Teaching about Divorce
(Mk 10.1‑12)1 Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς λόγους τούτους, μετῆρεν ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια τῆς Ἰουδαίας πέραν τοῦ Ἰορδάνου. 2 καὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ ὄχλοι πολλοί, καὶ ἐθεράπευσεν αὐτοὺς ἐκεῖ.
3 Καὶ προσῆλθον αὐτῷ Φαρισαῖοι πειράζοντες αὐτὸν καὶ λέγοντες, Εἰ ἔξεστιν ἀνθρώπῳ ἀπολῦσαι τὴν γυναῖκα αὐτοῦ κατὰ πᾶσαν αἰτίαν; 4 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐκ ἀνέγνωτε ὅτι ὁ κτίσας ἀπ᾽ ἀρχῆς ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς; 5 καὶ εἶπεν, Ἕνεκα τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα καὶ κολληθήσεται τῇ γυναικὶ αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν. 6 ὥστε οὐκέτι εἰσὶν δύο ἀλλὰ σὰρξ μία. ὃ οὖν ὁ θεὸς συνέζευξεν ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω. 7 λέγουσιν αὐτῷ, Τί οὖν Μωϋσῆς ἐνετείλατο δοῦναι βιβλίον ἀποστασίου καὶ ἀπολῦσαι [αὐτήν ]; 8 λέγει αὐτοῖς ὅτι Μωϋσῆς πρὸς τὴν σκληροκαρδίαν ὑμῶν ἐπέτρεψεν ὑμῖν ἀπολῦσαι τὰς γυναῖκας ὑμῶν, ἀπ᾽ ἀρχῆς δὲ οὐ γέγονεν οὕτως. 9 λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ μὴ ἐπὶ πορνείᾳ καὶ γαμήσῃ ἄλλην μοιχᾶται. 10 λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ [αὐτοῦ], Εἰ οὕτως ἐστὶν ἡ αἰτία τοῦ ἀνθρώπου μετὰ τῆς γυναικός, οὐ συμφέρει γαμῆσαι. 11 ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς, Οὐ πάντες χωροῦσιν τὸν λόγον [τοῦτον] ἀλλ᾽ οἷς δέδοται. 12 εἰσὶν γὰρ εὐνοῦχοι οἵτινες ἐκ κοιλίας μητρὸς ἐγεννήθησαν οὕτως, καὶ εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνουχίσθησαν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων, καὶ εἰσὶν εὐνοῦχοι οἵτινες εὐνούχισαν ἑαυτοὺς διὰ τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. ὁ δυνάμενος χωρεῖν χωρείτω.
Little Children Blessed
(Mk 10.13‑16Lk 18.15‑17)13 Τότε προσηνέχθησαν αὐτῷ παιδία ἵνα τὰς χεῖρας ἐπιθῇ αὐτοῖς καὶ προσεύξηται· οἱ δὲ μαθηταὶ ἐπετίμησαν αὐτοῖς. 14 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν, Ἄφετε τὰ παιδία καὶ μὴ κωλύετε αὐτὰ ἐλθεῖν πρός με, τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. 15 καὶ ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτοῖς ἐπορεύθη ἐκεῖθεν.
The Rich Young Man
(Mk 10.17‑31Lk 18.18‑30)16 Καὶ ἰδοὺ εἷς προσελθὼν αὐτῷ εἶπεν, Διδάσκαλε, τί ἀγαθὸν ποιήσω ἵνα σχῶ ζωὴν αἰώνιον; 17 ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ, Τί με ἐρωτᾷς περὶ τοῦ ἀγαθοῦ; εἷς ἐστιν ὁ ἀγαθός· εἰ δὲ θέλεις εἰς τὴν ζωὴν εἰσελθεῖν, τήρησον τὰς ἐντολάς. 18 λέγει αὐτῷ, Ποίας; ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν, Τὸ Οὐ φονεύσεις, Οὐ μοιχεύσεις, Οὐ κλέψεις, Οὐ ψευδομαρτυρήσεις, 19 Τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, καί, Ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. 20 λέγει αὐτῷ ὁ νεανίσκος, Πάντα ταῦτα ἐφύλαξα· τί ἔτι ὑστερῶ; 21 ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς, Εἰ θέλεις τέλειος εἶναι, ὕπαγε πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς [τοῖς] πτωχοῖς, καὶ ἕξεις θησαυρὸν ἐν οὐρανοῖς, καὶ δεῦρο ἀκολούθει μοι. 22 ἀκούσας δὲ ὁ νεανίσκος τὸν λόγον ἀπῆλθεν λυπούμενος· ἦν γὰρ ἔχων κτήματα πολλά.
