1 Pastaj Jisuj shkoj përtej detit të Galilesë, Tiveriadhësë.
2 Edhe shumë gjëndëje i vanë pas, sepse shihninë çudirat’ e ati që bënte mbi të sëmurët.
3 Edhe Jisuj hipi ndë malt, edhe rrinte atie bashkë me nxënësit’ e ti.
4 Edhe ishte afërë pashka, e kremteja e Judhenjet.
5 Jisuj kur shtyri sytë pra, edhe pa se po vinte shumë gjëndëje tek ay, i thotë Filippit: “Nga do të blemë bukë, që të hanë këta?”
6 (Edhe thoshte këtë, që ta provonjë, sepse ay e dinte se ç’do të bënte).
7 Filippi iu përgjeq: “Dy qint dhinarë bukë nuk’ u dalën’ atyre, që të marrë nga një çikë gjithësecili nga ata.”
8 Andhreu i vëllaj i Simon Pietrit, një nga nxënësit’ e ati, i thotë:
9 “Këtu është një çun i vogëlë, që ka pesë bukë të elpta, edhe dy pishqe, po ç’janë këto për kaqë vetë ?”
10 Edhe Jisuj tha: “Thojuni njerëzet të rrinë përdhe.” Edhe ishte shumë bar nd’ atë vënt. Ndenjnë pra burratë përdhe sinja pesë mijë vetë me numërë.
11 Edhe Jisuj mori bukëtë, edhe si u fal ndersë, ua ndau nxënëset, edhe nxënësitë ua dhanë atyreve që kishinë ndenjurë përdhe; kështu edhe prej pishqesh sa deshnë.
12 Edhe si u nginjnë, u thotë nxënëset ti: “Mbëlithni copatë që kanë tepruarë, që të mos humbasë gjë.”
13 I mbëlothnë pra, edhe mbushnë dy-mbë-dhietë kosha me copa nga pesë bukët’ e elpta që tepruanë prej atyreve që kishinë ngrënë.
14 Njerëzitë pra, kur panë atë çudi që bëri Jisuj, thoshinë: se: “Me të vërtetë kyj është ay profiti që ka për t’ ardhurë ndë botët.”
15 Jisuj pra si e kupëtoj se doninë të vinë, e ta rrëmbenjënë, që ta bënjënë mbëret, iku përsëri ndë malt ay vetëmë.
16 Edhe si u ngrys, nxënësit’ e ati sbritnë ndë det.
17 Edhe hynë ndë lundrët, edhe shkuanë përtej detit ndë Kapernaum. Edhe ndashti ishte bërë errëtë, edhe Jisuj s’kishte ardhurë tek ata.
18 Edhe deti po ngrihej, sepse frynte er’ e madhe.
19 Passi vozitnë pra sinja njëzet e pesë a tridhietë stadhe, shohënë Jisunë tuke ecurë mbi det, edhe tuke ardhur’ afërë lundrësë; edhe u frikësuanë.
20 Po ay u thot’ atyre: “Unë jam, mos u frikësoni.”
21 Deshnë pra ta marrënë ndë lundrët; edhe përnjëherë lundra u gjënt mb’atë dhe që shkoninë.
22 Mbë të nesëmet gjëndëja që kishte ndenjurë përtej detit, kur panë se s’ishte atie tiatërë lundrëzë, veç një që hipnë nxënësit’ e ati, edhe se nukë hyri Jisuj ndë lundrëzët bashkë me nxënësit’ e ti, po vetëmë nxënësit’ e ati shkuanë
23 (Edhe të tiera lundrëza erthnë nga Tiveriadha afër’ ati vëndi ku hëngrrë bukënë, passi u fal ndersë Zoti).
24 Gjëndëja pra kur’ pa, se Jisuj nuk’ është atie, as nxënësit’ e ati, hipnë edhe ata ndëpër lundrat, edhe erthnë ndë Kapernaum tuke kërkuarë Jisunë.
25 Edhe si e gjetnë përtej detit, i thanë:
26 “Ravvi, kur erdhe këtu?” Jisuj u përgjeq atyre e tha: “Me të vërtetë, me të vërtetë po u them juve, më kërkoni, jo sepse patë çudira, po sepse hëngrëtë nga bukëtë edhe u nginjtë.
27 Mos punoni për ushqiminë që prishetë, po për ushqiminë që mbet ndë jetë të pasosurë, të cilinë do t’u apë juve i bir’ i njeriut; sepse këtë vulosi Ati, Perëndia.”
