The Triumphal Entry into Jerusalem
(Mk 11.1‑11Lk 19.28‑38Jn 12.12‑19)1 Καὶ ὅτε ἤγγισαν εἰς Ἱεροσόλυμα καὶ ἦλθον εἰς Βηθφαγὴ εἰς τὸ Ὄρος τῶν Ἐλαιῶν, τότε Ἰησοῦς ἀπέστειλεν δύο μαθητὰς 2 λέγων αὐτοῖς, Πορεύεσθε εἰς τὴν κώμην τὴν κατέναντι ὑμῶν, καὶ εὐθέως εὑρήσετε ὄνον δεδεμένην καὶ πῶλον μετ᾽ αὐτῆς· λύσαντες ἀγάγετέ μοι. 3 καὶ ἐάν τις ὑμῖν εἴπῃ τι, ἐρεῖτε ὅτι Ὁ κύριος αὐτῶν χρείαν ἔχει· εὐθὺς δὲ ἀποστελεῖ αὐτούς. 4 Τοῦτο δὲ γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος,
5 Εἴπατε τῇ θυγατρὶ Σιών·
Ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεταί σοι
πραῢς καὶ ἐπιβεβηκὼς ἐπὶ ὄνον
καὶ ἐπὶ πῶλον υἱὸν ὑποζυγίου.
6 πορευθέντες δὲ οἱ μαθηταὶ καὶ ποιήσαντες καθὼς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς 7 ἤγαγον τὴν ὄνον καὶ τὸν πῶλον καὶ ἐπέθηκαν ἐπ᾽ αὐτῶν τὰ ἱμάτια, καὶ ἐπεκάθισεν ἐπάνω αὐτῶν. 8 ὁ δὲ πλεῖστος ὄχλος ἔστρωσαν ἑαυτῶν τὰ ἱμάτια ἐν τῇ ὁδῷ, ἄλλοι δὲ ἔκοπτον κλάδους ἀπὸ τῶν δένδρων καὶ ἐστρώννυον ἐν τῇ ὁδῷ. 9 οἱ δὲ ὄχλοι οἱ προάγοντες αὐτὸν καὶ οἱ ἀκολουθοῦντες ἔκραζον λέγοντες,
Ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαυίδ·
Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι κυρίου·
Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις.
10 καὶ εἰσελθόντος αὐτοῦ εἰς Ἱεροσόλυμα ἐσείσθη πᾶσα ἡ πόλις λέγουσα, Τίς ἐστιν οὗτος; 11 οἱ δὲ ὄχλοι ἔλεγον, Οὗτός ἐστιν ὁ προφήτης Ἰησοῦς ὁ ἀπὸ Ναζαρὲθ τῆς Γαλιλαίας.
The Cleansing of the Temple
(Mk 11.15‑19Lk 19.45‑48Jn 2.13‑22)12 Καὶ εἰσῆλθεν Ἰησοῦς εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἐξέβαλεν πάντας τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ τὰς τραπέζας τῶν κολλυβιστῶν κατέστρεψεν καὶ τὰς καθέδρας τῶν πωλούντων τὰς περιστεράς, 13 καὶ λέγει αὐτοῖς, Γέγραπται,
Ὁ οἶκός μου οἶκος προσευχῆς κληθήσεται,
ὑμεῖς δὲ αὐτὸν ποιεῖτε σπήλαιον λῃστῶν.
14 Καὶ προσῆλθον αὐτῷ τυφλοὶ καὶ χωλοὶ ἐν τῷ ἱερῷ, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς. 15 ἰδόντες δὲ οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ γραμματεῖς τὰ θαυμάσια ἃ ἐποίησεν καὶ τοὺς παῖδας τοὺς κράζοντας ἐν τῷ ἱερῷ καὶ λέγοντας, Ὡσαννὰ τῷ υἱῷ Δαυίδ, ἠγανάκτησαν 16 καὶ εἶπαν αὐτῷ, Ἀκούεις τί οὗτοι λέγουσιν; ὁ δὲ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς, Ναί. οὐδέποτε ἀνέγνωτε ὅτι Ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον; 17 Καὶ καταλιπὼν αὐτοὺς ἐξῆλθεν ἔξω τῆς πόλεως εἰς Βηθανίαν καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ.
