KAPTINA VI.
1 Edhe të shëtunën’ e dytë mbas së parësë, ai po shkonte ndëpër të mbielluna; edhe dishepujt’ e ati këputshinë kallëza, edhe hajshinë, tue i shimë me dorë.
2 Edhe disa prei Fariseish u than’ atyne: Përse bani ate qi s’asht’ e udhësë me bamë për të shëtuna?
3 Edhe Iesui u përgjeq, e u tha atyne: S’keni kënduem, as këte qi bani Davidi, kur i erdhi i ati, edhe atyne qi ishinë bashkë me ate?
4 Si hyni ndë shtëpit të Perëndisë, edhe muer bukët’ e paravumies’, edhe hangër, edhe u dha edhe atyne qi ishinë bashkë me ate, të cillatë s’ishte e udhësë me i ngranë të tierë përveç priftënavet?
5 Edhe u thoshte atyne, se: I bir’ i nieriut asht’i zoti edhe së shëtunësë.
6 Edhe për-së-ri nji tietër së shëtune hyni ndë synagogët, edhe mësonte; edhe atie ishte nji nieri qi kishte dorën e diathtë të thatë.
7 Edhe Shkruisit’ e Fariseitë vejshin’ ore ate ndë qoftë se do të shëndoshi për ditë të shëtunë, qi të gjejnë shkaik kundrë ati.
8 Por ai i dinte mendimet’ e atyne, edhe i tha nieriut qi kishte dorën’ e thatë: Çohu, edhe qindro ndë miedis. Edhe ai u ngrit, edhe qindroi.
9 Iesui u tha atyne pra: Kam me u pyetunë juve për nji gja - Ashtë me udhë për të shëtuna me bamë mirë, apor me bamë keq? Me shpëtuem shpirt, apor me hupunë?
10 Edhe mbassi vuni ore ata rreth, i tha nieriut: Shtri dorënë tande. Edhe ai bani ashtu, edhe dora e ati u ba e shëndoshë porsi tietra.
11 Por ata u mbushnë me marri, edhe flitshinë njiani me tietrinë, qish mundeshinë me i bamë Iesuit.
12 Edhe mb’ato ditt duel ndë malt me u falunë, edhe ishte tue shkuem gjithë natënë mbë të falunit e Perëndisë.
13 Edhe kur u ba ditë, thirri dishepujt’ e vet; edhe sgjodhi dy-mbë-dhetë prei asish, edhe i queiti apostuj;
14 Simoninë qi e queti Pietër, edhe Andrenë të vëllan’ e ati, Iakobin’ edhe Gjionninë, Filippin’ edhe Bartholomenë,
15 Matthenë edhe Thomanë, Iakobinë të birin’ e Alfeut, edhe Simoninë qi quhei Zelotë,
16 Iudenë të vëllan’ e Iakobit, edhe Iudën’ Iskariotinë, i cilli u ba edhe trathtuer,
17 Edhe sdripi bashkë me ata, e qindroi mbë nji vend rrafsh, edhe ishinë gjindëje prei dishepujsh ati, edhe shumë shumicë populli prei gjithë Iudesë edhe Ierusalemit, edhe prei për-anë deti Tyrës’ edhe Sidonësë, të cillëtë erthnë me ndëgjuem ate, edhe me u shëndoshunë prei lingatash veta;
18 edhe ata qi mundoheshinë prei shpirtënash ndytë, edhe shëndosheshinë.
19 Edhe gjithë gjindëja kërkonte me e prekunë, sepse dilte fuqi prei ati, edhe shëndoshte të gjithë.
20 Edhe ai si ngriti syt’ e vet mbë dishepujt e vet, tha: Lumtë ju të vobeqitë, sepse mbëretënia e Perëndisë ashtë jueja.
21 Lumtë ju qi keni u tashti, sepse keni me u ngimë. Lumtë ju qi qjani tashti, sepse keni me qeshunë.
22 Të lumunë jeni ju , kur t’u marrinë mëni juve nierëzitë, edhe kur t’u veçojnë juve, edhe t’u përqeshinë, edhe t’u nxierrin’ emninë për të keq, për punë të birit nieriut.
23 Gëzohi mb’ate ditë, edhe karceni, sepse qe paga juei tek ashtë shumë ndë qiell, sepse kështu ua baishin’ atënit’ e atyne edhe profetënavet.