28 I thanë pra: “Ç’të bëjmë, që të punojmë punërat’ e Perëndisë?”
29 Jisuj u përgjeq e u tha atyre: “Këjo është pun’ e Perëndisë, t’i besoni ati që ka dërguar’ ay.”
30 I thanë pra: “Ç’shenjë bën pra ti, që të shohëmë, e të besojmë tyj? Ç’punon?
31 Atëritë tanë hëngrrë mannënë ndë shkretëtirët, sikundrë është shkruarë: “Bukë nga qielli u dha atyre të hanë.”
32 Jisuj pra u tha atyre: “Me të vërtetë, me të vërtetë po u them juve, Mojsiu nuk’ u dha juve bukënë nga qielli; po im Atë u ep juve bukën’ e vërtetë nga qielli.
33 Sepse buk’ e Perëndisë ësht’ ay që sbret nga qielli, edhe që i ep jetë botësë.”
34 I thanë pra: “Zot, epna përherë këtë bukë.”
35 Edhe Jisuj u tha atyre: “Unë jam buk’ e jetësë, ay që vien tek unë, nukë do të ketë uri, edhe ay që më beson, nukë do të ketë et kurrë.
36 Po u thashë juve, se edhe më patë, edhe nukë besoni.
37 Gjithë ç’më ep Ati, do të vinjë tek unë; edhe atë që të vinjë tek unë, nukë do ta nxier jashtë;
38 Sespe kam sbriturë nga qielli, jo për të bërë dashuriminë tim, po dashirimin’ e ati që më ka dërguarë.
39 Edhe kyj është dashurimi Atit që më ka dërguarë, gjithë ç’më ka dhënë, të mos humbas gjë prej ati, po ta ngjall ndë ditë të pastajme.
40 Edhe kyj është dashurimi ati që më ka dërguarë, kushdo që të shohë Birinë edhe t’i besonjë, të ketë jetë të pasosurë; edhe unë do ta ngjall ndë ditë të pastajme.”
41 Judhenjtë pra murmurisninë për atë, se tha: “Unë jam buka që sbrita nga qielli.”
42 Edhe thoshinë: “Nuk’ është kyj Jisuj, i biri Josifit, të cilit neve njohëmë t’anë, edhe t’ëmënë; qysh thotë pra kyj, se: Kam sbriturë nga qielli?”
43 Jisuj pra u përgjeq e u tha atyre: “Mos murmurisni ndër mest tuaj.
44 Asndonjë s’munt të vinjë tek unë, ndë mos e heqtë Ati që më ka dërguarë; edhe unë do ta ngjall ndë ditë të pastajme.
45 Është shkruarë ndë profitërit: “Edhe të gjithë do të jenë të mësuarë nga Perëndia.” Kushdo pra që ka dëgjuarë prej Atit, edhe është mësuarë, vien tek unë.
46 Jo se ka parë ndonjë Atinë, veç ay që është nga Perëndia; kyj ka parë Atinë.
47 Me të vërtetë, me të vërtetë po u them juve: Ay që më beson ka jetë të pasosurë.
48 Unë jam buk’ e jetësë.
49 Atëritë tuaj hëngrrë mannënë ndë shtretëtirët, edhe vdiqnë.
50 Këjo është buka që sbret nga qielli, që kush të hajë prej asaj, të mos vdesë.
51 Unë jam buk’ e gjallë që sbriti nga qielli. Ndë ngrëntë njeri prej kësaj buke, do të rronjë për gjithë jetënë. Edhe buka që do t’ap unë, është mishi im, të cilinë unë do ta ap për jetën’ e botësë.”
52 Judhenjtë pra haheshinë njëri me jatrinë, tuke thënë: “Qysh munt të na apë kyj të hamë mishin’ e ati ?”
53 Jisuj u tha pra atyre: “Me të vërtetë, me të vërtetë po u them juve. Ndë mos ngrënçi mishin’ e të Birit njeriut, edhe ndë mos pifshi gjakun’ e ati, s’keni jetë ndë vetëhenë tuaj.
54 Ay që ha mishinë tim, edhe pi gjakunë tim, ka jetë të pasosurë, edhe unë do ta ngjall ndë ditë të pastajme.
55 Sepse mishi im është me të vërtetë të ngrënë, edhe gjaku im është me të vërtetë të pirë.
56 Ay që ha mishinë tim, edhe pi gjakunë tim mbet tek unë, edhe unë tek ay.
57 Sikundrë më dërgoj ay Ati që rron, edhe unë rronj për Atinë, kështu edhe ay që të më hajë, do të rronjë edhe ay për mua.