The Cursing of the Fig Tree
(Mk 11.12‑14, Mk 20‑24)18 Πρωῒ δὲ ἐπανάγων εἰς τὴν πόλιν ἐπείνασεν. 19 καὶ ἰδὼν συκῆν μίαν ἐπὶ τῆς ὁδοῦ ἦλθεν ἐπ᾽ αὐτὴν καὶ οὐδὲν εὗρεν ἐν αὐτῇ εἰ μὴ φύλλα μόνον, καὶ λέγει αὐτῇ, Μηκέτι ἐκ σοῦ καρπὸς γένηται εἰς τὸν αἰῶνα. καὶ ἐξηράνθη παραχρῆμα ἡ συκῆ. 20 καὶ ἰδόντες οἱ μαθηταὶ ἐθαύμασαν λέγοντες, Πῶς παραχρῆμα ἐξηράνθη ἡ συκῆ; 21 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν καὶ μὴ διακριθῆτε, οὐ μόνον τὸ τῆς συκῆς ποιήσετε, ἀλλὰ κἂν τῷ ὄρει τούτῳ εἴπητε, Ἄρθητι καὶ βλήθητι εἰς τὴν θάλασσαν, γενήσεται· 22 καὶ πάντα ὅσα ἂν αἰτήσητε ἐν τῇ προσευχῇ πιστεύοντες λήμψεσθε.
The Authority of Jesus Questioned
(Mk 11.27‑33Lk 20.1‑8)23 Καὶ ἐλθόντος αὐτοῦ εἰς τὸ ἱερὸν προσῆλθον αὐτῷ διδάσκοντι οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ λέγοντες, Ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιεῖς; καὶ τίς σοι ἔδωκεν τὴν ἐξουσίαν ταύτην; 24 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Ἐρωτήσω ὑμᾶς κἀγὼ λόγον ἕνα, ὃν ἐὰν εἴπητέ μοι κἀγὼ ὑμῖν ἐρῶ ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ· 25 τὸ βάπτισμα τὸ Ἰωάννου πόθεν ἦν; ἐξ οὐρανοῦ ἢ ἐξ ἀνθρώπων; οἱ δὲ διελογίζοντο ἐν ἑαυτοῖς λέγοντες, Ἐὰν εἴπωμεν, Ἐξ οὐρανοῦ, ἐρεῖ ἡμῖν, Διὰ τί οὖν οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ; 26 ἐὰν δὲ εἴπωμεν, Ἐξ ἀνθρώπων, φοβούμεθα τὸν ὄχλον, πάντες γὰρ ὡς προφήτην ἔχουσιν τὸν Ἰωάννην. 27 καὶ ἀποκριθέντες τῷ Ἰησοῦ εἶπαν, Οὐκ οἴδαμεν. ἔφη αὐτοῖς καὶ αὐτός, Οὐδὲ ἐγὼ λέγω ὑμῖν ἐν ποίᾳ ἐξουσίᾳ ταῦτα ποιῶ.
The Parable of the Two Sons
28 Τί δὲ ὑμῖν δοκεῖ; ἄνθρωπος εἶχεν τέκνα δύο. καὶ προσελθὼν τῷ πρώτῳ εἶπεν, Τέκνον, ὕπαγε σήμερον ἐργάζου ἐν τῷ ἀμπελῶνι. 29 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐ θέλω, ὕστερον δὲ μεταμεληθεὶς ἀπῆλθεν. 30 προσελθὼν δὲ τῷ ἑτέρῳ εἶπεν ὡσαύτως. ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Ἐγώ, κύριε, καὶ οὐκ ἀπῆλθεν. 31 τίς ἐκ τῶν δύο ἐποίησεν τὸ θέλημα τοῦ πατρός; λέγουσιν, Ὁ πρῶτος. λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. 32 ἦλθεν γὰρ Ἰωάννης πρὸς ὑμᾶς ἐν ὁδῷ δικαιοσύνης, καὶ οὐκ ἐπιστεύσατε αὐτῷ, οἱ δὲ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι ἐπίστευσαν αὐτῷ· ὑμεῖς δὲ ἰδόντες οὐδὲ μετεμελήθητε ὕστερον τοῦ πιστεῦσαι αὐτῷ.
