1 Videns autem turbas ascendit in montem
et cum sedisset accesserunt ad eum discipuli eius
2 Et aperiens os suum docebat eos dicens
3 beati pauperes spiritu quoniam ipsorum est regnum caelorum
4 Beati mites quoniam ipsi possidebunt terram
5 Beati qui lugent quoniam ipsi consolabuntur
6 Beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam quoniam ipsi saturabuntur
7 Beati misericordes quia ipsi misericordiam
consequentur
8 beati mundo corde quoniam ipsi Deum videbunt
9 beati pacifici quoniam filii Dei vocabuntur
10 beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam
quoniam ipsorum est regnum caelorum
11 Beati estis cum maledixerint vobis
et persecuti vos fuerint
et dixerint omne malum adversum vos
mentientes propter me
12 gaudete et exultate quoniam merces vestra copiosa est in caelis
sic enim persecuti sunt prophetas qui fuerunt ante vos
13 Vos estis sal terrae
quod si sal evanuerit in quo sallietur
ad nihilum valet ultra nisi ut mittatur foras
et conculcetur ab hominibus
14 Vos estis lux mundi
non potest civitas abscondi supra montem posita
15 neque accendunt lucernam et ponunt eam sub modio
sed super candelabrum
ut luceat omnibus qui in domo sunt
16 sic luceat lux vestra coram hominibus
ut videant vestra bona opera
et glorificent Patrem vestrum qui in caelis est
17 Nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas
non veni solvere sed adimplere
18 Amen quippe dico vobis
donec transeat caelum et terra
iota unum aut unus apex non praeteribit a lege donec omnia fiant
19 Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis
et docuerit sic homines
minimus vocabitur in regno caelorum
qui autem fecerit et docuerit
hic magnus vocabitur in regno caelorum
20 dico enim vobis quia nisi abundaverit iustitia vestra
plus quam scribarum et Pharisaeorum
non intrabitis in regnum caelorum
21 audistis quia dictum est antiquis non occides
qui autem occiderit reus erit iudicio
22 ego autem dico vobis
quia omnis qui irascitur fratri suo reus erit iudicio
qui autem dixerit fratri suo racha reus erit concilio
qui autem dixerit fatue reus erit gehennae ignis
23 si ergo offeres munus tuum ad altare
et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te
24 relinque ibi munus tuum ante altare
et vade prius reconciliare fratri tuo
et tunc veniens offers munus tuum
25 Esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo
ne forte tradat te adversarius iudici
et iudex tradat te ministro et in carcerem mittaris
26 amen dico tibi non exies inde donec reddas novissimum quadrantem
27 Audistis quia dictum est antiquis non moechaberis
28 ego autem dico vobis
quoniam omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam
iam moechatus est eam in corde suo
29 quod si oculus tuus dexter scandalizat te erue eum et proice abs te
expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum
quam totum corpus tuum mittatur in gehennam
30 et si dextera manus tua scandalizat te abscide eam et proice abs te
expedit tibi ut pereat unum membrorum tuorum
quam totum corpus tuum eat in gehennam
31 dictum est autem
quicumque dimiserit uxorem suam det illi libellum repudii
32 ego autem dico vobis
quia omnis qui dimiserit uxorem suam excepta fornicationis causa
facit eam moechari
et qui dimissam duxerit adulterat
33 iterum audistis quia dictum est antiquis non peierabis
reddes autem Domino iuramenta tua
34 ego autem dico vobis non iurare omnino
neque per caelum quia thronus Dei est
35 neque per terram quia scabillum est pedum eius
neque per Hierosolymam quia civitas est magni Regis