58 Këjo është buka që sbriti nga qielli; jo sikundrë atëritë tuaj hëngrrë mannënë, edhe vdiqnë; ay që ha këtë bukë, do të rronjë për gjithë jetënë.”
59 Këto tha ndë sinagogjit tuke mësuarë ndë Kapernaum.
60 Shumë vetë pra nga nxënësit’ e ati, kur dëgjuanë, thanë: “Këjo fialë ësht’ e ashpërë; cili munt ta dëgjonjë?”
61 Edhe Jisuj si e kupëtoj ndë vetëhet, se nxënësit’ e ti po murmurisnjënë për këtë fialë, u tha atyre: “Këjo u skandhalis juve?
62 Ç’do të thoni pra, ndë qoftë se shihni të Birin’ e njeriut tuke hipurë atie ku ishte përpara?
63 Fryma ësht’ ajo që ep jetë; mishi nukë vëjen asgjë; këto fialë që u flas unë juve, janë frymë, edhe janë jetë.
64 Po janë ca prej jush që nukë besonjënë.” Sepse Jisuj e dinte që përpara, cilëtë jan’ ata që s’besonjënë, edhe cili ësht’ ay që do ta trathtonte.
65 Edhe thoshte: “Përandaj u thashë juve, se asndonjë s’munt të vinjë tek unë, ndë qoftë se s’i është dhënë prej tim eti.”
66 Që mb’ atë herë pra shumë vetë nga nxënësit’ e ati u këthyenë prapa, edhe nuk’ ecninë më bashkë me atë.
67 Jisuj pra u tha të dy-mbë-dhietëvet:
68 “Mos doni të ikëni edhe ju?” Simon Pietri iu përgjeq pra: “Zot, te cili do të vemi? Ti ke fialë jete të pasosurë.
69 Edhe neve kemi besuarë, edhe e kemi njohurë, se ti je Krishti, i Bir’ i Perëndisë (gjallë).
70 Jisuj iu përgjeq atyre:
71 “Nuk’ u sgjodha unë juve të dy-mbë-dhietëtë? Edhe një prej jush është diallë.”
72 Edhe thoshte për Judhë Iskariotinë, të birin’ e Simonit; i cili ishte një prej të dy-mbë-dhietëvet, sepse kyj e kishte për të trathtuar’ atë.
1 After these things Jesus went over the sea of Galilee, which is the sea of Tiberias. 2 And a great multitude followed him, because they saw his miracles which he did on them that were diseased. 3 And Jesus went up into a mountain, and there he sat with his disciples. 4 And the passover, a feast of the Jews, was nigh.
5 ¶ When Jesus then lifted up his eyes, and saw a great company come unto him, he saith unto Philip, Whence shall we buy bread, that these may eat? 6 And this he said to prove him: for he himself knew what he would do. 7 Philip answered him, Two hundred pennyworth of bread is not sufficient for them, that every one of them may take a little. 8 One of his disciples, Andrew, Simon Peter’s brother, saith unto him, 9 There is a lad here, which hath five barley loaves, and two small fishes: but what are they among so many? 10 And Jesus said, Make the men sit down. Now there was much grass in the place. So the men sat down, in number about five thousand. 11 And Jesus took the loaves; and when he had given thanks, he distributed to the disciples, and the disciples to them that were set down; and likewise of the fishes as much as they would. 12 When they were filled, he said unto his disciples, Gather up the fragments that remain, that nothing be lost. 13 Therefore they gathered them together, and filled twelve baskets with the fragments of the five barley loaves, which remained over and above unto them that had eaten. 14 Then those men, when they had seen the miracle that Jesus did, said, This is of a truth that prophet that should come into the world.
15 ¶ When Jesus therefore perceived that they would come and take him by force, to make him a king, he departed again into a mountain himself alone. 16 And when even was now come, his disciples went down unto the sea, 17 And entered into a ship, and went over the sea toward Capernaum. And it was now dark, and Jesus was not come to them. 18 And the sea arose by reason of a great wind that blew. 19 So when they had rowed about five and twenty or thirty furlongs, they see Jesus walking on the sea, and drawing nigh unto the ship: and they were afraid. 20 But he saith unto them, It is I; be not afraid. 21 Then they willingly received him into the ship: and immediately the ship was at the land whither they went.
