The Mission of the Twelve
(Mk 3.13‑19Lk 6.12‑16)1 Καὶ προσκαλεσάμενος τοὺς δώδεκα μαθητὰς αὐτοῦ ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν πνευμάτων ἀκαθάρτων ὥστε ἐκβάλλειν αὐτὰ καὶ θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καὶ πᾶσαν μαλακίαν. 2 Τῶν δὲ δώδεκα ἀποστόλων τὰ ὀνόματά ἐστιν ταῦτα· πρῶτος Σίμων ὁ λεγόμενος Πέτρος καὶ Ἀνδρέας ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ, καὶ Ἰάκωβος ὁ τοῦ Ζεβεδαίου καὶ Ἰωάννης ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ, 3 Φίλιππος καὶ Βαρθολομαῖος, Θωμᾶς καὶ Μαθθαῖος ὁ τελώνης, Ἰάκωβος ὁ τοῦ Ἁλφαίου καὶ Θαδδαῖος, 4 Σίμων ὁ Καναναῖος καὶ Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης ὁ καὶ παραδοὺς αὐτόν.
The Commissioning of the Twelve
(Mk 6.7‑13Lk 9.1‑6)5 Τούτους τοὺς δώδεκα ἀπέστειλεν ὁ Ἰησοῦς παραγγείλας αὐτοῖς λέγων, Εἰς ὁδὸν ἐθνῶν μὴ ἀπέλθητε καὶ εἰς πόλιν Σαμαριτῶν μὴ εἰσέλθητε· 6 πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ. 7 πορευόμενοι δὲ κηρύσσετε λέγοντες ὅτι Ἤγγικεν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. 8 ἀσθενοῦντας θεραπεύετε, νεκροὺς ἐγείρετε, λεπροὺς καθαρίζετε, δαιμόνια ἐκβάλλετε· δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε. 9 Μὴ κτήσησθε χρυσὸν μηδὲ ἄργυρον μηδὲ χαλκὸν εἰς τὰς ζώνας ὑμῶν, 10 μὴ πήραν εἰς ὁδὸν μηδὲ δύο χιτῶνας μηδὲ ὑποδήματα μηδὲ ῥάβδον· ἄξιος γὰρ ὁ ἐργάτης τῆς τροφῆς αὐτοῦ. 11 εἰς ἣν δ᾽ ἂν πόλιν ἢ κώμην εἰσέλθητε, ἐξετάσατε τίς ἐν αὐτῇ ἄξιός ἐστιν· κἀκεῖ μείνατε ἕως ἂν ἐξέλθητε. 12 εἰσερχόμενοι δὲ εἰς τὴν οἰκίαν ἀσπάσασθε αὐτήν· 13 καὶ ἐὰν μὲν ᾖ ἡ οἰκία ἀξία, ἐλθάτω ἡ εἰρήνη ὑμῶν ἐπ᾽ αὐτήν, ἐὰν δὲ μὴ ᾖ ἀξία, ἡ εἰρήνη ὑμῶν πρὸς ὑμᾶς ἐπιστραφήτω. 14 καὶ ὃς ἂν μὴ δέξηται ὑμᾶς μηδὲ ἀκούσῃ τοὺς λόγους ὑμῶν, ἐξερχόμενοι ἔξω τῆς οἰκίας ἢ τῆς πόλεως ἐκείνης ἐκτινάξατε τὸν κονιορτὸν τῶν ποδῶν ὑμῶν. 15 ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀνεκτότερον ἔσται γῇ Σοδόμων καὶ Γομόρρων ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως ἢ τῇ πόλει ἐκείνῃ.
