1 Edhe të shëtunën’ e dytë pas së parësë ay po shkonte ndëpër të mbiellat; edhe nxënësit’ e ati këputinë kallinj, e i haninë, tuke fërkuarë me dorë.
2 Ca prej Farisenjet u than’atyre: “Përse bëni atë që nuk’ ësht’ e udhësë të bëni për të shëtuna?”
3 Edhe Jisuj u përgjeq e u tha atyre: “Nuk’ e kini kënduarë as këtë që bëri Dhavidhi, kur i erdhi uri ati edhe atyre që ishinë bashkë me atë?
4 Qysh hyri nhë shtëpit të Perëndisë, edhe mori bukët’ e paravëniesë, edhe hëngri, edhe u dha edhe atyreve që ishinë bashkë me atë, të cilatë nuk’ ishte e udhësë t’i hanin të tierë përveç priftrëvet?”
5 Edhe u thoshte atyre, se i bir’ i njeriut ësht’ edhe i zoti së shëtunësë.
6 Edhe përsëri një tietrë të shëtunë hyri ndë sinagogjit, edhe mësonte; edhe atie ishte një njeri që kishte dorën’ e diathtë të thatë.
7 Edhe shkronjësit’ e Farisenjt’ e vështroninë, ndë qoftë se do të shëronte për ditë të shëtunë, që të gjeninë shkak kundrë ati.
8 Po ay i dinte mendimet’ e atyreve, e i tha njeriut, që kish dorën’ e thatë: “Ngreu, edhe qëndro ndë mest.” Edhe ay u ngrit edhe qëndroj.
9 Jisuj u tha pra atyre: “Do t’u pyes juve një gjë: Ësht’e udhësë të shëtunatë të bënjë njeriu mirë, a po të bënjë keq? Të shpëtonjë shpirt, a po të humpnjë?
10 Edhe passi vuri re ata rreth, i tha njeriut: “Ndej dorënë tënde.” Edhe ay bëri ashtu, edhe dor’ e ati u bë e shëndoshë posi tietra.
11 Po ata u mblushnë mëri, edhe flisninë njëri me jatrinë, ç’t’i bënjënë Jisujt.
12 Edhe nd’ato dit dolli ndë malt të falej, edhe e shkoj natënë tuke falurë Perëndisë.
13 Edhe si u bë ditë, thirri nxënësit’ e ti, edhe sgjodhi dy-mbë-dhietë nga ata, edhe i qjuajti apostoj;
14 Simoninë që e qjuajti Pietrë, edhe Andhrenë, të vëllan’ e ati, Jakovinë edhe Joanninë, Filippinë edhe Varthollomenë, Matthenë edhe Thomanë,
15 Jakovinë të birin’ e Allfeut, edhe Simoninë që u qjuajt Zilloti,
16 Judhënë, të vëllan’ e Jakovit, edhe Judhë Iskariotinë, i cili u bë edhe trathtuar.
17 Edhe sbriti bashkë me ata, e qëndroj mbë një vënt shesh; edhe ishinë gjëndëje nga nxënësit’e ati, edhe shumë shumicë llauzi nga gjithë Judhea edhe nga Jerusalimi, edhe nga an’ e detit Tyrës’ edhe Sidhonësë, të cilët’ erdhë të ndigjonin’ atë, edhe të shëroneshinë nga sëmundëjet’e tyre;
18 Edhe ata që mundoneshinë nga frymat’ e ndyra, edhe shëroneshinë.
19 Edhe gjithë gjëndëja kërkoninë t’i cikinë; sepse dilte fuqi prej ati, edhe shëronte të gjithë.
20 Edhe ay, si ngriti syt’e ti mbë nxënësit’e ti, thoshte:
“Lum ju të vobegjëtë, sepse mbëretëri’ e Perëndisë është juaja.
21 Lum ju që keni uri tashti, sepse do të nginji. Lum ju që qjani tashti, sepse do të qeshni.
22 Të lumurë jeni ju , kur t’u mërzitnjënë njerëzitë, edhe kur t’u veçonjënë, edhe t’u përqeshnjënë, edhe t’u nxierrën’ emërinë për të keq, për punët të birit njeriut.
23 Gëzohi atë ditë edhe këcëni; sepse na paga juaj tek ësht’ e shumë ndë qiell; sepse kështu ua bënin’ edhe profitëvet atërit’ e atyreve.
