Krie e pesëtë
1 E si pa turmëtë hipi mbi mal, e qëndroi atje, e erdhë tek ai mathitit’ e tij.
2 E si hapi gojënë, i dhidhaks ata, e u thosh.
3 Lum ata që janë të varfërë ndë shpirt, se ature është mbretëria e Qiellvet.
4 Lum ata që qajënë, se ata do të parigorisenë.
5 Lum ata që janë të urtë e të butë, se ata do të qerdhesinë të mirat’ e dheut.
6 Lum ata që kanë u edhe et për të drejtënë, se ata do të ngosenë.
7 Lum ata që eleisinë, se ata do të eleisenë.
8 Lum ata që kanë zëmërë të pastruarë, se ata do të shohënë Perndinë.
9 Lum ata që paqcojënë botënë, se ata do të thuhenë të bijt’ e Perndisë.
10 Lum ata që ndiqenë për të drejtënë, se ature është mbretëria e Qiellvet.
11 Të lumurë jeni kur t’u shajënë juvet njerëzitë, e t’u ndjekënë, e t’u thonë kondrë juvet çdo fjalë të ligë me të rreme sepse doi mua.
12 Gëzouni edhe lumburoni, se paga juaj është shumë ndë Qiell, se ashtu ndoqnë edhe Profitëritë që qenë përpara juvet.
13 Juvet jeni krip’ e dheut. E kur të prishetë kripa, qish mund të kripjë të tjera? Z’vëjen më për tjetër, po të shtihetë jashtë e të shkeletë nga njerëzitë.
14 Ju jeni drit’ e diniasë, s’mun quteti të fshihetë kur është mbë majë të malit.
15 As fotin’ e dhezjënë e e vënë ndënë modh (shinik), po e vënë ndë shamndan, e ndrit mbë gjith’ ata që janë ndë shtëpi.
16 Kështu të llampsjë drita juaj përpara njerëzet, që të shohënë punëratë tuaj të miratë, e të lëvdojënë tatënë tuaj që është ndë Qiell.
17 E mos thoi se erdha të prish Nomnë, a Profitëritë; nuk arçë t’i prish, po t’i dërtoj.
18 Me të vërteta u thom juvet, se ngjera sa të prishetë Qielli edhe dheu, që një jotë, a një qere do të mos prishetë nga Nomi, ngjera sa të bëhenë gjithë.
19 Ai dha që të zgjidhjë një nga këto porsi të vogëla, e të dhidhaksjë njerëzitë kështu, ai do të thuhetë i vogëlë ndë mbretëri të Qiellvet. E ai që të bëjë e të dhidhaksjë, ai do të thuhetë i madh ndë mbretëri të Qiellvet.
20 E u thom juvet, se ndë mos tepëroftë e drejta juaj më tepër se të grammatikovet, e të Farisejet do të mos hini ndë mbretëri të Qiellvet.
21 A digjuatë, se u është thënë së lashtëvet: Mos vraç njeri, se ai që vret, do të jetë fajëtuar ndë Gjuq.
22 E unë u thom juvet, se cilido që zëmëronetë te vëllai tij pa faj, do të jetë fajëtuar ndë Gjuq. Edhe cilido që thotë vëllait së tij: raka (bre ti), do të jetë fajëtuar mb’ata që gjukojënë, edhe cilido që t’i thotë: morè, do të jetë fajëtuar ndë pisë të zjarit.
23 E kur do të bieç dhurëtinë (meshë, a qeri) tënde ndë thisiastirio (ndë qishë) e atje të kujtoneç, se vëllai it ka me ti mëri.
24 Lee atje dhurëtinë tënde mbë thisiastirio (qishë) e ecë më përpara e pajtou me vëllanë tënd, e ahiere si të ktheneç shpjerë dhurëtinë (meshënë, a qerinë) tënde.
25 Pajtohu me hazminë tënd shpejt, ngjera sa je bashkë me të mb’udhë, se mos të apë hazmi nde gjukatësi, e gjukatësi të ep te kopil’ i tij, e viheç ndë hapsanë.
26 Të vërtetënë të thom tij, se nukë do të dalç ateje, ngjera sa t’i paguaç gjithë.
27 Digjuatë që është thënë së lashtëvet: Mos kurvëro.
28 E un’ u thom juvet, se cilido që vështron grua për dëshërim të saj, posikur e kurvëroi atë ndë zëmërë të tij.
29 Nd’është që të skandhalis ti siu it i djathëti, kree atë, e shtjere nga teje, se më mirë është për ti të humbasjë një copë prej teje e të mos vihetë gjithë kurmi it ndë pisë.
