1 quomodo nix aestate et pluvia in messe
sic indecens est stulto gloria
2 sicut avis ad alia
transvolans
et passer quolibet vadens
sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet
3 flagellum equo et camus asino et virga dorso inprudentium
4 ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam
ne efficiaris ei similis
5 responde stulto iuxta stultitiam suam
ne sibi sapiens esse videatur
6 claudus pedibus et iniquitatem bibens
qui mittit verba per nuntium stultum
7 quomodo pulchras frustra habet claudus tibias
sic indecens est in ore stultorum parabola
8 sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii
ita qui tribuit insipienti honorem
9 quomodo si spina nascatur in manu temulenti
sic parabola in ore stultorum
10 iudicium determinat causas
et qui inponit stulto silentium iras mitigat
11 sicut canis qui revertitur ad vomitum suum
sic inprudens qui iterat stultitiam suam
12 vidisti hominem sapientem sibi videri
magis illo spem habebit stultus
13 dicit piger leaena in via leo in itineribus
14 sicut ostium vertitur in cardine suo
ita piger in lectulo suo
15 abscondit piger manus sub ascellas suas
et laborat si ad os suum eas converterit
16 sapientior sibi piger videtur
septem viris loquentibus sententias
17 sicut qui adprehendit auribus canem
sic qui transit et inpatiens
commiscetur rixae alterius
18 sicut noxius est qui mittit lanceas et sagittas et mortem
19 sic vir qui fraudulenter nocet amico suo
et cum fuerit deprehensus dicit ludens feci
20 cum defecerint ligna extinguetur ignis
et susurrone subtracto iurgia conquiescunt
21 sicut carbones ad prunam et ligna ad ignem
sic homo iracundus suscitat rixas
22 verba susurronis quasi simplicia
et ipsa perveniunt ad intima ventris
23 quomodo si argento sordido ornare velis vas
fictile
sic labia tumentia cum pessimo corde sociata
24 labiis suis intellegitur inimicus cum in corde tractaverit dolos
25 quando submiserit vocem suam ne credideris ei
quoniam septem nequitiae sunt in corde illius
26 qui operit odium fraudulenter revelabitur malitia eius in concilio
27 qui fodit foveam incidet in eam
et qui volvit lapidem revertetur ad eum
28 lingua fallax non amat veritatem et os lubricum operatur ruinas
1 ὥσπερ δρόσος ἐν ἀμήτῳ καὶ ὥσπερ ὑετὸς ἐν θέρει,
οὕτως οὐκ ἔστιν ἄφρονι τιμή.
2 ὥσπερ ὄρνεα πέταται καὶ στρουθοί,
οὕτως ἀρὰ ματαία οὐκ ἐπελεύσεται οὐδενί.
3 ὥσπερ μάστιξ ἵππῳ καὶ κέντρον ὄνῳ,
οὕτως ῥάβδος ἔθνει παρανόμῳ.
4 μὴ ἀποκρίνου ἄφρονι πρὸς τὴν ἐκείνου ἀφροσύνην,
ἵνα μὴ ὅμοιος γένῃ αὐτῷ·
5 ἀλλὰ ἀποκρίνου ἄφρονι κατὰ τὴν ἀφροσύνην αὐτοῦ,
ἵνα μὴ φαίνηται σοφὸς παρ᾽ ἑαυτῷ.
6 ἐκ τῶν ἑαυτοῦ ποδῶν ὄνειδος πίεται
ὁ ἀποστείλας δι᾽ ἀγγέλου ἄφρονος λόγον.
7 ἀφελοῦ πορείαν σκελῶν
καὶ παροιμίαν ἐκ στόματος ἀφρόνων.
8 ὃς ἀποδεσμεύει λίθον ἐν σφενδόνῃ,
ὅμοιός ἐστιν τῷ διδόντι ἄφρονι δόξαν.
9 ἄκανθαι φύονται ἐν χειρὶ τοῦ μεθύσου,
δουλεία δὲ ἐν χειρὶ τῶν ἀφρόνων.