23 Ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι πλούσιος δυσκόλως εἰσελεύσεται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. 24 πάλιν δὲ λέγω ὑμῖν, εὐκοπώτερόν ἐστιν κάμηλον διὰ τρυπήματος ῥαφίδος διελθεῖν ἢ πλούσιον εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ θεοῦ. 25 ἀκούσαντες δὲ οἱ μαθηταὶ ἐξεπλήσσοντο σφόδρα λέγοντες, Τίς ἄρα δύναται σωθῆναι; 26 ἐμβλέψας δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Παρὰ ἀνθρώποις τοῦτο ἀδύνατόν ἐστιν, παρὰ δὲ θεῷ πάντα δυνατά. 27 Τότε ἀποκριθεὶς ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ, Ἰδοὺ ἡμεῖς ἀφήκαμεν πάντα καὶ ἠκολουθήσαμέν σοι· τί ἄρα ἔσται ἡμῖν; 28 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς, Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ὑμεῖς οἱ ἀκολουθήσαντές μοι ἐν τῇ παλιγγενεσίᾳ, ὅταν καθίσῃ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπὶ θρόνου δόξης αὐτοῦ, καθήσεσθε καὶ ὑμεῖς ἐπὶ δώδεκα θρόνους κρίνοντες τὰς δώδεκα φυλὰς τοῦ Ἰσραήλ. 29 καὶ πᾶς ὅστις ἀφῆκεν οἰκίας ἢ ἀδελφοὺς ἢ ἀδελφὰς ἢ πατέρα ἢ μητέρα ἢ τέκνα ἢ ἀγροὺς ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός μου, ἑκατονταπλασίονα λήμψεται καὶ ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσει. 30 Πολλοὶ δὲ ἔσονται πρῶτοι ἔσχατοι καὶ ἔσχατοι πρῶτοι.
Krie XIX.
1 E streksi, kur𝑒 Dz̆esúi sosi k𝑒tó t𝑒 fola, se u‐nis𝑒 ka Galiléa, e vate te án𝑒t’ e Dz̆uδês𝑒 mbatan𝑒 Dz̆urdánit𝑒,
2 E i van𝑒 pas atîγj𝑒 gjíndet𝑒 goδ𝑒 goδ𝑒, e i s̆𝑒rói atjé.
3 E i u‐kjas𝑒n Farisénj𝑒t𝑒 ts̆𝑒 e kseváli𝑒n, e θos̆𝑒n: N𝑒 mund𝑒 njeríu t𝑒 lé r𝑒nj𝑒 t𝑒 s̆okjen e tîγj𝑒, p𝑒r ts̆𝑒 is̆t is̆t𝑒?
4 E aí u‐p𝑒rgjekj𝑒, e i θa: Ng𝑒 kini sgléδur𝑒, se aí ts̆𝑒 buri njeríun ts̆𝑒 χer𝑒n e par𝑒, e buri mas̆kuχ e fémb𝑒r𝑒?
5 E θa: P𝑒r k𝑒té s̆𝑒rbes𝑒 njeríu kat𝑒 Ié r𝑒nj𝑒 atin, e ê m𝑒n, e kat𝑒 ngjítet𝑒 me grúan e tîγj𝑒, e kat𝑒 jên𝑒 dî vet𝑒 te nj𝑒 mis̆.
