1 fili mi si spoponderis pro amico tuo
defixisti apud extraneum manum tuam
2 inlaqueatus es verbis oris tui et captus propriis sermonibus
3 fac ergo quod dico fili mi et temet ipsum libera
quia incidisti in manu proximi tui
discurre festina suscita amicum tuum
4 ne dederis somnum oculis tuis nec dormitent palpebrae tuae
5 eruere quasi dammula de manu
et quasi avis de insidiis aucupis
6 vade ad formicam o piger et considera vias eius
et disce sapientiam
7 quae cum non habeat ducem nec praeceptorem nec principem
8 parat aestate cibum sibi
et congregat in messe quod comedat
9 usquequo piger dormis quando consurges ex somno tuo
10 paululum dormies paululum dormitabis
paululum conseres manus ut dormias
11 et veniet tibi quasi viator egestas
et pauperies quasi vir armatus
12 homo apostata vir inutilis graditur ore perverso
13 annuit oculis terit pede digito loquitur
14 pravo corde machinatur malum
et in omni tempore iurgia seminat
15 huic extemplo veniet perditio sua
et subito conteretur nec habebit ultra medicinam
16 sex sunt quae odit Dominus et septimum detestatur anima eius
17 oculos sublimes linguam mendacem
manus effundentes innoxium sanguinem
18 cor machinans cogitationes pessimas
pedes veloces ad currendum in malum
19 proferentem mendacia testem fallacem
et eum qui seminat inter fratres discordias
20 conserva fili mi praecepta patris tui
et ne dimittas legem matris tuae
21 liga ea in corde tuo iugiter et circumda gutturi tuo
22 cum ambulaveris gradiantur tecum
cum dormieris custodiant te et evigilans loquere cum eis
23 quia mandatum lucerna est et lex lux
et via vitae increpatio disciplinae
24 ut custodiant te a muliere mala
et a blanda lingua extraneae
25 non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum
nec capiaris nutibus illius
26 pretium enim scorti vix unius est panis
mulier autem viri pretiosam animam capit
27 numquid abscondere potest homo ignem in sinu suo
ut vestimenta illius non ardeant
28 aut ambulare super prunas
et non conburentur plantae eius
29 sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui
non erit mundus cum tetigerit eam
30 non grandis est culpae cum quis furatus fuerit
furatur enim ut esurientem impleat animam
31 deprehensus quoque reddet septuplum
et omnem substantiam domus suae tradet
32 qui autem adulter est propter cordis inopiam perdet animam suam
33 turpitudinem et ignominiam congregat sibi
et obprobrium illius non delebitur
34 quia zelus et furor viri non parcet in die vindictae
35 nec adquiescet cuiusquam precibus
nec suscipiet pro redemptione dona plurima
Mbi dorëzaninë
1 Biri im, nëse ke hyrë dorëzanë për mikun tënd,
nëse ke dhënë dorën për një të huaj,
2 fjalët e gojës sate të kanë zënë në grackë
e je i kapur për fjale.
3 Atëherë, biri im, ja si do të bësh për t'u çliruar,
pasi ke rënë në dorë të mikut tënd:
shko, përulu para tij e prishja qetësinë.
4 Mos vër gjumë në sy,
as mos u jep prehje qepallave të tua.
5 Çlirohu porsi sorkadhja nga laku,
si zogu nga dora e gjahtarit.
Përtaci dhe milingona
6 Shko, o përtac, e shih milingonën,
shiko si vepron ajo e bëhu i urtë.
7 Ajo nuk ka as epror,
as mbikëqyrës, as pronar,
8 por verës bën gati ushqimin e vet
e, kur vijnë të korrat, mbledh hajen e vet.
9 Deri kur, o përtac, do të rrish shtrirë?
Kur do të çohesh nga gjumi?
10 Pak gjumë e pak dremitje,
pak duarkryq për të pushuar,
11 e ashtu vjen skamja, si endacak,
e varfëria si një shqytar.
I marri
12 Njeriu i pavlerë e burri i prapë
endet gojëçartur,
13 picërron sytë, përplas këmbët
e flet me gishta.
14 Në zemër mbart ligësi,
sheston përherë të keqen
e mbjell ndasi.
15 Ndaj befas do e zërë e zeza,
papandehur do të bjerë pa gjetur shërim.
Shtatë neveritë
16 Gjashtë gjëra urren Zoti,
madje shtatë i neveriten:
17 sytë mburravecë, gjuha gënjeshtare,
duart që derdhin gjakun e pafaj,
18 zemra që sheston synime të liga,
këmbët që turren kah e keqja,
19 dëshmitari i rremë që pjell gënjeshtra
e kush mbjell ndasi ndër vëllezër.
Porositë atërore
20 Zbatoje, o biri im, urdhërimin e atit tënd,
e mos e shpërfill mësimin e nënës sate,
21 ngulite përgjithmonë në zemër
e vare rreth qafës,
22 se, kur ecën, të drejton,
kur pushon, të ruan
e kur zgjohesh, të flet.
23 Urdhërimi është llambë e udhëzimi dritë.
Parimet qortuese janë udha e jetës,
24 se të ruajnë nga gruaja e përdalë,
nga fjalët ëmbëlake të gruas së panjohur.
25 Mos të të epet zemra prej bukurisë së saj
e mos bjer pre e qepallave të saj,
26 se gruaja lavire lyp veç një copë bukë,
por gruaja e martuar të merr nderin e jetës.
27 Po burri, a e mban dot zjarrin në gji,
pa i djegur petkat?
28 A ecën njeriu mbi prush
pa iu përcëlluar këmbët?
29 As ai që i qaset gruas së huaj,
që e prek atë, nuk do t'i ikë ndëshkimit.
30 Vjedhësi nuk poshtërohet
po vodhi prej urisë,
për të mbajtur shpirtin gjallë,
31 por po u kap, do të kthejë shtatëfishin
e do të japë krejt pasurinë e shtëpisë.
32 Kush shkel kurorën, është i pamend,
kush bën kështu, shkatërron jetën e vet.
33 Marre e plagë do të mbledhë
e turpi i tij nuk do të shlyhet,
34 se xhelozia e burrit është e tërbuar,
ai s'do të ketë mëshirë në ditën e hakmarrjes.
35 Ai s'pajtohet me asnjë dëmshpërblim,
nuk pranon asnjë mitëmarrje.