Coming Persecutions
(Mk 13.9‑13Lk 21.12‑17)16 Ἰδοὺ ἐγὼ ἀποστέλλω ὑμᾶς ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων· γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί. 17 προσέχετε δὲ ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων· παραδώσουσιν γὰρ ὑμᾶς εἰς συνέδρια καὶ ἐν ταῖς συναγωγαῖς αὐτῶν μαστιγώσουσιν ὑμᾶς· 18 καὶ ἐπὶ ἡγεμόνας δὲ καὶ βασιλεῖς ἀχθήσεσθε ἕνεκεν ἐμοῦ εἰς μαρτύριον αὐτοῖς καὶ τοῖς ἔθνεσιν. 19 ὅταν δὲ παραδῶσιν ὑμᾶς, μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσητε· δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσητε· 20 οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες ἀλλὰ τὸ πνεῦμα τοῦ πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν. 21 παραδώσει δὲ ἀδελφὸς ἀδελφὸν εἰς θάνατον καὶ πατὴρ τέκνον, καὶ ἐπαναστήσονται τέκνα ἐπὶ γονεῖς καὶ θανατώσουσιν αὐτούς. 22 καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου· ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος οὗτος σωθήσεται. 23 ὅταν δὲ διώκωσιν ὑμᾶς ἐν τῇ πόλει ταύτῃ, φεύγετε εἰς τὴν ἑτέραν· ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ τελέσητε τὰς πόλεις τοῦ Ἰσραὴλ ἕως ἂν ἔλθῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.
24 Οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον οὐδὲ δοῦλος ὑπὲρ τὸν κύριον αὐτοῦ. 25 ἀρκετὸν τῷ μαθητῇ ἵνα γένηται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ καὶ ὁ δοῦλος ὡς ὁ κύριος αὐτοῦ. εἰ τὸν οἰκοδεσπότην Βεελζεβοὺλ ἐπεκάλεσαν, πόσῳ μᾶλλον τοὺς οἰκιακοὺς αὐτοῦ.
Whom to Fear
(Lk 12.2‑7)26 Μὴ οὖν φοβηθῆτε αὐτούς· οὐδὲν γάρ ἐστιν κεκαλυμμένον ὃ οὐκ ἀποκαλυφθήσεται καὶ κρυπτὸν ὃ οὐ γνωσθήσεται. 27 ὃ λέγω ὑμῖν ἐν τῇ σκοτίᾳ εἴπατε ἐν τῷ φωτί, καὶ ὃ εἰς τὸ οὖς ἀκούετε κηρύξατε ἐπὶ τῶν δωμάτων. 28 καὶ μὴ φοβεῖσθε ἀπὸ τῶν ἀποκτεννόντων τὸ σῶμα, τὴν δὲ ψυχὴν μὴ δυναμένων ἀποκτεῖναι· φοβεῖσθε δὲ μᾶλλον τὸν δυνάμενον καὶ ψυχὴν καὶ σῶμα ἀπολέσαι ἐν γεέννῃ. 29 οὐχὶ δύο στρουθία ἀσσαρίου πωλεῖται; καὶ ἓν ἐξ αὐτῶν οὐ πεσεῖται ἐπὶ τὴν γῆν ἄνευ τοῦ πατρὸς ὑμῶν. 30 ὑμῶν δὲ καὶ αἱ τρίχες τῆς κεφαλῆς πᾶσαι ἠριθμημέναι εἰσίν. 31 μὴ οὖν φοβεῖσθε· πολλῶν στρουθίων διαφέρετε ὑμεῖς.
Confessing Christ before Men
(Lk 12.8‑9)32 Πᾶς οὖν ὅστις ὁμολογήσει ἐν ἐμοὶ ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὁμολογήσω κἀγὼ ἐν αὐτῷ ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν [τοῖς] οὐρανοῖς· 33 ὅστις δ᾽ ἂν ἀρνήσηταί με ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ἀρνήσομαι κἀγὼ αὐτὸν ἔμπροσθεν τοῦ πατρός μου τοῦ ἐν [τοῖς] οὐρανοῖς.
Not Peace, but a Sword
(Lk 12.51‑53Lk 14.26‑27)34 Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἐπὶ τὴν γῆν· οὐκ ἦλθον βαλεῖν εἰρήνην ἀλλὰ μάχαιραν. 35 ἦλθον γὰρ διχάσαι
ἄνθρωπον κατὰ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ
καὶ θυγατέρα κατὰ τῆς μητρὸς αὐτῆς
καὶ νύμφην κατὰ τῆς πενθερᾶς αὐτῆς,
36 καὶ ἐχθροὶ τοῦ ἀνθρώπου οἱ οἰκιακοὶ αὐτοῦ.
