1 ne aemuleris viros malos nec desideres esse cum eis
2 quia rapinas meditatur mens eorum
et fraudes labia eorum loquuntur
3 sapientia aedificabitur domus et prudentia roborabitur
4 in doctrina replebuntur cellaria
universa substantia pretiosa et pulcherrima
5 vir sapiens et fortis est et vir doctus robustus et validus
6 quia cum dispositione initur bellum
et erit salus ubi multa consilia sunt
7 excelsa stulto sapientia in porta non aperiet os suum
8 qui cogitat malefacere stultus vocabitur
9 cogitatio stulti peccatum est
et abominatio hominum detractor
10 si desperaveris lassus in die angustiae inminuetur fortitudo tua
11 erue eos qui ducuntur ad mortem
et qui trahuntur ad interitum liberare ne cesses
12 si dixeris vires non suppetunt
qui inspector est cordis ipse intellegit
et servatorem animae tuae nihil fallit
reddetque homini iuxta opera sua
13 comede fili mi mel quia bonum est
et favum dulcissimum gutturi tuo
14 sic et doctrina sapientiae animae tuae
quam cum inveneris habebis in novissimis
et spes tua non peribit
15 ne insidieris et quaeras impietatem in domo iusti
neque vastes requiem eius
16 septies enim cadet iustus et resurget
impii autem corruent in malum
17 cum ceciderit inimicus tuus ne gaudeas
et in ruina eius ne exultet cor tuum
18 ne forte videat Dominus et displiceat ei
et auferat ab eo iram suam
19 ne contendas cum pessimis nec aemuleris impios
20 quoniam non habent futurorum spem mali
et lucerna impiorum extinguetur
21 time Dominum fili mi et regem
et cum detractoribus non commiscearis
22 quoniam repente consurget perditio eorum
et ruinam utriusque quis novit
23 haec quoque sapientibus
Cognoscere personam in iudicio non est bonum
24 qui dicit impio iustus es
maledicent ei populi et detestabuntur eum
tribus
25 qui arguunt laudabuntur et super ipsos veniet benedictio
26 labia deosculabitur qui recta verba respondet
27 praepara foris opus tuum et diligenter exerce agrum tuum
ut postea aedifices domum tuam
28 ne sis testis frustra contra proximum tuum
nec lactes quemquam labiis tuis
29 ne dicas quomodo fecit mihi sic faciam ei
reddam unicuique secundum opus suum
30 per agrum hominis pigri transivi et per vineam viri stulti
31 et ecce totum repleverant urticae
operuerant superficiem eius spinae
et maceria lapidum destructa erat
32 quod cum vidissem posui in corde meo
et exemplo didici disciplinam
33 parum inquam dormies modicum dormitabis
pauxillum manus conseres ut
quiescas
34 et veniet quasi cursor egestas tua
et mendicitas quasi vir armatus
1 Mos u ki (zëli) njerëzet liq, as mos dëshëro të jesh bashkë me ata,
2 sepse zemëra e atyreve shkon ndër mënt shtrëngim, edhe buzët’ e atyre flasënë punë të këqia.
3 Me anë të diturisë ndërtonetë shtëpia, edhe me anë të urtësisë forconetë.
4 Edhe me anë të mëndëjesë do të mbushenë thesarëtë me ç’do gjë të paçimuarë e të gëzuarshime.
5 Njeriu i mënçim ka forcë, edhe njeriu i urtë shton fuqinë.
6 Sepse me anë të këshillevet mënçëme do të bëjsh luftënë tënde; edhe nga shumica e këshillëset (vien) shpëtimi.
7 Dituria (është) fort e lartë për të marrinë, nukë do të hapë golën’ e ti ndë portët.
8 Ay që shkon ndër mënt të bënjë keq, do të kluhetë keq-bërës.
9 Mendimi i marrëzisë (është) fal; edhe përqeshësi (ësht’) i ndohëtë ndër njerëzit.
10 Ndë të raftë të hollëtë ndë ditë të keqe, fuqia jote (qënëka) e vogëlë.
11 Shpëto ata që hiqenë për të vrarë, edhe mos u mërgo nga ata që janë gati për të therë.
12 Ndë thënç: Na neve tek nukë dimë këtë, a nuk’ e di ay që peshon zemëratë? Edhe ay që ruan shpirtinë tënt, edhe i ep gjithësecilit pas punëravet ati, (a nuk) e di?
13 Biri im, ha mialtë, sepse (ësht’) e mirë, edhe hojë mialte, (sepse ësht’) e ëmbëlë ndë qiellëzët tënde;
14 të këtillë (do të jetë) të kupëtuarët’ e diturisë ndë shpirt tënt; kur të gjenjsh (atë), atëherë do të marrsh shpagim, edhe shpëresa jote nukë do të këputetë.
15 Mos ngrih kurth, o i paudhë, atie ku rri i dreiti; mos trazo vëndin’ e të prëjturit ati,
16 sepse i dreiti rrëzonetë shtatë herë, edhe ngrihetë, po të paudhëtë do të bienë ndë humbëje.
17 Mos u gëzo ndë të rrëzuarët të arëmikut tënt, edhe le të mos gëzonetë zemëra jote ndë të shkarët t’ ati,
18 se mos shohë Zoti, e i duket’ e keqe ndër sy t’ ati, e kthen zemërimin’ e ti mbi atë.
19 Mos të duketë e ligë ndër sy për njerëzit’ e liq, as mos u ki zëli të paudhëvet,
20 sepse i ligu nukë do të ketë funt (të mirë), kandilëj’ e të paudhëvet do të shuhetë.
21 Biri im, ki frikë Zotit edhe mbëretit, (edhe) mos u përziej me ata që ngrenë krye,
22 sepse e liga e atyre do t’ua harinjë papandehurë; edhe kush e di prishëjen’ e atyre të dyve?
23 Edhe këto (punë) janë për të diturit. Të mbajturit’ anë ndë gjyq nuk’ është të mirë.
24 Atë që i thotë të paudhit: Je i dreitë, këtë gjëndëjetë do t’e mallëkonjënë, edhe kombetë do t’i kenë të ndohëtë,
25 po ndër ata që e qërtonjënë do të jetë hirë, edhe urimi i të mirëvet do të vinjë mbi ata.
26 Kush përgjegjetë fialë të dreita, puth buzëtë.
27 Ndreq punënë tënde jashtë, edhe bën-e gati për vetëhenë tënde nd’ arët, edhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.
28 Mos u bën deshmitar i paudhë kundrë t’afërmit tënt, as mos gënjej me buzët’ e tua.
29 Mos thuash: Sikundrë më bëri mua, kështu do t’i bënj ati, do t’ja shpaguanj njeriut pas punës’ ati.
30 Shkonjam ndëpër arë të purtesësit, edhe ndëpër vështë t’ati që s’ka mënt,
31 edhe na tek kishinë mbirë gjëmba kudo: hithësat’ i kishinë mbuluarë faqenë, edhe muri i gurtë ishte rrëzuarë.
32 Atëherë unë tuke vënë re, u menduash ndë zemërët t’ime: pashë, (edhe) xura.
33 Tuke fjetur’ (edhe) pak, tuke marr’ (edhe) pak gjumë, tuke mpshtiellë duartë ndë gjumët,
34 vien vobezia jote posi këmbësuar i shpejtë, edhe nevola jote posi burr i armatosurë.