The Workers in the Vineyard
1 Ὁμοία γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ, ὅστις ἐξῆλθεν ἅμα πρωῒ μισθώσασθαι ἐργάτας εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ. 2 συμφωνήσας δὲ μετὰ τῶν ἐργατῶν ἐκ δηναρίου τὴν ἡμέραν ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ. 3 καὶ ἐξελθὼν περὶ τρίτην ὥραν εἶδεν ἄλλους ἑστῶτας ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργοὺς 4 καὶ ἐκείνοις εἶπεν, Ὑπάγετε καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν ἀμπελῶνα, καὶ ὃ ἐὰν ᾖ δίκαιον δώσω ὑμῖν. 5 οἱ δὲ ἀπῆλθον. πάλιν [δὲ] ἐξελθὼν περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην ὥραν ἐποίησεν ὡσαύτως. 6 περὶ δὲ τὴν ἑνδεκάτην ἐξελθὼν εὗρεν ἄλλους ἑστῶτας καὶ λέγει αὐτοῖς, Τί ὧδε ἑστήκατε ὅλην τὴν ἡμέραν ἀργοί; 7 λέγουσιν αὐτῷ, Ὅτι οὐδεὶς ἡμᾶς ἐμισθώσατο. λέγει αὐτοῖς, Ὑπάγετε καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν ἀμπελῶνα. 8 ὀψίας δὲ γενομένης λέγει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος τῷ ἐπιτρόπῳ αὐτοῦ, Κάλεσον τοὺς ἐργάτας καὶ ἀπόδος αὐτοῖς τὸν μισθὸν ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν πρώτων. 9 καὶ ἐλθόντες οἱ περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἔλαβον ἀνὰ δηνάριον. 10 καὶ ἐλθόντες οἱ πρῶτοι ἐνόμισαν ὅτι πλεῖον λήμψονται· καὶ ἔλαβον [τὸ] ἀνὰ δηνάριον καὶ αὐτοί. 11 λαβόντες δὲ ἐγόγγυζον κατὰ τοῦ οἰκοδεσπότου 12 λέγοντες, Οὗτοι οἱ ἔσχατοι μίαν ὥραν ἐποίησαν, καὶ ἴσους ἡμῖν αὐτοὺς ἐποίησας τοῖς βαστάσασιν τὸ βάρος τῆς ἡμέρας καὶ τὸν καύσωνα. 13 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς ἑνὶ αὐτῶν εἶπεν, Ἑταῖρε, οὐκ ἀδικῶ σε· οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι; 14 ἆρον τὸ σὸν καὶ ὕπαγε. θέλω δὲ τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί· 15 [ἢ] οὐκ ἔξεστίν μοι ὃ θέλω ποιῆσαι ἐν τοῖς ἐμοῖς; ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι; 16 Οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοι πρῶτοι καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι.
A Third Time Jesus Foretells His Death and Resurrection
(Mk 10.32‑34Lk 18.31‑34)17 Καὶ ἀναβαίνων ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα παρέλαβεν τοὺς δώδεκα [μαθητὰς] κατ᾽ ἰδίαν καὶ ἐν τῇ ὁδῷ εἶπεν αὐτοῖς, 18 Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ γραμματεῦσιν, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ 19 καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν εἰς τὸ ἐμπαῖξαι καὶ μαστιγῶσαι καὶ σταυρῶσαι, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἐγερθήσεται.
The Request of James and John
(Mk 10.35‑45)20 Τότε προσῆλθεν αὐτῷ ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου μετὰ τῶν υἱῶν αὐτῆς προσκυνοῦσα καὶ αἰτοῦσά τι ἀπ᾽ αὐτοῦ. 21 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ, Τί θέλεις; λέγει αὐτῷ, Εἰπὲ ἵνα καθίσωσιν οὗτοι οἱ δύο υἱοί μου εἷς ἐκ δεξιῶν σου καὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου ἐν τῇ βασιλείᾳ σου. 22 ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν, Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε. δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ μέλλω πίνειν; λέγουσιν αὐτῷ, Δυνάμεθα. 23 λέγει αὐτοῖς, Τὸ μὲν ποτήριόν μου πίεσθε, τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ εὐωνύμων οὐκ ἔστιν ἐμὸν [τοῦτο] δοῦναι, ἀλλ᾽ οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ πατρός μου. 24 Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἠγανάκτησαν περὶ τῶν δύο ἀδελφῶν. 25 ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς εἶπεν, Οἴδατε ὅτι οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν. 26 οὐχ οὕτως ἔσται ἐν ὑμῖν, ἀλλ᾽ ὃς ἐὰν θέλῃ ἐν ὑμῖν μέγας γενέσθαι ἔσται ὑμῶν διάκονος, 27 καὶ ὃς ἂν θέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος ἔσται ὑμῶν δοῦλος· 28 ὥσπερ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.
The Healing of Two Blind Men
(Mk 10.46‑52Lk 18.35‑43)29 Καὶ ἐκπορευομένων αὐτῶν ἀπὸ Ἰεριχὼ ἠκολούθησεν αὐτῷ ὄχλος πολύς. 30 καὶ ἰδοὺ δύο τυφλοὶ καθήμενοι παρὰ τὴν ὁδὸν ἀκούσαντες ὅτι Ἰησοῦς παράγει, ἔκραξαν λέγοντες, Ἐλέησον ἡμᾶς, [κύριε,] υἱὸς Δαυίδ. 31 ὁ δὲ ὄχλος ἐπετίμησεν αὐτοῖς ἵνα σιωπήσωσιν· οἱ δὲ μεῖζον ἔκραξαν λέγοντες, Ἐλέησον ἡμᾶς, κύριε, υἱὸς Δαυίδ. 32 καὶ στὰς ὁ Ἰησοῦς ἐφώνησεν αὐτοὺς καὶ εἶπεν, Τί θέλετε ποιήσω ὑμῖν; 33 λέγουσιν αὐτῷ, Κύριε, ἵνα ἀνοιγῶσιν οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν. 34 σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς ἥψατο τῶν ὀμμάτων αὐτῶν, καὶ εὐθέως ἀνέβλεψαν καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ.