The Parable of the Vineyard and the Tenants
(Mk 12.1‑12Lk 20.9‑19)33 Ἄλλην παραβολὴν ἀκούσατε. Ἄνθρωπος ἦν οἰκοδεσπότης ὅστις ἐφύτευσεν ἀμπελῶνα καὶ φραγμὸν αὐτῷ περιέθηκεν καὶ ὤρυξεν ἐν αὐτῷ ληνὸν καὶ ᾠκοδόμησεν πύργον καὶ ἐξέδετο αὐτὸν γεωργοῖς καὶ ἀπεδήμησεν. 34 ὅτε δὲ ἤγγισεν ὁ καιρὸς τῶν καρπῶν, ἀπέστειλεν τοὺς δούλους αὐτοῦ πρὸς τοὺς γεωργοὺς λαβεῖν τοὺς καρποὺς αὐτοῦ. 35 καὶ λαβόντες οἱ γεωργοὶ τοὺς δούλους αὐτοῦ ὃν μὲν ἔδειραν, ὃν δὲ ἀπέκτειναν, ὃν δὲ ἐλιθοβόλησαν. 36 πάλιν ἀπέστειλεν ἄλλους δούλους πλείονας τῶν πρώτων, καὶ ἐποίησαν αὐτοῖς ὡσαύτως. 37 ὕστερον δὲ ἀπέστειλεν πρὸς αὐτοὺς τὸν υἱὸν αὐτοῦ λέγων, Ἐντραπήσονται τὸν υἱόν μου. 38 οἱ δὲ γεωργοὶ ἰδόντες τὸν υἱὸν εἶπον ἐν ἑαυτοῖς, Οὗτός ἐστιν ὁ κληρονόμος· δεῦτε ἀποκτείνωμεν αὐτὸν καὶ σχῶμεν τὴν κληρονομίαν αὐτοῦ, 39 καὶ λαβόντες αὐτὸν ἐξέβαλον ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος καὶ ἀπέκτειναν. 40 ὅταν οὖν ἔλθῃ ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος, τί ποιήσει τοῖς γεωργοῖς ἐκείνοις; 41 λέγουσιν αὐτῷ, Κακοὺς κακῶς ἀπολέσει αὐτοὺς καὶ τὸν ἀμπελῶνα ἐκδώσεται ἄλλοις γεωργοῖς, οἵτινες ἀποδώσουσιν αὐτῷ τοὺς καρποὺς ἐν τοῖς καιροῖς αὐτῶν. 42 λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Οὐδέποτε ἀνέγνωτε ἐν ταῖς γραφαῖς,
Λίθον ὃν ἀπεδοκίμασαν οἱ οἰκοδομοῦντες,
οὗτος ἐγενήθη εἰς κεφαλὴν γωνίας·
παρὰ κυρίου ἐγένετο αὕτη
καὶ ἔστιν θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν;
43 διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν ὅτι ἀρθήσεται ἀφ᾽ ὑμῶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ καὶ δοθήσεται ἔθνει ποιοῦντι τοὺς καρποὺς αὐτῆς. [44 Καὶ ὁ πεσὼν ἐπὶ τὸν λίθον τοῦτον συνθλασθήσεται· ἐφ᾽ ὃν δ᾽ ἂν πέσῃ λικμήσει αὐτόν.]
45 Καὶ ἀκούσαντες οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι τὰς παραβολὰς αὐτοῦ ἔγνωσαν ὅτι περὶ αὐτῶν λέγει· 46 καὶ ζητοῦντες αὐτὸν κρατῆσαι ἐφοβήθησαν τοὺς ὄχλους, ἐπεὶ εἰς προφήτην αὐτὸν εἶχον.