24 Por mjertë ju të pasunitë! Sepse e fituetë ngushulliminë tuei.
25 Mjertë ju qi jeni të ngimë! Sepse ka me u ardhun’ u juve. Mjertë ju qi qeshni tashti! Sepse keni me bamë vaje, e me qjamë.
26 Mjertë ju, kur të thonë mirë për ju gjithë nierëzitë! Sepse kështu ua bajshin’ atënit’ e atyne edhe profet-rrenësavet.
27 Po u thom juve qi ndëgjoni: Doni anëmiqtë tuei; bani mirë atyne qi u kanë mëni juve;
28 bekoni ata qi u mallëkojnë juve; edhe faluni për ata qi u ngasinë.
29 Ati qi të bierë me shuplakë faqesë, këthei edhe tietrënë; edhe ati qi të marri petkunë tand, leni edhe këmishënë.
30 Edhe epi cillit-do qi të lypi; edhe ati qi të marri të tuatë, mos ia lyp prap.
31 Edhe sikurse doni me u bamë juve nierëzitë, kështu edhe ju u bani atyne; edhe ndë daçi ata qi e duenë juve, çfarë nderie ashtë mbë ju?
32 Sepse edhe fajtorëtë duen’ ata qi i duenë.
33 Edhe ndë u bafshi mirë atyne qi u bajnë mirë juve, çfarë nderie ashtë mbë ju? Sepse edhe fajtorëtë bajnë kështu.
34 Edhe ndë u dhançi hua atyne qi shpëreni me i marrë prap, çfarë nderie ashtë mbë ju? Sepse edhe fajtorët’ u apinë hua fajtorëvet, për me i marrë prap nji për ni.
35 Por doni anëmiqtë tuei, edhe bani mirë, edhe epni hua, pa pasunë ndonji shpëresë ma; edhe atëherë paga juei ka me qenunë shumë, edhe keni me qenunë të bijt’ e të Naltit, sepse ai asht’ i mirë mbë të pangjoftunit nderë edhe mbë të këqijt.
36 Bahi pra të përdëllyeshim, sikurse edhe Ati juei asht’ i përdëllyeshim.
37 Edhe mos gjukoni, edhe s’keni me u gjukuem; mos dënoni, edhe s’keni me u dënuem; ndëjeni, edhe keni me u ndëjyem;
38 epni, edhe ka me u dhanë juve; matës të mirë, të rrasun’ edhe të tundun’ edhe të derdhunë për buzë kanë me u dhanë juve ndë gji tuei. Sepse me atë matës qi matni, kanë me u këthyem me u matun’ edhe juve.
39 Edhe u tha atyne nji parabullë: Mos mundet’ i verbëti me i tërhekun’ udhënë të verbëtit? A s’kanë me ranë të dy ndë gropët?
40 Nuk’ ashtë dishepull përmbi mieshtrin’ e vet, por cilli-do qi asht’ i kullutë ka me qenunë porsi mieshtri vet.
41 Edhe përse shikon krandienë qi ashtë ndë sy t’yt vëlla, por tranë qi ashtë ndë sy tand nuk’ e ndien?
42 Apor si munde me i thanë t’yt vëlla: Vëlla, le të nxier krandienë qi ke ndë sy tand, kur ti nukë shef tranë qi ke ndë sy tand? Hipokrit, nxier ma përpara tranë prei synit tand, edhe atëherë ke me pamë mirë për me nxierrë krandienë qi ashtë ndë sy t’yt vëlla.
43 Sepse s’ashtë ndonji dru e mirë qi ban pemë të kalbëtë, as ndonji dru e kalbëtë qi ban pemë të mirë.
44 Sepse çdo dru ngjifetë prei pemësë vet. Sepse nukë mbëledhinë fiq prei drizash, as nukë vielinë rrush prei ferrash.
45 Nieriu i mirë nxier të mirënë prei thesoresë mirë të zemrësë vet; edhe nieriu i keq nxier te keqenë prei thesoresë keqe të zemrësë vet, sepse goja e ati flet prei tepëricësë zemrësë.
46 Edhe përse më thërritni: Zot, zot, edhe nukë bani sa thom?
47 Kush-do qi vien tek unë, edhe ndëgjon fjalët’ e mia, edhe i ban, kam me u diftuem juve me cillinë përgjan:
48 ai përgjan me nji nieri qi ndërtoi nji shtëpi, i cilli gërmihi, e thelloi, e vuni themel mbi shkampt; edhe kur vërshoi ujët’, u përpoq lumi mbas asai shtëpie, edhe nukë mufti me e tundunë, sepse ishte themeluem mbi shkampt.