1 Reɣnia e cièλvet âsct barabàr me gni nièri bab e sctpiis, ci duul n’ nàdie fort heret me zân puntòrt e me i ciue n’ vnesct t’ vet.
2 E si u godìtt me puntoor me ju dhan kàa gni denaar n’ dit, cioi atà n’ vnesct t’ vet.
3 E tui dall afer tre sahati, paa tieer tui nnei n’ per sakàcie t’ paa pun,
4 E tha atyne: Sckoni edhè ju n’ vnesct tem, e kam me ju dhan scka âsct me udh.
5 E atà sckuene. Prap duul edhè afer giàsct, e nânn sahati: e bâni asctù.
6 E afer gnimdhètt sahati duul, e gièt tieer tui nnei, e tha atyne: Psè rrini ktù gith diten paa pun?
7 Atà i thon: Psè nuk na kaa marr as‐kusc. Tha atyne: Sckoni edhè ju n’ vnesct tem.
8 E si u bââ mràmia, tha ԑotnia i vnescts vecilit vet: Thirr puntòrt, e ep atyne hakun, tui zân fiiλ prei s’ mramesc deri n’ t’ part.
9 E si erdhne atà praa ci iscin sckue afer gnimdhètt sahati, muurne kàa gni denaar per gith i zilin.
10 E tui ardh edhè t’ part, kuituene me marr mââ sciùm: por muurne edhè atà gith i zili kàa gni denaar.
11 E tui marr murmuroiscin kunra t’ ԑot t’ sctpiis,
12 Tui than: Ktà t’ mram kan punue gni sahàt, e i kee bââ barabàr me nee, ci kena mmait baaren e dits, e t’ zeetit.
13 E ai tui pergièg gnenit t’ atyne, i tha: Mik, une nuk po ta bâi tyy paa udh: as kee bââ me mue per gni denaar?
14 Merr scka âsct jòtia, e sckò: e une due me dhan edhè ktii t’ mramit saa tyy.
15 A nuk mui une praa, me bââ scka m’ pelcièn? a mos âsct i këcc syni yt, psè une jam i mir?
16 Ksctù kan me ken t’ mram t’ paar, e t’ paar t’ mram. Psè sciùm jan t’ thirrun, por pak t’ ԑghièdhun.
17 E tui sckue Jeԑu n’ Jeruԑalèm, muur m’ âne t’ dymdhètt discèpuit, e tha atyne:
18 Cè po sckoim n’ Jeruԑalèm, e i Biri i nièrit kaa meu dhanun n’ duurt t’ parvet mesctarvet, e Sckribvet, e kan me e gikue per dek,
19 E kan me dhanun atè n’ dor t’ gentilvet per me ken i ciestissun, e i rrahun, e krygԑuem, e n’ t’ treten dit kaa meu gnaλ.
20 Athèr u affrue tu ai nâna t’ biivet Zebedeut me t’ biit e vet, tui adhrue e tui lyp nnoi senn prei tii.
21 E tha ai assai: Scka do ti? Ajò i tha: Urdhnò ci t’ rriin ktà dyy t’ biit e mii, gneni n’ ân t’ diàtht tânne, e gneni n’ t’ sctermanghet n’ reɣnii tânne.
22 E Jeԑu tui pergièg, e tha: Nuk dini scka lypni. A mùnneni ju me pii kelscêitin ci kam me pii une? I pergièɣne: Mùnnemi.
23 Tha atyne: Per gnimèn keni me pii kelscêitin tem: por me nnei n’ ân t’ diàtht temen o n’ t’ sctermanghet nuk perkìt mue me ju dhan juve, por per atà, t’ zilvet âsct bââ gad prei Babs sem.
24 E tui nnie t’ dhett, u idhnuene me ktà dyy vλaԑen.
25 E Jeԑu thirri atà nnei veti, e tha atyne: Ju dini se ԑotniit e gìnnevet sunnoin permì atà: e atà ci jan mââ t’ medhei, sunnoin me hyccm permì atà.
26 Nuk kaa me ken ksctù nner ju: por gith i dhil ci t’ döte me ken nner ju mââ i madh t’ jeet scerbetori jui:
27 E kusc t’ döte nner ju me ken i paar, kaa me ken yԑmeciàri jui.
28 Sikursè i Biri i nièrit nuk âsct ardh per meu scerbye, por per me scerbye, e me dhan jeten e vet per scelbìm t’ sciùmvet.
29 E tui dall atà prei Jerikut, i sckoi mrapa sciùm haλk;
30 E cè dyy ciòrret tui nnejun per t’ ghiaat rughs, nniine, se Jeԑu sckote: e bertitne, tui than: Ԑot, i biir Davidit, kii miscrier per nee.
31 E haλk ciertote atà ci mos t’ bââ ԑââiscin. Por atà mââ fort bertitscin, tui than: Ԑot, i biir Davidit, kii miscrier per nee.
32 E Jeԑu u nnal, e thirri atà, e tha: Scka doni ci t’ ju bâi juve?
33 Thon atà: Ԑot, ci t’ cilen syyt tâân.
34 E Jeԑu tui pass miscrier per tà, preku syyt e tyne. E me gni ciàs paane, e muurne mrapa atè.