Krie XXI.
1 E kûr u‐kjáse tin Džerusalêm, e érθe tin Betfâdže rrê z maljit e Ulínje vet: aχíera Džesúi de rgói di δišípulje ,
2 Tue θẽ n atire: Étse ni te katundi, tše ju rrî pe rpara, e mbiátu gjẽ ni nje gaiδure ljiδur, e nje pulâr me té : po tše e sgjíδe šit, sílne je mua:
3 E nde ndonjé ju θe fte gjê , θúani se Zoti kâ be zônje pe r ta: e mbiátu i de rgón.
4 Gjiθ ke jó kje, se te be χej e θẽ na e profétit, tše θot:
5 Θúani se bilje s Sióne s: Ši rregji it te vién i but, e kaljúar mbi nje gaiδure, e nje pulâr bîr gaiδúrie ne n barre š.
6 E vatur δišípuljit bẽ̂ n si i porsiti Džesúi.
7 E súaltin gaiδuren, e pularin: e vûn mbi atá te véšurat e tire, e u‐ulje sipe r atire.
8 E mê te šûme t gjinde štrúan te véšurat e tire te uδa: e te tiére príse je n dega ka árvuret, e i štroje n te uδa:
9 Gjínde te prana tše veje n pe rpara, e atá tše veje n prapa, θe rrísie n, tue θẽ n: Osanna te birit Daviδit: bekúar i árδuri nd’ é me rit Tinzoti: osanna nde mê te ljartat.
10 E si χiri aí Džerusalêm, u‐tund gjiθ χora, tue θẽ n: Kuš ê kî?
11 E gjinde t θoje n: Kî ê Džesúi profeti ka Nádzaret i Galilês.
12 E χiri Džesúi te kjiša e Tinzoti, e ndzúar jašte gjiθ atá tše šísie n e biéje n te kjiša; e štruše ljarti tríesat e atire tše nde rroje n turrés, e θronet e atire tše šísie n pe lumbat:
13 E θot atire: U‐škrua: Špia ime kâ te θe rritet špî parkaljésmie: e ju e bê t nje grut latrunše .
14 E ju‐kjáse tin te verbe r, e šankatra te kjiša: e i še rói.
15 E pâr krerat e príftravet, e Skribrat me rákuljit tše aí be ri, e kriature t tše θe rrísie n te kjiša, e tše θoje n: Osanna te birit Daviδit: u‐lastimistin,
16 E θân atîje : Gjegje n tše θôn kta? E Džesúi θot atire: E χ. Nẽ ng δiavastit ndonje χêr: Se ka grika e diálje ravet eδé atíreve tše pîn sis pate bẽ n láuda?
17 E ljẽ n atá, dúal jašt χore s, e vate Betanî: e atié škoi nate n.
18 Menatet pra priérur te χora, ndíeti û.
19 E pâr nje fik mbi uδe n, vate mbi até : e nẽ ng gjet tek aí mosse fiéta vete m, e θa atîje : Mos u‐ljefte mê ka ti frut pe r gjiθmôn: e fiku u‐θâ mbiátu.
20 E pâr δišípuljit, u‐mērostin, tue θẽ n: Si u‐θâ gjiθnje χêr fiku?
21 E pe rgjegjur Džesúi, θa atire: Pe r ve rtét ju θom, se nde pâšit bes, e mos mbéte ši te rre jírtur, bẽ ni jo vete m kté te fikut, po eδé nde i θe fši ktîje malji, Mirr, e štiru te déiti, kâ te jêt.
22 E gjiθ ató šurbise tše ljipšit nde te parkaljésurit tue passur bes, i kini.
23 E si erθ aí nde kjiše , ju‐kjastin atîje tše me soneje krerat e príftravet, e piékje t’ e gjíndies, tue θẽ n: Me tše putîr bẽ n kto šurbise? E kuš te δa ke t putîr?