30 Edhe ndë të skandhalis ti dora jote e djathëta, pree atë e shtjere nga teje, se më mirë është për ti, të humbasë një copë prej teje e të mos vihetë gjithë kurmi it ndë pisë.
31 Edhe është thënë, se ai që të lërë gruan’ e tij, le t’i apë kartën’ e së ndarit.
32 E un’ u thom juvet, cilido që të ndajë gruan’ e tij vetëmë ndë u kurvëroftë, e bën atë të bënetë kurvë, edhe cilido që të marrë grua që rron burri, e e ka lënë, quhetë kurvjar.
33 Pameta digjuatë, që është thënë ndë të lashtë: Të mos bëç be me të rreme, po të thuaç te Zoti bet’ e tua të vërteta.
34 E un’ u thom juvet, të mos bëji be fareseje, as mbë Qiell, se është Fron i Perndisë.
35 As mbë dhe, se është Fron i këmbëvet së tij, as mbë Ierusalim, se është qutet i mbretit së madh.
36 Të mos bëç as ndë krie tat, se nukë mund të bëç një qime të bardhë a të zezë.
37 Po le të jetë fjala juaj, vërtet, vërtet, a jo, jo. Sepse e tepër’ e këturevet është e së paudhit.
38 Digjuatë që është thënë: Siu për si, e dhëmbi për dhëmb.
39 E unë u thom juvet, të mos i rriji karshi së ligut, po ndë të raftë njeri shuplakë mbë faqe tënde të djathëtë, kthei atij edhe të mëngjërënë.
40 Edhe atij që do të gjukonetë me tij, e të të marrë gunënë, epi edhe këmishënë.
41 Edhe ndë të angarepstë ti njeri një mil’, ecë me atë di.
42 Epi atij që kërkon, edhe nga ai që kërkon të huhetë nga teje, mos kthe krietë mbënjanë.
43 Digjuatë që është thënë: të duaç gjitonë tënd, e hazminë të mos ta duaç.
44 E unë u thom juvet, të doni hazmëritë tuaj, të bekoni ata, që mallëkojënë juvet, të bëni të mirë ature që s’u duanë, edhe të luteni për ata që u ngasënë, edhe u zbojënë juvet.
45 Që të bëneni bijt’ e jatit suaj që është ndë Qiell, se ai ep diellin’ e tij ndë të këqinj, edhe ndë të mirë, edhe shinë e ep ndë të drejtë, edhe ndë të shtrëmbërë.
46 Sepse nd’është që të doni ata që u duanë juvet, s’keni ndonjë pagë. Mos nuk’ e bëjënë atë edhe Tellonëritë?
47 Edhe nd’është që putheni me vëllazër tuaj vetëmë, ç’bëni më tepër? Nukë bëjënë kështu edhe Tellonëritë?
48 Bëhuni adha të teliosurë, sikundr’ është edhe jati juaj i Qiellvet.
Predikimi në mal
1 Kur pa turmat, u ngjit në mal. U ul dhe nxanësit e vet iu avitën. 2 Atëherë hapi gojën dhe i mësonte tue thanë:
3 Lum skamnorët në shpirt,
se e tyne asht mbretnia e qiejve.
4 Lum vajtuesit,
se do të ngushëllohen.
5 Lum të prujtunit,
se do të trashëgojnë tokën.
6 Lu të dishruemit e të rreshkunit për drejtësi,
se do të ngihen.
7 Lum mëshiruesit,
se do të mëshirohen.
8 Lum zemërdëlirët,
se do të shohin Hyun.
9 Lum zejtarët e paqes,
se do të thirren bij të Hyut.
10 Lum të përndjekunit për shkak të drejtësisë,
se e tyne ash mbretnia e qiejve.
11 Lum ju kur t'ju shajnë, t'ju përndjekin e të thonë çdolloj ligësie kuindër jush në rrenë për shkakun tim. 12 Gëzohuni e lumnohuni, se shpërblimi juej asht i madh në qiej. Njësoj i përndoqën edhe profetët para jush.
Kripë e dritë
13 Ju jeni kripa e tokës. Por, nëse kripa çartet, me çka kripet? Nuk duhet asgja, përpos me u hedhë jashtë e me u shkelë prej njerëzve. 14 Ju jeni drita e botës. Nuk mund të fshihet një qytet i vumë në maje një mali. 15 Askush nuk ndez një kandil e mandej e ven nën magje, por përmbi dritëmbartëse, që të shndrisë të gjithë ata që gjenden në shtëpi. 16 Njësoj do të vezullojë drita juej faqe njerëzve, që të vërejnë veprat tueja të bukura e të lëvdojnë Atin tuej në qiej.