36 neque per caput tuum iuraveris
quia non potes unum capillum album facere aut nigrum
37 sit autem sermo vester est est non non
quod autem his abundantius est a malo est
38 audistis quia dictum est
oculum pro oculo et dentem pro dente
39 ego autem dico vobis non resistere malo
Sed si quis te percusserit in dextera maxilla tua
praebe illi et alteram
40 et ei qui vult tecum iudicio contendere et tunicam tuam
tollere
remitte ei et pallium
41 Et quicumque te angariaverit mille passus
vade cum illo alia duo
42 qui petit a te da ei et volenti mutuari a te ne avertaris
43 audistis quia dictum est
diliges proximum tuum et odio habebis inimicum tuum
44 Ego autem dico vobis
diligite inimicos vestros benefacite his qui oderunt vos
et orate pro persequentibus et calumniantibus vos
45 ut sitis filii Patris vestri qui in caelis est
qui solem suum oriri facit super bonos et malos
et pluit super iustos et iniustos
46 Si enim diligatis eos qui vos diligunt
quam mercedem habebitis
nonne et publicani hoc faciunt
47 et si salutaveritis fratres vestros tantum quid amplius facitis
nonne et ethnici hoc faciunt
48 estote ergo vos perfecti sicut et Pater vester caelestis perfectus est
1 E Jeԑu tui paa haλk, hypi permì gni mal, e massì u ull, ju affruene atii discèpuit e vet,
2 E tui cil gojen e vet msote atà, tui thanun:
3 T’ lum t’ vorfnit e scpirtit: psè e atyne âsct reɣnia e cièλvet.
4 T’ lum t’ butit: psè atà kan me ԑotnuem dheen.
5 T’ lum atà, ci kiain: psè atà kan me ken t’ nguscλuem.
6 T’ lum atà, ci kan ûû, e et s’ dreits: psè atà kan me ken nghîîmun.
7 T’ lum t’ miscrierscmit: psè atà kan me gièt miscrier.
8 T’ lum t’ dliirt n’ ԑemer: psè atà kan me paa Tenԑòn.
9 T’ lum t’ pact: psè kan me ken thirrun t’ biit e Tenԑòt.
10 T’ lum atà, ci jan t’ munnuem per t’ dreiten: psè e atyne âsct reɣnia e cièλvet.
11 T’ lum ju kuur t’ jeni prei nièrԑsc t’ maλkuem, e kuur t’ jeni ju t’ perԑânun, e kuur t’ u thohen kunra juve t’ gith t’ kccët, tui rrêêitun per pun tem:
12 Gheԑòhëni, e nguscλòhëni, psè paghimi e jui âsct fort e madh n’ cièλ: psè ksctù jan ken perԑânun profetet, ci iscin ken perpara juvet.
13 Ju jeni krypa e dheut. N’ u prisct krypa, n’ se e döte krypet? Per asgiââ mââ s’ vièn, vec se meu citt jasct, e meu sckeλun prei nierԑsc.
14 Ju jeni drita e scèkuλit. Sceheri nuk munnet meu fsceh vûûeme permì mal.
15 As neԑin kanilin, e vêên atè nnen scek, por permì sciaλdàn, aboλà ci t’ bâi drit t’ gith atyne, ci jan n’ scpii.
16 Ksctù let scnris drita e jui perpara nierԑsc: ci t’ sciòffin vepra t’ mirat tuja, e t’ levdoin Baben tui, ci âsct n’ cièλt.
17 Mos kuitoni ci une t’ jeem ardhun me ԑghidh ligen, o profetet: nuk erdha me ԑghidh, por me musc.
18 Per t’ vertèt po ju tham; deri saa ci nuk t’ sckon cièλa e dhee, nuk kaa me raa as gni jota, as gni pik prei liget, deri t’ githat t’ jeen mùsciun.
19 Kusc do praa ci kaa me ciàrt gnenin prei kssòsc urdhnime mââ t’ voghla, e ksctù kaa me msue nierԑt, mââ i voghel kaa meu ken thirrun n’ reɣnii t’ cièλvet: por ai ci t’ keet bââ e msue, ky kaa meu thirr i madh n’ reɣnii t’ cièλvet.
20 Psè une po ju tham, se n’ mos tepëròft e dreita jui mââ teper se ajò t’ Sckribvet e t’ Fariseivet, s’ keni me hîî n’ reɣnii t’ cièλvet.
21 Keni nnie ci âsct thanun t’ moccvet: Mos vraa: e kusc do t’ keet vraa, kaa me ken faituer n’ giỳg.
22 E une po tham juve: ci gith‐kusc t’ idhnohet me vλaan e vet, kaa me ken faituer n’ giỳg. E kusc t’ keet than vλaut e vet, raca: kaa me ken faituer n’ kuvèn. E kusc do t’ keet than, i mârr: kaa me ken faituer i ԑiàrmit t’ ferrit.