49 Po kush të ndëgjojë e të mos bajë, përgjan me nji nieri qi ndërtoi shtëpinë mbi dhe pa themel, qi u përpoq lumi mbas asai, edhe ra përnjiherë; edhe të rrenuemit’ e asai shtëpie u ba i math.
Plucking Grain on the Sabbath
(Mt 12.1‑8Mk 2.23‑28)1 Ἐγένετο δὲ ἐν σαββάτῳ διαπορεύεσθαι αὐτὸν διὰ σπορίμων, καὶ ἔτιλλον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ καὶ ἤσθιον τοὺς στάχυας ψώχοντες ταῖς χερσίν. 2 τινὲς δὲ τῶν Φαρισαίων εἶπαν, Τί ποιεῖτε ὃ οὐκ ἔξεστιν τοῖς σάββασιν; 3 καὶ ἀποκριθεὶς πρὸς αὐτοὺς εἶπεν ὁ Ἰησοῦς, Οὐδὲ τοῦτο ἀνέγνωτε ὃ ἐποίησεν Δαυὶδ ὅτε ἐπείνασεν αὐτὸς καὶ οἱ μετ᾽ αὐτοῦ [ὄντες], 4 [ὡς] εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἶκον τοῦ θεοῦ καὶ τοὺς ἄρτους τῆς προθέσεως λαβὼν ἔφαγεν καὶ ἔδωκεν τοῖς μετ᾽ αὐτοῦ, οὓς οὐκ ἔξεστιν φαγεῖν εἰ μὴ μόνους τοὺς ἱερεῖς; 5 καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Κύριός ἐστιν τοῦ σαββάτου ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου.
The Man with a Withered Hand
(Mt 12.9‑14Mk 3.1‑6)6 Ἐγένετο δὲ ἐν ἑτέρῳ σαββάτῳ εἰσελθεῖν αὐτὸν εἰς τὴν συναγωγὴν καὶ διδάσκειν. καὶ ἦν ἄνθρωπος ἐκεῖ καὶ ἡ χεὶρ αὐτοῦ ἡ δεξιὰ ἦν ξηρά. 7 παρετηροῦντο δὲ αὐτὸν οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι εἰ ἐν τῷ σαββάτῳ θεραπεύει, ἵνα εὕρωσιν κατηγορεῖν αὐτοῦ. 8 αὐτὸς δὲ ᾔδει τοὺς διαλογισμοὺς αὐτῶν, εἶπεν δὲ τῷ ἀνδρὶ τῷ ξηρὰν ἔχοντι τὴν χεῖρα, Ἔγειρε καὶ στῆθι εἰς τὸ μέσον· καὶ ἀναστὰς ἔστη. 9 εἶπεν δὲ ὁ Ἰησοῦς πρὸς αὐτούς, Ἐπερωτῶ ὑμᾶς εἰ ἔξεστιν τῷ σαββάτῳ ἀγαθοποιῆσαι ἢ κακοποιῆσαι, ψυχὴν σῶσαι ἢ ἀπολέσαι; 10 καὶ περιβλεψάμενος πάντας αὐτοὺς εἶπεν αὐτῷ, Ἔκτεινον τὴν χεῖρά σου. ὁ δὲ ἐποίησεν καὶ ἀπεκατεστάθη ἡ χεὶρ αὐτοῦ. 11 αὐτοὶ δὲ ἐπλήσθησαν ἀνοίας καὶ διελάλουν πρὸς ἀλλήλους τί ἂν ποιήσαιεν τῷ Ἰησοῦ.
The Choosing of the Twelve
(Mt 10.1‑4Mk 3.13‑19)12 Ἐγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις ἐξελθεῖν αὐτὸν εἰς τὸ ὄρος προσεύξασθαι, καὶ ἦν διανυκτερεύων ἐν τῇ προσευχῇ τοῦ θεοῦ. 13 καὶ ὅτε ἐγένετο ἡμέρα, προσεφώνησεν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάμενος ἀπ᾽ αὐτῶν δώδεκα, οὓς καὶ ἀποστόλους ὠνόμασεν, 14 Σίμωνα ὃν καὶ ὠνόμασεν Πέτρον, καὶ Ἀνδρέαν τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην καὶ Φίλιππον καὶ Βαρθολομαῖον 15 καὶ Μαθθαῖον καὶ Θωμᾶν καὶ Ἰάκωβον Ἁλφαίου καὶ Σίμωνα τὸν καλούμενον Ζηλωτὴν 16 καὶ Ἰούδαν Ἰακώβου καὶ Ἰούδαν Ἰσκαριώθ, ὃς ἐγένετο προδότης.