24 Po mierët ju të pasuritë, sepse e trashëguatë ngushulliminë tuaj.
25 Mierët ju të nginjuritë, se do t’u vinjë uri. Mierët ju që qeshni tashi, se do të mbani zi e do të qjani.
26 Mierët ju, kur të thonë mirë për ju [gjithë] njerëzitë; sepse kështu ua bënin atërit’ e atyreve edhe profitëvet gënjeshtarë.
27 Po u them juve që ndigjoni: Doni arëmiqtë tuaj; bëni mirë atyreve që u mërzitnjënë.
28 Bekoni ata që u mallëkonjënë; edhe faluni për ata që u dëmëtonjënë.
29 Ati që të të bierë me shuplakë faqesë, këthe-i edhe tiatrënë, edhe ati që të merr rrobenë tënde, leri edhe këmishënë.
30 Edhe epi kujdo që lypën prej teje; edhe ati që të marrë të tuatë, mos ia lyp.
31 Edhe sikundrë doni t’u bënjënë njerëzitë juve, kështu edhe ju bëni atyreve.
32 Edhe ndë daçi ata që u duanë juve, çfarë nderi keni ju? Sepse edhe fajtorëtë duan’ ata që i duanë.
33 Edhe ndë u bëfshi mirë atyreve që u bënjënë mirë juve, çfarë nderi keni ju? Sepse edhe fajtorëtë bënjënë kështu.
34 Edhe ndë u dhënçi hua atyreve , që shpëreni t’i merrni prapë, çfarë nderi keni ju? Sepse edhe fajtorët’ u apënë hua fajtorëvet, që t’i marrënë prapë një për një.
35 Po doni arëmiqtë tuaj, edhe bëni mirë, edhe epni hua, pa pasurë ndonjë shpëresë më; edhe atëherë paga juaj do të jetë shumë, edhe do të jeni të bijt’ e të Lartit; sepse ay ësht’ i mirë tek ata që nuk njohënë të mirë edhe te të këqijtë.
36 Bëhi pra të përdëllyershim, sikundrë edhe Ati juaj ësht’ i përdëllyershim.
37 Edhe mos gjykoni, edhe nukë do të gjykohi; mos dënoni, edhe nukë do të dënohi; ndëjeni, edhe do t’u ndëjenjënë.
38 Epni, edhe do t’u apënë juve; masë të mirë, të ngjeshur’ e të tundur’ e të derdhurë për buzë do t’u apënë ndë gjit tuaj; sepse me atë masë që matni, do të këthenenë t’u masën’ edhe juve.”
39 Edhe u tha atyre një paravoli: “Mos munt i verburi t’i heqë udhënë të verburit? A nukë do të bienë të dy ndë gropët?
40 Nuk’ është nxënësi përmbi mësonjësin’ e ti; po cilido që është i kulluarë, do të jetë si mësonjësi ti.
41 Edhe përse shikon lëmishtenë që është ndë syt tyt vëllaj, po tranë që është ndë syt tënt nuk’ e ndien?
42 Apo si munt t’i thuash tyt vëllaj: Vëlla, dal të të nxier lëmishtenë që ke ndë syt tënt, kur ti nukë sheh tranë që ke ndë syt tënt? Ipokrit, nxir më përpara tranë prej syrit tënt, edhe atëherë do të shohç mirë të nxierç lëmishtenë që është ndë syt tyt vëllaj.
43 Sepse nuk’ është ndonjë dru i mirë që të bënjë pemë të kalburë; as ndonjë dru i kalburë që të bënjë pemë të mirë.
44 Sepse çdo dru njihetë prej pemësë ti; sepse nukë mbëledhënë fiq nga drizatë, as nukë vielënë rrush nga ferratë.
45 Njeriu i mirë nxier të mirënë prej thesarit mirë të zemrësë ti; edhe njeriu i lik nxier të ligënë prej thesarit lik të zemrësë ti; sepse goj’ e ati flet nga të tepërët’ e zemrësë.
46 Edhe përse më thërritni: Zot, Zot, edhe nukë bëni sa them?
47 Kushdo që vien tek unë, edhe ndigjon fialët’ e mia, edhe i bën, do t’u dëftenj juve me cilinë gjan.
48 Ay gjan me një njeri që ndërtonte një shtëpi, i cili mihu e thelloj, edhe shtyri themeli mbi shkëmpt; edhe kur rrudhë ujratë, u përpoq lumi pas asaj shtëpie, edhe nukë mundi t’e tuntnjë; sepse ishte themelosurë mbi shkëmpt.
49 Po kushdo të ndigjonjë e të mos bënjë, përgjan me një njeri, që ndërtoj shëpi mbi dhet pa themeli; që u përpoq lumi pas asaj, edhe ra përnjëherë, edhe të rrëzuarët’ e asaj shtëpie u bë të math.”