22 ¶ The day following, when the people which stood on the other side of the sea saw that there was none other boat there, save that one whereinto his disciples were entered, and that Jesus went not with his disciples into the boat, but that his disciples were gone away alone; 23 (Howbeit there came other boats from Tiberias nigh unto the place where they did eat bread, after that the Lord had given thanks:) 24 When the people therefore saw that Jesus was not there, neither his disciples, they also took shipping, and came to Capernaum, seeking for Jesus. 25 And when they had found him on the other side of the sea, they said unto him, Rabbi, when camest thou hither? 26 Jesus answered them and said, Verily, verily, I say unto you, Ye seek me, not because ye saw the miracles, but because ye did eat of the loaves, and were filled. 27 Labour not for the meat which perisheth, but for that meat which endureth unto everlasting life, which the Son of man shall give unto you: for him hath God the Father sealed. 28 Then said they unto him, What shall we do, that we might work the works of God? 29 Jesus answered and said unto them, This is the work of God, that ye believe on him whom he hath sent. 30 They said therefore unto him, What sign shewest thou then, that we may see, and believe thee? what dost thou work? 31 Our fathers did eat manna in the desert; as it is written, He gave them bread from heaven to eat. 32 Then Jesus said unto them, Verily, verily, I say unto you, Moses gave you not that bread from heaven; but my Father giveth you the true bread from heaven. 33 For the bread of God is he which cometh down from heaven, and giveth life unto the world. 34 Then said they unto him, Lord, evermore give us this bread. 35 And Jesus said unto them, I am the bread of life: he that cometh to me shall never hunger; and he that believeth on me shall never thirst. 36 But I said unto you, That ye also have seen me, and believe not. 37 All that the Father giveth me shall come to me; and him that cometh to me I will in no wise cast out. 38 For I came down from heaven, not to do mine own will, but the will of him that sent me. 39 And this is the Father’s will which hath sent me, that of all which he hath given me I should lose nothing, but should raise it up again at the last day. 40 And this is the will of him that sent me, that every one which seeth the Son, and believeth on him, may have everlasting life: and I will raise him up at the last day. 41 The Jews then murmured at him, because he said, I am the bread which came down from heaven. 42 And they said, Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we know? how is it then that he saith, I came down from heaven? 43 Jesus therefore answered and said unto them, Murmur not among yourselves. 44 No man can come to me, except the Father which hath sent me draw him: and I will raise him up at the last day. 45 It is written in the prophets, And they shall be all taught of God. Every man therefore that hath heard, and hath learned of the Father, cometh unto me. 46 Not that any man hath seen the Father, save he which is of God, he hath seen the Father. 47 Verily, verily, I say unto you, He that believeth on me hath everlasting life. 48 I am that bread of life. 49 Your fathers did eat manna in the wilderness, and are dead. 50 This is the bread which cometh down from heaven, that a man may eat thereof, and not die. 51 I am the living bread which came down from heaven: if any man eat of this bread, he shall live for ever: and the bread that I will give is my flesh, which I will give for the life of the world. 52 The Jews therefore strove among themselves, saying, How can this man give us his flesh to eat? 53 Then Jesus said unto them, Verily, verily, I say unto you, Except ye eat the flesh of the Son of man, and drink his blood, ye have no life in you. 54 Whoso eateth my flesh, and drinketh my blood, hath eternal life; and I will raise him up at the last day. 55 For my flesh is meat indeed, and my blood is drink indeed. 56 He that eateth my flesh, and drinketh my blood, dwelleth in me, and I in him. 57 As the living Father hath sent me, and I live by the Father: so he that eateth me, even he shall live by me. 58 This is that bread which came down from heaven: not as your fathers did eat manna, and are dead: he that eateth of this bread shall live for ever. 59 These things said he in the synagogue, as he taught in Capernaum. 60 Many therefore of his disciples, when they had heard this , said, This is an hard saying; who can hear it? 61 When Jesus knew in himself that his disciples murmured at it, he said unto them, Doth this offend you? 62 What and if ye shall see the Son of man ascend up where he was before? 63 It is the spirit that quickeneth; the flesh profiteth nothing: the words that I speak unto you, they are spirit, and they are life. 64 But there are some of you that believe not. For Jesus knew from the beginning who they were that believed not, and who should betray him. 65 And he said, Therefore said I unto you, that no man can come unto me, except it were given unto him of my Father.
66 ¶ From that time many of his disciples went back, and walked no more with him. 67 Then said Jesus unto the twelve, Will ye also go away? 68 Then Simon Peter answered him, Lord, to whom shall we go? thou hast the words of eternal life. 69 And we believe and are sure that thou art that Christ, the Son of the living God. 70 Jesus answered them, Have not I chosen you twelve, and one of you is a devil? 71 He spake of Judas Iscariot the son of Simon: for he it was that should betray him, being one of the twelve.