37 Ὁ φιλῶν πατέρα ἢ μητέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστιν μου ἄξιος, καὶ ὁ φιλῶν υἱὸν ἢ θυγατέρα ὑπὲρ ἐμὲ οὐκ ἔστιν μου ἄξιος· 38 καὶ ὃς οὐ λαμβάνει τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθεῖ ὀπίσω μου, οὐκ ἔστιν μου ἄξιος. 39 ὁ εὑρὼν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἀπολέσει αὐτήν, καὶ ὁ ἀπολέσας τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἕνεκεν ἐμοῦ εὑρήσει αὐτήν.
Rewards
(Mk 9.41)40 Ὁ δεχόμενος ὑμᾶς ἐμὲ δέχεται, καὶ ὁ ἐμὲ δεχόμενος δέχεται τὸν ἀποστείλαντά με. 41 ὁ δεχόμενος προφήτην εἰς ὄνομα προφήτου μισθὸν προφήτου λήμψεται, καὶ ὁ δεχόμενος δίκαιον εἰς ὄνομα δικαίου μισθὸν δικαίου λήμψεται. 42 καὶ ὃς ἂν ποτίσῃ ἕνα τῶν μικρῶν τούτων ποτήριον ψυχροῦ μόνον εἰς ὄνομα μαθητοῦ, ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐ μὴ ἀπολέσῃ τὸν μισθὸν αὐτοῦ.
Krie X.
1 E θe rritur dimbe δiét δišípuljit e tîje , i δa atire zotrîn e špírtravet te χúaje , se ti ndziére n, e te še rónje n nga se mûnd, e nga te viljakosur.
2 É me ret e dimbe δiét Apóstulje vet jân kta. I pari, Simuni tše θe χet Piéte r, e Ndreu vlau tîje ,
3 Jápe ku i Dzebeδéut, e Janji vlau tîje , Fe ljipa, e Vártuli, Tumazi, e Matéu gabe ljoti, Jápe ku i Alféut, e Lebéu, tše u‐θe rrít Taddê,
4 Simún Kananéu, e Juδa Skarióti, tše prana e šiti.
5 Kta dimbe δiét de rgói Džesúi; po tše i porsiti, tue θẽ n: Mos vafši te uδa e džentílje vet, e mos χîši te χora e Samaritanvet:
6 Po étse ni mê špéit pas déljevet te biérra te špîs Israélit.
7 Vatur prana preδikoni, tue θẽ n: Se u‐kjas rregje ría e kjíelvet.
8 Še roni te se mure t, ngjále ni te vdékurit, pastroni lebruste , ndzirni špirtrat e χúaje : faregjê múartit, faregjê jipni.
9 Mos mbâši âr, jo re gjẽ́ nt, jo turrés nde r brezet tâje :
10 Jo traste pe r uδe s, jo dî te nde rrúame, jo tsariχe, jo δikanikje : pse aí tše šurbén kâ te ngre nit e tîje .
11 Pra tek tše dó χôr, o katunte ju χîši, píeni, kuš nd’ até e št i mîr: e atié kjintroni njera kûr te dálje ši.
12 Tue χîtur prana te špia, m’ i fálje ši.
13 E nd’ ajó špî kjofte e mîr, árθe te pákjia júaje mbi até : e nde prana se kjofte e mîr, pákjia júaje u‐priérte tek ju.
14 E nde njerî se ju mbiéθte , e ẽ ng márre te veš fiálje t túaje : dâlje ju jašta špîs, o asâje χórie, škúnde ni pié χte ka kẽ mbet túaje .
15 Pe r ve rtét ú ju θom: Pêne mê te ljea kat kêt katundi Sóde me s, e Gomorre s te dita e džuδidzit, se ajó χôr.
16 Šiχni, ú ju de rgonje si delje nde mest úljkje vet. Jini pe r kte te špéite si gjaljprat, e te bute si pe lumbat.
