde atá njere z ljédžie e píeiti, tue tantúar, e tue θẽ n:
36 Δáskalje , tsila e št e máδia nde ljedže t?
37 E Džesúi i θa atîje : Te dúaš mîr Zotin Te nzôn tẽ nte me gjiθ zé me re n tẽ nde, e me gjiθ špirtin tẽ nte , e me gjiθ trût tẽ nde.
38 Ke jó e št e para, e e máδia ljêdže .
39 E e dîta e št si ke jó: Te dúaš mîr gjitonin tẽ nte , si vetχên.
40 Nde kta di kumandamente rrîn viêrre gjiθ ljedža, e profetrat.
41 Mbiéδur prana Fariserat, Džesúi i píeiti,
42 Tue θẽ n: Tše ju duket juve pe r Krištin? kui e št bîr? Θôn atîje : i Daviδit.
43 Θot atire: Si andái Daviδi nde špîrte e θe rrét Zot, tue θẽ n:
44 Θa Zoti Zotit tim: Ulju te e diáθta ime, njera te vê armíkje te tẽ nte kumbîm kẽ́ mbe vet tẽ nde?
45 Nde prandái Daviδi e θe rrét Zot, si e št bîr i tîje ?
46 E mosnjerî mund i pe rgjegjej nje fiâlje : ne njerî pat zé me r tše kâ ajó dit te píeneje mê .