Ministering to a Great Multitude
(Mt 4.23‑25)17 Καὶ καταβὰς μετ᾽ αὐτῶν ἔστη ἐπὶ τόπου πεδινοῦ, καὶ ὄχλος πολὺς μαθητῶν αὐτοῦ, καὶ πλῆθος πολὺ τοῦ λαοῦ ἀπὸ πάσης τῆς Ἰουδαίας καὶ Ἰερουσαλὴμ καὶ τῆς παραλίου Τύρου καὶ Σιδῶνος, 18 οἳ ἦλθον ἀκοῦσαι αὐτοῦ καὶ ἰαθῆναι ἀπὸ τῶν νόσων αὐτῶν· καὶ οἱ ἐνοχλούμενοι ἀπὸ πνευμάτων ἀκαθάρτων ἐθεραπεύοντο, 19 καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐζήτουν ἅπτεσθαι αὐτοῦ, ὅτι δύναμις παρ᾽ αὐτοῦ ἐξήρχετο καὶ ἰᾶτο πάντας.
Blessings and Woes
(Mt 5.1‑12)20 Καὶ αὐτὸς ἐπάρας τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ εἰς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ ἔλεγεν,
Μακάριοι οἱ πτωχοί,
ὅτι ὑμετέρα ἐστὶν ἡ βασιλεία τοῦ θεοῦ.
21 μακάριοι οἱ πεινῶντες νῦν,
ὅτι χορτασθήσεσθε.
μακάριοι οἱ κλαίοντες νῦν,
ὅτι γελάσετε.
22 μακάριοί ἐστε ὅταν μισήσωσιν ὑμᾶς οἱ ἄνθρωποι καὶ ὅταν ἀφορίσωσιν ὑμᾶς καὶ ὀνειδίσωσιν καὶ ἐκβάλωσιν τὸ ὄνομα ὑμῶν ὡς πονηρὸν ἕνεκα τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου· 23 χάρητε ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ καὶ σκιρτήσατε, ἰδοὺ γὰρ ὁ μισθὸς ὑμῶν πολὺς ἐν τῷ οὐρανῷ· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς προφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν.
24 Πλὴν οὐαὶ ὑμῖν τοῖς πλουσίοις,
ὅτι ἀπέχετε τὴν παράκλησιν ὑμῶν.
25 οὐαὶ ὑμῖν, οἱ ἐμπεπλησμένοι νῦν,
ὅτι πεινάσετε.
οὐαί, οἱ γελῶντες νῦν,
ὅτι πενθήσετε καὶ κλαύσετε.
26 οὐαὶ ὅταν ὑμᾶς καλῶς εἴπωσιν πάντες οἱ ἄνθρωποι· κατὰ τὰ αὐτὰ γὰρ ἐποίουν τοῖς ψευδοπροφήταις οἱ πατέρες αὐτῶν.
Love for Enemies
(Mt 5.38‑48; 7.12a)27 Ἀλλ᾽ ὑμῖν λέγω τοῖς ἀκούουσιν, Ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς, 28 εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, προσεύχεσθε περὶ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς. 29 τῷ τύπτοντί σε ἐπὶ τὴν σιαγόνα πάρεχε καὶ τὴν ἄλλην, καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντός σου τὸ ἱμάτιον καὶ τὸν χιτῶνα μὴ κωλύσῃς. 30 παντὶ αἰτοῦντί σε δίδου, καὶ ἀπὸ τοῦ αἴροντος τὰ σὰ μὴ ἀπαίτει. 31 καὶ καθὼς θέλετε ἵνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως. 32 καὶ εἰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν; καὶ γὰρ οἱ ἁμαρτωλοὶ τοὺς ἀγαπῶντας αὐτοὺς ἀγαπῶσιν. 33 καὶ [γὰρ] ἐὰν ἀγαθοποιῆτε τοὺς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστίν; καὶ οἱ ἁμαρτωλοὶ τὸ αὐτὸ ποιοῦσιν. 34 καὶ ἐὰν δανίσητε παρ᾽ ὧν ἐλπίζετε λαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις [ἐστίν]; καὶ ἁμαρτωλοὶ ἁμαρτωλοῖς δανίζουσιν ἵνα ἀπολάβωσιν τὰ ἴσα. 35 πλὴν ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανίζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες· καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. 36 Γίνεσθε οἰκτίρμονες καθὼς [καὶ] ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστίν.