17 Rúχi pra ka njére zit. Pse ju kjéle nje n nde kuventet, e te sinagogat e tire ju korromáre nje n χûnje .
18 E jini te kjeltur pe rpara kréravet, eδé rrégje ravet pe r mua, pe r martrî atire e džentílje vet.
19 E kûr te ju vê šin nde r dúart e tire, mos u‐lavšit si, e tše kini te θoni: se nd’ at χêr ju vién δẽ n juve, tše kini te θoni.
20 Pse nẽ ng jini ju tše fjini, po špirti Táte se tê je , tše fjét tek ju.
21 E vlau kjele n te mórtia te vlân, e jati te birin: e te biljte ngre χen kunte r príndravet, e i vrase n:
22 E jini te dašur ljik ka gjiθ pe r é me rin tim: po aí tše rre jíret njera lúrte mu, aí salvonet.
23 Kûr prana ju pe rze fšin te kjo χôr, ikni te jatra. Pse pe r ve rtét ju θom, nẽ ng kini škúar χorat e Israélit, njera te vĩnje i Biri njeríut.
24 Nẽ ng e št δišipul mbi δáskaljin, jo šerbe túar mbi te zotin e tîje .
25 I sose n δišípuljit, te jêt si δáskalji tîje : e šerbe túarit, si zoti tîje . Nde te zotin e špîs e θe rríte tin Beldzebúb: sâ mê atá te špîs tîje ?
26 Mos i trẽ mbi atire. Se faregjê e št i mbuljúar, tše se vién e duket: e i fšeχur, tse se vién e diχet.
27 Tše ju θom ú nde t’ érre tit, θúanie ju te drita: e até tše gjégjeni te veši, preδikárnie sipe r špivet.
28 E mos i trẽ mbi atire, tše vrase n kurmin, e se mund vrase n špirtin: po trẽ mbi mê ‐špéit atîje , tše mund vrâs špirtin, e kurmin nde piste .
29 Nẽ ng šiten di pássare nje ran: e nje nde r ta nẽ ng bie mbi δê pa Tate n tê je ?
30 Eδé kjimet e kréit tê je jân gjiθ te ne me rúara.
31 Prandái mos trẽ mbi: ju ve ljeni mê se šûm pássare.
32 Pe r kte nganjé , tše me skomoliste pe rpara njére zvet, eδé ú skomolíse nje até pe rpara Táte se tim, tše e št nde r kjíele t:
33 E nganjé , tše se me njoχte pe rpara njére zvet, eδé ú se njoχ até pe rpara Táte se tim, tse e št nde r kjíele t.
34 Mos ju dukte , se ú erδa te ve ja pákjien mbi δên: nẽ ng erδa te ve ja pákjien, po špate n.
35 Pse erδa te ndânje njeríun ka tata tîje , e te bilje n ka je ma sâje , e te rên ka viéχe rra sâje :
36 E armíkje t’ e njeríut jân atá te špîs tîje .
37 Aí tše do mîr atin o ê me n mê se mua, ẽ ng e št pe r mua: e aí tše do mîr birin o bilje n mê se mua, ẽ ng e št pe r mua.
38 E aí tše nẽ ng merr krikjen e tîje , e vién pas meje, nẽ ng e št pe r mua.
39 Aí tše gjet gjele n e tîje , e bíer: e aí tše búar gjele n e tîje pe r mua, e gjẽ n.
40 Aí tše mbiéθ juve, mbiéθ mua: e aí tše mbiéθ mua, mbiéθ até , tše me de rgói.
41 Kuš mbiéθ profetin nd’ é me rit profetit, merr rroge n e profetit: e kuš mbiéθ te dréitin nd’ é me rit te dréitit, merr rroge n e te dréitit.
42 E kuš δe ft e pî njîje nde kta te vígje lje nje kjeljkje ûje te ftoχt vetmiθ nd’ é me rit δišípulji: pe r ve rtét ú ju θom, nẽ ng bíer rroge n e tîje .