Ligji e profetët
17 «Mos pandehni që erdha për me zhba ligjin apo profetët. Nuk erdha për me zhba, por me plotësue. 18 Vërtet po ju them, derisa të zhduken qielli e toka, asnjë jotë e asnjë pikësim nuk do të zhduken prej ligjit, pa u krye gjithçka. 19 Prandaj, nëse dikush zhban një ma të voglin prej këtyne ligjeve dhe i mëson njerëzit poashtu, do të quhet ma i vogli në mbretninë e qiejve. Por, kushdo që i zbaton dhe i mëson, do të quhet i madh në mbretninë e qiejve. 20 Se unë po ju them: nëse drejtësia juej nuk asht ma e madhe se ajo shkrojësve e të farisejve, nuk hyni në mbretninë e qiejve».
21 «Keni ndëgjue se u ash thanë të lashtëve: mos vrit . Kush vret do të jetë i pandehun në gjyq. 22 Por unë po ju them: kushdo idhnohet me vëllanë e vet i takon me dalë në gjyq. Ai që i thotë vëllait "i çmendun", i takon me dalë para sinedrit. Ai që thotë "i marrë" i takon me u hedhë në Gehenën e zjarrtë. 23 Nëse e paraqet kushtimin tand mbi altar, dhe aty të bie ndërmend se vëllai yt ka diçka kundër teje, 24 lene aty dhuratë tande, para altarit, e shko. Së pari pajtohu me vëllanë tand e atëherë eja e paraqit kushtimin. 25 Banu i mirëkuptueshëm me kundërshtarin tand shpejt, derisa të jesh në udhë me të, që kundërshtari të mos të dorëzojë te gjykatësi, gjykatësi te roja e të hidhesh në burg. 26 Vërtet po të them, nuk do të dalësh prej andej deri sa të japësh qindarkën e fundit».
Epshi dhe pastërtia
27 «Keni ndigjue se ka qenë thanë: mos u lavir . 28 Por unë po ju them: kush e shikon një grue me synimin me e dëshirue, asht lavirë me të në zemrën e vet. 29 Nëse syni i djathtë të bahet pengesë, nxirre e flake prej teje. Të volit me humbë një gjymtyrë, e mos me t'u hedhë tanë trupi në Gehenë. 30 E nëse dora jopte e djathtë të bahet pengesë, këpute e flake prej teje. Të volit me humbë një gjymtyrë e mos me t'u hedhë tanë trupi në gehenë».
Ndamja
31 «Ka qenë thanë: kush lëshon gruen, t'i japë dëshminë e ndamjes . 32 Por unë po ju them: kushdo që e lëshon gruen e vet, përveç rastit të kurvnimit, e shtyn me u lavirë, dhe, kushdo që martohet me një të lëshueme, laviret».
Betimi
33 «Prap, keni ndëgjue se u asht thanë të lashtëve: mos e the benë , por jepi Zotit çka je betue me i dhanë . 34 Por unë po ju them: mos u betoni fare, as për qiell, se asht froni i Hyut, 35 as për tokë, se asht mbështetësja e kambëve të tij, as për Jerusalemin, se asht qyteti i mbretit të madh. 36 Mos ban be as për kryet tand, se nuk ke mundësi as me zbardhë apo me nxi një fije floku. 37 Të folunit tuej të jetë "Po, po; "jo, jo". Çka asht përtej kësaj asht prej të ligut».
Hakmarrja
38 «Keni ndigjue se ka qenë thanë: sy për sy e dhamb për dhamb . 39 Por unë po ju them: mos iu kundërvini të ligut, por atij që të gjuen në faqen e djathtë, ktheja edhe tjetrën. 40 Atij që don me të hedhë në gjyq për me të marrë këmishën, falja edhe gunën. 41 Atij që të detyron me ecë një milje, ec dy milje me të. 42 Atij që të lyp, jepi. Atij që dëshiron hua prej teje, mos ia moho».
Armiqtë
43 «Keni ndëgjue se ka qenë thanë: dueje të afërmin dhe urreje armikun. 44 Por unë po ju them: duejini armiqtë tuej e lutuni për përndjekësit tuej, 45 që të baheni bij të Atit tuej, që asht në qiej, se ai e nalton diellin e tij mbi të ligj e mbi të mirë dhe e lëshon shiun mbi të drejtë e të padrejtë. 46 Nëse doni ata që ju duen, çfarë shpërblimi ju takon? A nuk bajnë të njajtën gja edhe tagrambledhësit? 47 E nëse përshëndetni vetëm vëllaznit tuej, çka bani ma shumë? A nu bajnë të njajtën gja edhe kombet? 48 Prandaj, jini të përkryem, sikurse asht i përkryem Ati juej qiellor».