Plucking Grain on the Sabbath
(Mt 12.1‑8Mk 2.23‑28)1 Ἐγένετο δὲ ἐν σαββάτῳ διαπορεύεσθαι αὐτὸν διὰ σπορίμων, καὶ ἔτιλλον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ ἤσθιον τοὺς στάχυας ψώχοντες ταῖς χερσίν. 2 τινὲς δὲ τῶν Φαρισαίων εἶπαν, Τί ποιεῖτε ὃ οὐκ ἔξεστιν τοῖς σάββασιν; 3 καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν ὁ Ἰησοῦς, Οὐδὲ τοῦτο ἀνέγνωτε ὃ ἐποίησεν Δαυὶδ ὅτε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ μετ᾽ αὐτοῦ [ὄντες], 4 [ὡς] εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως λαβὼν ἔφαγεν καὶ ἔδωκεν τοῖς μετ᾽ αὐτοῦ, οὓς οὐκ ἔξεστιν φαγεῖν εἰ μὴ μόνους τοὺς ἱερεῖς; 5 καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Κύριός ἐστιν τοῦ σαββάτου ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.
The Man with a Withered Hand
(Mt 12.9‑14Mk 3.1‑6)6 Ἐγένετο δὲ ἐν ἑτέρῳ σαββάτῳ εἰσελθεῖν αὐτὸν εἰς τὴν συναγωγὴν καὶ διδάσκειν. καὶ ἦν ἄνθρωπος ἐκεῖ καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ ἡ δεξιὰ ἦν ξηρά. 7 παρετηροῦντο δὲ αὐτὸν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι εἰ ἐν τῷ σαββάτῳ θεραπεύει, ἵνα εὕρωσιν κατηγορεῖν αὐτοῦ. 8 αὐτὸς δὲ ᾔδει τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν, εἶπεν δὲ τῷ ἀνδρὶ τῷ ξηρὰν ἔχοντι τὴν χεῖρα, Ἔγειρε καὶ στῆθι εἰς τὸ μέσον· καὶ ἀναστὰς ἔστη. 9 εἶπεν δὲ ὁ Ἰησοῦς πρὸς αὐτούς, Ἐπερωτῶ ὑμᾶς εἰ ἔξεστιν τῷ σαββάτῳ ἀγαθοποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι, ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀπολέσαι; 10 καὶ περιβλεψάμενος πάντας αὐτοὺς εἶπεν αὐτῷ, Ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου. ὁ δὲ ἐποίησεν καὶ ἀπεκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ. 11 αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας καὶ διελάλουν πρὸς ἀλλήλους τί ἂν ποιήσαιεν τῷ Ἰησοῦ.
The Choosing of the Twelve
(Mt 10.1‑4Mk 3.13‑19)12 Ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ἐξελθεῖν αὐτὸν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι, καὶ ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ θεοῦ. 13 καὶ ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάμενος ἀπ᾽ αὐτῶν δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν, 14 Σίμωνα ὃν καὶ ὠνόμασεν Πέτρον, καὶ Ἀνδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην καὶ Φίλιππον καὶ Βαρθολομαῖον 15 καὶ Μαθθαῖον καὶ Θωμᾶν καὶ Ἰάκωβον Ἁλφαίου καὶ Σίμωνα τὸν καλούμενον Ζηλωτὴν 16 καὶ Ἰούδαν Ἰακώβου καὶ Ἰούδαν Ἰσκαριώθ, ὃς ἐγένετο προδότης.
Ministering to a Great Multitude
(Mt 4.23‑25)17 Καὶ καταβὰς μετ᾽ αὐτῶν ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος πολὺς μαθητῶν αὐτοῦ, καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς Ἰουδαίας καὶ Ἰερουσαλὴμ καὶ τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος, 18 οἳ ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν· καὶ οἱ ἐνοχλούμενοι ἀπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων ἐθεραπεύοντο, 19 καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐζήτουν ἅπτεσθαι αὐτοῦ, ὅτι δύναμις παρ᾽ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας.
Blessings and Woes
(Mt 5.1‑12)20 Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγεν,
Μακάριοι οἱ πτωχοί,
ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ.
21 μακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν,
ὅτι χορτασθήσεσθε.
μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν,
ὅτι γελάσετε.
22 μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου· 23 χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε, ἰδοὺ γὰρ ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς προφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν.
24 Πλὴν οὐαὶ ὑμῖν τοῖς πλουσίοις,
ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν ὑμῶν.