24 E pe rgjegjur Džesúi, θa atire: Ju píenje eδé ú nje fiâlje : tše nde ju me θe fšit, eδé ú ju θom me tše putîr bẽ nje kto šurbise.
25 Pakzimi i Janjit kâ iš? ka kjíela, o ka njére zit? E atá fóljie n nde pe r ta, tue θẽ n:
26 Nde θe fšim, ka kjíela, aí na θot: Pe rtsé nẽ ng i páte tit bes? Nde pra θe fšim, ka njére zit, i trẽ́ mbemi gjíndies: pse gjiθ kiše n Janjin si profét.
27 E atá pe rgjegjur Džesúit, θân: Nẽ ng e dimi. E aí θa atire: Ú mẽ ngu ju θom me tše putîr bẽ nje kto šurbise.
28 Pra tše ju duket juve? Nje njerî kiš di bilje , e tue kjasur te parit, i θa: Bîr, ets sot, šurbé te vrešta ime.
29 E aí pe rgjegjur, θa: Nẽ ng dua. E pe stana, metanosur, vate.
30 E tue kjasur te jetri, θa eδé aštú. E aí pe rgjegjur, θa: Ú vete, Zot, e nẽ ng vate.
31 Tsilji nde te di be ri ve ljeme n e te jatit? Θôn atîje : I pari. Θot atire Džesúi: Pe r ve rtét ju θom, se gabe ljotrat e grât turpe rúame vên pe rpara juše te rregje ría e Tinzoti.
32 Pse erθ pe r ju Janji te uδa e dréite s, e ẽ ng e páte tit bes. Gabe ljotrat prana e grât e ljiga e pate n bes: e ju tue pâr nẽ ng nde rrúat pe stana trû, sa te kíšie t bes.
33 Gjégje ni njate r pe rralez: Iš nje njerî kreišpije, tše kiš vẽ n nje vrešt, e rreθ asâje vû nje garθe , e skavarti tek ajó nje tîn, e stisi nje tûrre , e ja δa atire tše šurbeje n te δeu, e vate largu atêje .
34 Kûr prana u‐kjas moti frútevet, de rgói šerbe tore t e tîje te atá tše šurbeje n te petku, se te mbjíδe je n frutet e tîje .
35 E atá tše šurbéje n te petku, mârr šerbe tore t, ke rráχe tin, ke vrân, ke e parramartin me gûr.
36 Papâ de rgói te tiêr šerbe tôr mê šûm se te pare t, e bẽ̂ n atire eδé aštú.
37 Pe stana pra de rgói tek atá te birin e tîje , tue θẽ n: Birit tim i kjéle nje n ndêr.
38 E atá tše šurbeje n te petku, pâr te birin, θân nde r ta: Kî e št rreδa, ngani, e vrasmi, e mbânje mi na petkun tše i nget atîje .
39 E mârr até e štûn jašt vréšte se , e e vrân.
40 Andái kûr te vĩnje i zoti vréšte se, tše i bẽ n atire tše šurbeje n te δeu?
41 Θôn atîje : Te ljíkje te ljik bẽ n e vdese n: e vrešte n e jep te tiérve, tše ti jape n frutet nde mote te tire.
42 Θot atire Džesúi: Nẽ ng δiavastit ndonje χêr te te Škrúamet: Gurin, tše štûn me njân atá tše stíse je n, kî u‐bê pe r krie gonéie. Ka Inzót u‐bê kî, e e št me rakul te sît tane ?
43 Pre kte ju θom, se vién e mârr juve rregje ría e Tinzoti, e i jipet gjíndies tše vién e bẽ n frutet e sâje .
44 E aí tše bie mbi ke t gûr, tšakmiset: e até mbi ke bie, e bẽ n pié χ.
45 E po tše gjékje tin krerat e príftravet, e Fariserat pe rrálezit e tîje , njoχtin se aí θot pe r ta.
46 E si ke rkoje n te ze je n, u‐trẽ́ mbe tin gjínde vet: pse e kiše n si profét.