10 πολλὰ χειμάζεται πᾶσα σὰρξ ἀφρόνων·
συντρίβεται γὰρ ἡ ἔκστασις αὐτῶν.
11 ὥσπερ κύων ὅταν ἐπέλθῃ ἐπὶ τὸν ἑαυτοῦ ἔμετον καὶ μισητὸς γένηται,
οὕτως ἄφρων τῇ ἑαυτοῦ κακίᾳ ἀναστρέψας ἐπὶ τὴν ἑαυτοῦ ἁμαρτίαν.
11a ἔστιν αἰσχύνη ἐπάγουσα ἁμαρτίαν,
καὶ ἔστιν αἰσχύνη δόξα καὶ χάρις.
12 εἶδον ἄνδρα δόξαντα παρ᾽ ἑαυτῷ σοφὸν εἶναι,
ἐλπίδα μέντοι ἔσχεν μᾶλλον ἄφρων αὐτοῦ.
13 λέγει ὀκνηρὸς ἀποστελλόμενος εἰς ὁδόν
Λέων ἐν ταῖς ὁδοῖς.
14 ὥσπερ θύρα στρέφεται ἐπὶ τοῦ στρόφιγγος,
οὕτως ὀκνηρὸς ἐπὶ τῆς κλίνης αὐτοῦ.
15 κρύψας ὀκνηρὸς τὴν χεῖρα ἐν τῷ κόλπῳ αὐτοῦ
οὐ δυνήσεται ἐπενεγκεῖν ἐπὶ τὸ στόμα.
16 σοφώτερος ἑαυτῷ ὀκνηρὸς φαίνεται
τοῦ ἐν πλησμονῇ ἀποκομίζοντος ἀγγελίαν.
17 ὥσπερ ὁ κρατῶν κέρκου κυνός,
οὕτως ὁ προεστὼς ἀλλοτρίας κρίσεως.
18 ὥσπερ οἱ ἰώμενοι προβάλλουσιν λόγους εἰς ἀνθρώπους,
ὁ δὲ ἀπαντήσας τῷ λόγῳ πρῶτος ὑποσκελισθήσεται,
19 οὕτως πάντες οἱ ἐνεδρεύοντες τοὺς ἑαυτῶν φίλους,
ὅταν δὲ φωραθῶσιν, λέγουσιν ὅτι Παίζων ἔπραξα.
20 ἐν πολλοῖς ξύλοις θάλλει πῦρ,
ὅπου δὲ οὐκ ἔστιν δίθυμος, ἡσυχάζει μάχη.
21 ἐσχάρα ἄνθραξιν καὶ ξύλα πυρί,
ἀνὴρ δὲ λοίδορος εἰς ταραχὴν μάχης.
22 λόγοι κερκώπων μαλακοί,
οὗτοι δὲ τύπτουσιν εἰς ταμιεῖα σπλάγχνων.
23 ἀργύριον διδόμενον μετὰ δόλου ὥσπερ ὄστρακον ἡγητέον.
χείλη λεῖα καρδίαν καλύπτει λυπηράν.
24 χείλεσιν πάντα ἐπινεύει ἀποκλαιόμενος ἐχθρός,
ἐν δὲ τῇ καρδίᾳ τεκταίνεται δόλους·
25 ἐάν σου δέηται ὁ ἐχθρὸς μεγάλῃ τῇ φωνῇ, μὴ πεισθῇς·
ἑπτὰ γάρ εἰσιν πονηρίαι ἐν τῇ ψυχῇ αὐτοῦ.
26 ὁ κρύπτων ἔχθραν συνίστησιν δόλον,
ἐκκαλύπτει δὲ τὰς ἑαυτοῦ ἁμαρτίας εὔγνωστος ἐν συνεδρίοις.
27 ὁ ὀρύσσων βόθρον τῷ πλησίον ἐμπεσεῖται εἰς αὐτόν,
ὁ δὲ κυλίων λίθον ἐφ᾽ ἑαυτὸν κυλίει.
28 γλῶσσα ψευδὴς μισεῖ ἀλήθειαν,
στόμα δὲ ἄστεγον ποιεῖ ἀκαταστασίας.