25 οὐαὶ ὑμῖν, οἱ ἐμπεπλησμένοι νῦν,
ὅτι πεινάσετε.
οὐαί, οἱ γελῶντες νῦν,
ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε.
26 οὐαὶ ὅταν ὑμᾶς καλῶς εἴπωσιν πάντες οἱ ἄνθρωποι· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν.
Love for Enemies
(Mt 5.38‑48; 7.12a)27 Ἀλλ᾽ ὑμῖν λέγω τοῖς ἀκούουσιν, Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς, 28 εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, προσεύχεσθε περὶ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς. 29 τῷ τύπτοντί σε ἐπὶ τὴν σιαγόνα πάρεχε καὶ τὴν ἄλλην, καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντός σου τὸ ἱμάτιον καὶ τὸν χιτῶνα μὴ κωλύσῃς. 30 παντὶ αἰτοῦντί σε δίδου, καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντος τὰ σὰ μὴ ἀπαίτει. 31 καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως. 32 καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσιν. 33 καὶ [γὰρ] ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν; καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν. 34 καὶ ἐὰν δανίσητε παρ᾽ ὧν ἐλπίζετε λαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις [ἐστίν]; καὶ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανίζουσιν ἵνα ἀπολάβωσιν τὰ ἴσα. 35 πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανίζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες· καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. 36 Γίνεσθε οἰκτίρμονες καθὼς [καὶ] ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν.
Judging Others
(Mt 7.1‑5)37 Καὶ μὴ κρίνετε, καὶ οὐ μὴ κριθῆτε· καὶ μὴ καταδικάζετε, καὶ οὐ μὴ καταδικασθῆτε. ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε· 38 δίδοτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν· μέτρον καλὸν πεπιεσμένον σεσαλευμένον ὑπερεκχυννόμενον δώσουσιν εἰς τὸν κόλπον ὑμῶν· ᾧ γὰρ μέτρῳ μετρεῖτε ἀντιμετρηθήσεται ὑμῖν. 39 Εἶπεν δὲ καὶ παραβολὴν αὐτοῖς· Μήτι δύναται τυφλὸς τυφλὸν ὁδηγεῖν; οὐχὶ ἀμφότεροι εἰς βόθυνον ἐμπεσοῦνται; 40 οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον· κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ. 41 Τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλμῷ οὐ κατανοεῖς; 42 πῶς δύνασαι λέγειν τῷ ἀδελφῷ σου, Ἀδελφέ, ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σου, αὐτὸς τὴν ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σου δοκὸν οὐ βλέπων; ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου, καὶ τότε διαβλέψεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου ἐκβαλεῖν.
A Tree Known by Its Fruit
(Mt 7.17‑20; 12.34b‑35)43 Οὐ γάρ ἐστιν δένδρον καλὸν ποιοῦν καρπὸν σαπρόν, οὐδὲ πάλιν δένδρον σαπρὸν ποιοῦν καρπὸν καλόν. 44 ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται· οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσιν σῦκα οὐδὲ ἐκ βάτου σταφυλὴν τρυγῶσιν. 45 ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας προφέρει τὸ ἀγαθόν, καὶ ὁ πονηρὸς ἐκ τοῦ πονηροῦ προφέρει τὸ πονηρόν· ἐκ γὰρ περισσεύματος καρδίας λαλεῖ τὸ στόμα αὐτοῦ.
The Two Foundations
(Mt 7.24‑27)46 Τί δέ με καλεῖτε, Κύριε κύριε, καὶ οὐ ποιεῖτε ἃ λέγω; 47 πᾶς ὁ ἐρχόμενος πρός με καὶ ἀκούων μου τῶν λόγων καὶ ποιῶν αὐτούς, ὑποδείξω ὑμῖν τίνι ἐστὶν ὅμοιος· 48 ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομοῦντι οἰκίαν ὃς ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν καὶ ἔθηκεν θεμέλιον ἐπὶ τὴν πέτραν· πλημμύρης δὲ γενομένης προσέρηξεν ὁ ποταμὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ ἴσχυσεν σαλεῦσαι αὐτὴν διὰ τὸ καλῶς οἰκοδομῆσθαι αὐτήν. 49 ὁ δὲ ἀκούσας καὶ μὴ ποιήσας ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομήσαντι οἰκίαν ἐπὶ τὴν γῆν χωρὶς θεμελίου, ᾗ προσέρηξεν ὁ ποταμός, καὶ εὐθὺς συνέπεσεν καὶ ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης μέγα.