6 P𝑒randái ng𝑒 jan𝑒 mê dî, se po nj𝑒 mis̆. Até prâ ts̆𝑒 p𝑒rzíeiti Per𝑒ndía, njeríu le t𝑒 mos e ndânj𝑒.
7 Θon𝑒 atîγj𝑒: P𝑒rts̆é prân Moiséu urδurói t𝑒 jipej libri i t𝑒 ndáj𝑒turit𝑒, e t𝑒 d𝑒rgonej grúaja?
8 Θot atire: Se Moiséu p𝑒r z𝑒mr𝑒n e θât𝑒 tê j𝑒 ju δa θelim𝑒 t𝑒 lé ij𝑒t𝑒 s̆ókjet𝑒 túaj𝑒: po kur𝑒 zû‐fiχ𝑒 jeta ng𝑒 kle as̆tú.
9 E ú θom𝑒 juv𝑒, se aí ts̆𝑒 t𝑒 Ié r𝑒nj𝑒 s̆okjen e tîγj𝑒, n𝑒 ng𝑒 is̆t𝑒 p𝑒r kurv𝑒rî, e martónet𝑒 me njatr𝑒, kurv𝑒rón: e aí ts̆𝑒 merr𝑒 p𝑒r grua até ts̆𝑒 kle l𝑒nn𝑒, kurv𝑒rón.
10 Θon𝑒 atîγj𝑒 dis̆ípuj𝑒t’ e tîγj𝑒: N𝑒 is̆t𝑒 k𝑒s̆tú puna e njeríut𝑒 me t𝑒 s̆okjen, ng𝑒 ê mir𝑒 t𝑒 martúarit.
11 E aí θa atire: Ng𝑒 gjiθ e nd𝑒lgonj𝑒n kt𝑒 t𝑒 fol𝑒, se po atá kúij𝑒 u‐δa.
12 Se jan𝑒 t𝑒 s̆irúam𝑒, ts̆𝑒 as̆tú lên𝑒 ka barku i s𝑒 j𝑒m𝑒s: e jan𝑒 t𝑒 s̆irúam𝑒, ts̆𝑒 klen𝑒 s̆irúar𝑒 ka njérzit𝑒: e jan𝑒 t𝑒 s̆irúam𝑒, ts̆𝑒 u‐s̆irúan atá vet𝑒m paj𝑒 t𝑒 mbretrîs𝑒 t𝑒 kjíeγiavet. Kus̆ mund’ e ndelgonj𝑒 le t’ e ndelgonj𝑒.