Judging Others
(Mt 7.1‑5)37 Καὶ μὴ κρίνετε, καὶ οὐ μὴ κριθῆτε· καὶ μὴ καταδικάζετε, καὶ οὐ μὴ καταδικασθῆτε. ἀπολύετε, καὶ ἀπολυθήσεσθε· 38 δίδοτε, καὶ δοθήσεται ὑμῖν· μέτρον καλὸν πεπιεσμένον σεσαλευμένον ὑπερεκχυννόμενον δώσουσιν εἰς τὸν κόλπον ὑμῶν· ᾧ γὰρ μέτρῳ μετρεῖτε ἀντιμετρηθήσεται ὑμῖν. 39 Εἶπεν δὲ καὶ παραβολὴν αὐτοῖς· Μήτι δύναται τυφλὸς τυφλὸν ὁδηγεῖν; οὐχὶ ἀμφότεροι εἰς βόθυνον ἐμπεσοῦνται; 40 οὐκ ἔστιν μαθητὴς ὑπὲρ τὸν διδάσκαλον· κατηρτισμένος δὲ πᾶς ἔσται ὡς ὁ διδάσκαλος αὐτοῦ. 41 Τί δὲ βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ δοκὸν τὴν ἐν τῷ ἰδίῳ ὀφθαλμῷ οὐ κατανοεῖς; 42 πῶς δύνασαι λέγειν τῷ ἀδελφῷ σου, Ἀδελφέ, ἄφες ἐκβάλω τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σου, αὐτὸς τὴν ἐν τῷ ὀφθαλμῷ σου δοκὸν οὐ βλέπων; ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου, καὶ τότε διαβλέψεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου ἐκβαλεῖν.
A Tree Known by Its Fruit
(Mt 7.17‑20; 12.34b‑35)43 Οὐ γάρ ἐστιν δένδρον καλὸν ποιοῦν καρπὸν σαπρόν, οὐδὲ πάλιν δένδρον σαπρὸν ποιοῦν καρπὸν καλόν. 44 ἕκαστον γὰρ δένδρον ἐκ τοῦ ἰδίου καρποῦ γινώσκεται· οὐ γὰρ ἐξ ἀκανθῶν συλλέγουσιν σῦκα οὐδὲ ἐκ βάτου σταφυλὴν τρυγῶσιν. 45 ὁ ἀγαθὸς ἄνθρωπος ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας προφέρει τὸ ἀγαθόν, καὶ ὁ πονηρὸς ἐκ τοῦ πονηροῦ προφέρει τὸ πονηρόν· ἐκ γὰρ περισσεύματος καρδίας λαλεῖ τὸ στόμα αὐτοῦ.
The Two Foundations
(Mt 7.24‑27)46 Τί δέ με καλεῖτε, Κύριε κύριε, καὶ οὐ ποιεῖτε ἃ λέγω; 47 πᾶς ὁ ἐρχόμενος πρός με καὶ ἀκούων μου τῶν λόγων καὶ ποιῶν αὐτούς, ὑποδείξω ὑμῖν τίνι ἐστὶν ὅμοιος· 48 ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομοῦντι οἰκίαν ὃς ἔσκαψεν καὶ ἐβάθυνεν καὶ ἔθηκεν θεμέλιον ἐπὶ τὴν πέτραν· πλημμύρης δὲ γενομένης προσέρηξεν ὁ ποταμὸς τῇ οἰκίᾳ ἐκείνῃ, καὶ οὐκ ἴσχυσεν σαλεῦσαι αὐτὴν διὰ τὸ καλῶς οἰκοδομῆσθαι αὐτήν. 49 ὁ δὲ ἀκούσας καὶ μὴ ποιήσας ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ οἰκοδομήσαντι οἰκίαν ἐπὶ τὴν γῆν χωρὶς θεμελίου, ᾗ προσέρηξεν ὁ ποταμός, καὶ εὐθὺς συνέπεσεν καὶ ἐγένετο τὸ ῥῆγμα τῆς οἰκίας ἐκείνης μέγα.