23 N’ kiòfsc praa per me fall dhuntiin tânne n’ lteer, e atỳ t’ bie nner menn se vλau jyt kaa nnoi senn kunra teje:
24 Lêê atỳ dhuntiin tânne perpara lterit, e scko mas‐pari meu paitue me vλaan tân: e athèr tui kthye falle dhuntiin tânne.
25 Nnerècciu scpeit me kunnersctarin tânne saa jee n’ rugh me tè: ci per t’ këccen tânne mos t’ sctii kunnersctari n’ dor t’ giygtarit, e giygtari me t’ dhanun n’ dor t’ scerbetorit: e me t’ sctii haps.
26 Per t’ vertèt po ti tham tyy, nuk kee me dall prei knei, deri saa t’ apisc mââ t’ mbramen aster.
27 Keni nnie se âsct thanun t’ moccvet: Mos kurvnò.
28 E une po tham juve: se kusc do t’ kciỳren gruen per me lakmue atè, n’ ԑemer t’ vet kaa kurvnue me tè.
29 Se psè syni jyt i diàthti t’ dhasct tyy sckanuλ, zirre atè, e citte largh prei tejet: psè âsct mââ mir per tyy me bièrr gnenen piess e korpit tyt, se tetân korpin tândin me e cittun n’ gehenèm.
30 E se dora jote e diàthta t’ nep tyy sckanuλ, këpute atò, e citte largh prei tejet: psè âsct mââ mir per tyy me bièrr gnenen piess e korpit tyt, se me sckue tetân korpin tândin n’ gehenèm.
31 E âsct thanun: Kusc do ci kaa me lsciue gruen e vet, t’ apisc assai letren e t’ lsciuemit.
32 E une po tham juve: Gith‐kusc do t’ keet lsciuem gruen e vet, vec se per kurvnii, bân atò me kurvnue: e kusc do t’ keet marr gruen e lsciueme, kurvnòn.
33 Perserii keni nnie se âsct thanun t’ moccvet: S’ kee me bââ bee rrêêscme: e kee me nkthye Ԑotit beet t’ tua.
34 E une po ju tham, mos me bââ been kursesì, as per cièλ, psè âsct selia e Tenԑòt:
35 As per dhee, psè âsct sckâmi i kâmvet tii: as per Jeruԑalèm, psè âsct sceheri t’ madhit krail:
36 As kee me bââ been per krye tat, psè nuk munnesc me bââ gni ciyme t’ bardh, as t’ ԑeԑ.
37 E fiàla jui kiòft, po, po: jò, jò: por scka âsct mâa teper prei kssòsc, âsct prei s’ këcc.
38 Keni nnie se âsct thanun: Syy per syy, e dhâm per dhâm.
39 E une po ju tham, mos me cinnrue s’ këccës: e se nnogni kaa me t’ rrah n’ facie t’ diàtht, sièλia atii edhè tiètren.
40 E atii, ci do meu kap me tyy n’ giỳg, e me t’ hièk petkun tânne, lscioja atii edhè biniscin.
41 E kusc do me t’ marr angarii per gni happa, sckò me tè edhè dyy tieer.
42 E kusc lyp prei teje, epi: e atii ci do me uhaìt prei teje, mos u largò.
43 Keni nnie ci âsct than: Kee me dasct sciòccin tândin, e kee me pass inaat anmikut tyt.
44 E une po tham juve: Doni anmìct tai, bâni mir atyne, ci ju kan inaat: e lutnju per atà, ci po ju ndièkin, e ci po ju scpifen:
45 Aboλà ci t’ jeni biit e Babs tui, ci âsct n’ cièλ: ci bân me dall diλin e vet permì t’ mirt e t’ kcciit: e lsciòn sciin permì t’ dreitit e t’ paa‐dreitit.
46 E n’ dacci ju atà, ci duun ju, cfar paghìm keni me pass ju? e as edhè publikanet bâin ktè?
47 E n’ u perscendetsci ju saλde me vλaԑen tai, scka bâni mââ sciùm prei tièrsc? e as edhè gentilet bâin ktè?
48 T’ jeni praa ju t’ plott, sikursè âsct i plott Baba jui i cièλs.