13 Aχiérna u‐kjas𝑒n tsa f𝑒mij𝑒, sâ t’ i vûγj𝑒 dúart𝑒 sipr𝑒, e t𝑒 parkalesj𝑒. E dis̆ípuj𝑒t𝑒 i mírrij𝑒n dzarr𝑒.
14 E Dz̆esúi θa atire: Leni f𝑒míj𝑒t𝑒, e mos i mbani t𝑒 vínj𝑒n𝑒 tek’ ú: se e tíria is̆t𝑒 mbretría e kjíeγiavet.
15 E posa ts̆𝑒 i vuri dúart𝑒 sipr𝑒, u‐nis andis̆𝑒.
16 E s̆i nj𝑒 ts̆𝑒 u‐kjas𝑒, e i θa: Mjes̆tr𝑒 i mir𝑒, ts̆𝑒 t𝑒 mir𝑒 ka bunj𝑒 sât𝑒 mund𝑒 kêm𝑒 gjeγ𝑒n e pasosme?
17 E aí i θa: P𝑒rts̆é m𝑒 θua t𝑒 mir𝑒? Nj𝑒 i vet𝑒m is̆t i mir𝑒, Per𝑒ndía. Nai prân do χîs̆ te gjeγa, rúaχj urδurímet𝑒.
18 Θot atîγj𝑒: Ts̆íl𝑒t𝑒? E Dz̆esúi u‐p𝑒rgjekj𝑒: T𝑒 mos vrats̆: T𝑒 mos kurv𝑒rós̆: T𝑒 mos vjeδ𝑒s̆: T𝑒 mos bus̆ mart𝑒rî t𝑒 rrême:
19 Ndêr𝑒 t𝑒t’ at𝑒, e t𝑒t’ é m𝑒, e t𝑒 dúas̆ mir𝑒 gjitonin t𝑒nt𝑒 si vet𝑒χên t𝑒nde.
20 Θot atîγj𝑒 djalis̆ku: Gjiθ𝑒 k𝑒tó s̆𝑒rbise i kam𝑒 rúar𝑒 ts̆𝑒 nd𝑒 t𝑒 rît tim𝑒; ts̆𝑒 m𝑒 lípset𝑒 mê naní?
21 Dz̆esúi θa atîγj𝑒: N𝑒 do jês̆ gjiθ i mir𝑒, jets𝑒, s̆it𝑒 petkun, e jípia t𝑒 vápkj𝑒vet, e kat𝑒 kês̆ kjosm𝑒 nd𝑒 kjíeχ: e vjen𝑒, e vuχe pas meje.
22 E si gjegji djalis̆ku t𝑒 fol𝑒t, u‐nis i χelmúar𝑒: se kis̆ disâ petk𝑒.
23 E Dz̆esúi θa dis̆ípuj𝑒vet tîγj𝑒: P𝑒r v𝑒rtet𝑒 ju θom𝑒, se i kjosmi paχir𝑒 mund𝑒 χînj𝑒 te mbret𝑒ría e kjíeγiavet.
24 E njatr𝑒 χer𝑒 ju θom𝑒: Is̆t𝑒 mê lê t𝑒 s̆konj𝑒 nj𝑒 gamile te nj𝑒 fund𝑒 gjilpé rie, se i b𝑒gati t𝑒 χînj𝑒 te mbret𝑒ría e kjíeγi𝑒s.
25 E si e gjegj𝑒n, dis̆ípuj𝑒t𝑒 θavmáses̆in ndutu, e θ𝑒s̆𝑒n: As̆tú kus̆ mund𝑒 lefteróset𝑒?
26 E Dz̆esúi i v𝑒réiti, e i θa: P𝑒rpara njérz𝑒vet kî ng𝑒 mund𝑒 jêt𝑒: p𝑒rpara Per𝑒ndîs𝑒 gjiθkjis̆𝑒 mund𝑒 jên𝑒.
27 Aχiérna u‐p𝑒rgjekj𝑒 Piétri, e i θa: Ši na lâm𝑒 t𝑒 jes𝑒 gjiθkjis̆𝑒, e jérδ𝑒m𝑒 pas tîj: ts̆𝑒 kat𝑒 kemi na p𝑒randái?
28 E Dz̆esúi θa atire: Me t𝑒 ftet𝑒 ju θom𝑒, se jû, ts̆𝑒 jérδ𝑒t𝑒 pas meje, nd𝑒 jet’ e rê kur𝑒 t’ újet𝑒 i Biri i njeríut𝑒 mb𝑒 θron𝑒 l𝑒vdíe t𝑒 tîγj𝑒, kat’ újiχj𝑒 eδé jû mbi dimb𝑒δiét𝑒 θrone, tue gjikúar𝑒 t𝑒 dimb𝑒δiét𝑒 pjés𝑒t’ e Israélit𝑒.
29 E nganjé , ts̆𝑒 la s̆pîn, ô vγéz𝑒rit𝑒, ô mótrat𝑒, ô atin, ô ê m𝑒n, ô s̆okjen, ô bíj𝑒t𝑒, ô δérat𝑒 paj𝑒 t’ émrit𝑒 tim𝑒, nj𝑒 kjint𝑒 p𝑒r nj𝑒 kat𝑒 márr𝑒nj𝑒, e kat𝑒 tras̆gonj𝑒 gjeγ𝑒n e pasosme.
30 E s̆um𝑒 t𝑒 par𝑒 ka jên𝑒 t𝑒 sprasm𝑒, e t𝑒 sprasm𝑒 t𝑒 par𝑒.